AFAD’ın 2022’deki harcamalarında karanlık noktalar var

Vergi uzmanı Dr. Ozan Bingöl, internet sitesi ‘Vergiye Dair’de Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı’nın (AFAD) bütçesinden nerelere harcama yapıldığını yazdı. Bingöl, AFAD’ın harcamalarında net olmayan noktalar olduğunu ve aydınlatılması gerektiğini yazdı. Bingöl'ün yazısında öne çıkan noktalar şöyle: “AFAD’ın bütçe uygulama sonuçlarına göre üç yıllık dönem zarfında yaptığı harcama toplamının 32,7 milyar TL olduğu görülmektedir.

AFAD, cari transfer ödemelerini; kâr amacı gütmeyen kuruluşlara, hane halkına yurt dışına yapmaktadır. En büyük cari transfer ödemesi hane halkına yapılmaktadır. Son üç yılda cari transfer ödemelerinin 1,5 milyar seviyesinde sabit kaldığı görülmektedir.

AYDINLATILMASI GEREKEN YERLER VAR
AFAD bütçesinin en büyük harcama kalemini oluşturan sermaye transferinin 07.01 Bütçe kodu ile; ‘Kurum, işletme ve hane halkına yazılan sermaye transferleri’ adı ile gerçekleştirildiği AFAD’ın bütçe verilerinden anlaşılmaktadır. Ancak ulaştığımız verilerde örneğin 2022 yılında AFAD tarafından yapılan 12,4 milyar liralık sermaye transferinin kamu kurumlarına mı, hane halkına mı, yurt dışına mı yapıldığı ayrıntısını bilmiyoruz. Daha önceki afetlerden zarar görenlere konut mu yapıldı? Yoksa, yurt dışındaki afetzedelere yönelik hastane, konut için sermaye transferi ödemesi mi söz konusu oldu? Bilmiyoruz. Ama bilmek istiyoruz. Bu konuda AFAD’ın kamuoyunu aydınlatmasından fayda bulunmaktadır.

AFET İHTİYAÇ HARCAMASI DÜŞÜK
AFAD gibi, afet anında çadır, gıda ve diğer ihtiyaçları karşılayacak olan kurumun yıllık mal ve hizmet alımlarının düşük seviyede kalması dikkat çekmektedir. Örneğin 2022 yılında mal ve hizmet alımı 250 milyon liradır. Bu rakam, kurumun toplam bütçesi içinde yüzde 1,55 gibi bir orana tekabül etmektedir. Mal ve hizmet alımlarının bir kısmının kurumun ve kurum personelinin mutat ihtiyaçlarına yönelik olabileceği de dikkate alındığında bir afette kullanılacak mal alımlarının düşük miktarda kalması gibi bir sonuç ortaya çıkmaktadır ki; AFAD’ın bu konuda da kamuoyunu aydınlatmasında fayda vardır.

EKİPMAN ALIMI ZAYIF
Sermaye giderleri kalemleri de AFAD’ın bina ve ekipman gücü açısından ayrıca ele alınması gereken diğer bir kalemdir. Bu kalemdeki harcamaların yıllar itibariyle artış trendinde olduğu gözükmektedir. Bu kalem, AFAD’ın afet müdahale araçları ve diğer uzun vadeli yatırımlarını göstermesi açısından en öne çıkması gereken harcama türüdür. Artış trendi olumlu seyretse de bütçe içindeki oranı düşük kalmaktadır.”