AİHM: ‘Cumhurbaşkanına Hakaret’ maddesi değişmeli

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) Cumhurbaşkanına hakaretin cezalandırılmasıyla ilgili 299’uncu maddesinin Avrupa hukuk normlarıyla uyuşmadığına hükmeden bir karara imza attı. Mahkeme, maddenin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS) ve AİHM’nin ifade özgürlüğüyle ilgili içtihadına uygun biçimde değiştirilmesini istedi.

AİHM kararı, Vedat Şorli tarafından 2019 yılında açılan ifade özgürlüğü davasında verildi. Facebook’da yaptığı iki paylaşım nedeniyle gözaltına alınan Şorli hakkında Türk mahkemeleri önünde açılan davada 11 ay 20 gün hapis cezasına hükmedilmiş, ancak hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmişti. Bir fotoğraf kolajı olan ilk paylaşımda, eski ABD Başkanı Barack Obama kadın kıyafetleri giymiş Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı öpüyor görünüyor ve Kürtçe yazılmış konuşma balonunda Erdoğan’ın ağzından “Suriye’nin tapusunu benim adıma yapacan mı kocacım?” ifadelerine yer veriliyordu. Erdoğan ile eski Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun görüldüğü ikinci paylaşımda ise sert ifadelerle Türk dış politikası eleştiriliyordu.

Türk mahkemeleri önündeki itirazları sonuçsuz kalan Şorli, ifade özgürlüğü ihlal edildiği gerekçesiyle AİHM’ye başvurdu. AİHM, dün açıkladığı kararında, Şorli’ye TCK 299 temelinde verilen cezanın AİHS’nin ifade özgürlüğünü düzenleyen 10’uncu maddesini ihlal ettiğine hükmetti.

Gerekçeli kararında davacının TCK 299 temelinde yargılanıp mahkum edildiğine vurguda bulunan Mahkeme, bir devletin, cumhurbaşkanının itibarını korumayı amaçladığında, cumhurbaşkanı hakkında görüş beyan etme ve haber verme hakkı konusunda kendisine herhangi bir imtiyaz ya da özel bir yasal koruma sunamayacağını belirtti.
AİHM ilk defa TCK’nın 299’uncu maddesi hakkında bu denli net bir karar açıklıyor. Karar gereği, Vedat Şorli'ye 7 bin 500 euro manevi tazminat da ödenecek.

AİHM, REJİMİN TEMELİ OLAN CEZALARA ‘İHLAL’ DEDİ

İnsan hakları hukuçusu Kerem Altıparmak kararla ilgili şu değerlendirmede bulundu:
“AİHM neredeyse rejimin temeli olan tüm ceza kanunu hükümlerinin AİHS’ye aykırı olduğunu saptadı. Örgüt üyeliği (TCK 314)- Selahattin Demirtaş; Örgüte yardım (220/7)-İmret; Örgüt adına suç işleme (220/6)-Işıkırık; Milleti, devleti aşağılama (301)-Akçam; CB’ye hakaret (299) Şorli."

BU SUÇTAN YÜZ BİNLER YARGILANDI

Adalet Bakanlığı verilerine göre Cumhurbaşkanı Erdoğan döneminde ‘Cumhurbaşkanına hakaret’ suçundan açılan toplam soruşturma sayısı 160 bin 169’a ulaştı. 3 bin 625 kişiye ise hapis cezası verildi. Sanıkların 322’si 12-14 yaş arası, 785’i 15-17 yaş arası çocuk, 358’i ise yabancı uyruklu.