15 milyon dolar ile Ay’a geri sayım

Erdoğan’ın “2023’te Ay’a gidiyoruz” sözleriyle duyurduğu Milli Uzay Programı’nı yürüten Türkiye Uzay Ajansı’na ilişkin de 2022 yılında ayrılması beklenilen ödenek miktarı da OÖP’de yer aldı. 2022-2024 Orta Vadeli Programı’na göre, Türkiye Uzay Ajansı’na 2022’de 61.2 milyon lira, 2023 yılında ise 67.9 milyon lira olmak üzere 2 yıl için ayrılacak para 129 milyon TL.
2022 yılı 61 milyon 293 bin lira ödeneğin 14 milyon 583 bin lirası personel, 12 milyon 411 bin lirası mal ve hizmet alımı giderinden oluşuyor.
Uzay Ajansı’na 2023 yılında ise 67 milyon 92 bin lira ve 2024 yılında da 72 milyon 638 bin lira ödenek ayrılması öngörülüyor. 2 yılda 129 milyon lira ödenek ayrılacak. 3 yılda ayrılan toplam ödenek miktarı 201 milyon 23 bin lira olacak.
İki hafta önce UAB Başkanı: Türkiye, 2023 sonunda aya ulaşacak
Türkiye Uzay Ajansı Başkanı Serdar Hüseyin Yıldırım, Türkiye’nin 2023 sonunda aya ulaşacağını belirterek, “Dünya çapında olay olacak” demişti. Aksaray Hasandağı Mesire Alanında Astronomi ve Uzay Kampına katılan Yıldırım, şunları da söylemişti:
“Birçok hedefimiz var. Paralel olarak hepsini yürütüyoruz. İnşallah 2023’te artık sonuçlarını almaya başlayacağız. 2023 sonunu hedefliyoruz. Eğer beklenmedik teknik büyük bir aksilik yaşamazsak tabii böyle şeyler de oyunun kuralı içerisinde var, onu da söylemem lazım. 2023 sonudur, Ay’a ulaşacağız. Hatta bu öyle bir dünya çapında bir olay olacak. Bizim şartlarımızda yerli bir roket ile yerli tasarım uzay aracı ile aya bu kadar kısa sürede ulaşabilmiş başka bir devlet, başka bir millet yok. Bunu çok rahat söyleyebilirim. Böyle çalışmalar genellikle 10-15 sene sürüyor. Biz bunu çok kısa bir sürede, tabii ki evvelden bir temeli var. Ama bunları derledik, toparladık, bir program stratejisi çerçevesinde Cumhurbaşkanımızın açıkladığı milli uzay programı doğrultusunda yürüyoruz.”

Uzay ajansları için ne kadar bütçe gerekiyor?

Uluslararası Uzay İstasyonu’ndaki (ISS) faaliyetler beş uzay ajansının işbirliği içinde yürütülüyor. Bunlar ABD, Rusya, Kanada, Japonya ve Avrupa uzay ajansları. Avrupa Uzay Ajansı’nın (ESA) 22 üyesi bulunuyor. Üyelik için AB üyesi olma şartı aranmayan ESA’ya birlik dışında Norveç, İsviçre, İngiltere gibi ülkeler de üye. Fakat Türkiye ESA’nın bir üyesi değil.
ISS’e astronot göndermiş bazı ajansların bütçeleri şöyle:
n NASA: 23 milyar dolar
n ESA: 6 milyar euro
n Rusya Uzay Ajansı: 1,7 milyar dolar
n Almanya Uzay Ajansı: 1,1 milyar euro
n Japon Uzay Ajansı: 500 milyon dolar
n İngiltere Uzay Ajansı: 374 milyon sterlin
n Kanada Uzay Ajansı: 300 milyon dolar
Bu ülkelerin dışında Hindistan ve Çin’in de uzay ajansları bulunuyor.
Çin uzay ajansına yılda 8 milyar dolar bütçe aktardığı tahmin edilirken Hindistan ise 2 milyar dolar civarında kaynak ayırıyor.
Jef Bezos, Blue Origin roketi ile 11 dakika içinde uzay sınırına çıkıp Dünya’ya dönmesini sağlayan projeye yılda 1 milyar dolar ayırmıştı.