Artış durmak bilmiyor: Un ve makarnaya büyük zam
Döviz kurunun hızlı yükselişiyle TL’de yaşanan değer kaybı gıda fiyatlarını vurmaya başladı. Ardı arkası kesilmeyen zamlara yenileri eklendi. Un ve makarnaya gelecek büyük zamla birlikte 1 kilo un 12, bir paket makarna 5 TL’yi aşacak.
Temel gıda maddelerindeki zamlara her gün bir yenisi ekleniyor. Buğday fiyatlarının küresel piyasalarda son 9 yılın rekorunu kırması, yurt içinde kuraklık nedeniyle buğday üretiminin ciddi şekilde azalması ve TL’de görülen tarihi değer kayıpları un, makarna ve ekmek fiyatlarını vurdu.
Ülke genelinde bilinen bir un markasının fabrika satış temsilcisinin aktardığına göre, 2021 Ocak’ta 150 TL olan 50 kilo unun toptan fiyatı kasım ayı itibarıyla 300 lirayı buldu. Bu fiyata döviz kurundaki son rekordan sonra 45-55 TL arasında yeni bir zam daha eklendi. Unun toptan fiyatı yılın ilk 11 ayında yüzde 136 zamlanmış oldu.
Sözcü.com.tr’den Gamze Bal’ın haberine göre, toptan fiyatlarda yaşanan bu hareketliliğin fiyat listelerine gelecek ay yansıması, bu durumun perakende un fiyatlarını da yüzde 48’e kadar artırması bekleniyor.
Buğday piyasasında yaşanan hareketlilikler ve kur krizinin un fiyatlarını etkilemesi, fırıncının ekmekteki zam taleplerini artırmasının yanı sıra makarna fiyatlarının da en az yüzde 15 zamlanmasına yol açacak.
4 GÜNDE BİR ZAM
Diğer yandan, bazı marketlerde şeker, yağ ve kahveden sonra un da kotalı satılmaya başlandı. Un fabrikadan da kotalı çıkıyor, bir un sanayicisi, “Dört günde bir zam yapar hale geldik. Ürünü satsak, yerine yenisini koymak zor. O yüzden tanıdığımız, bildiğimiz müşterilere satış yapıyoruz. Yeni müşteriye mal vermiyoruz. Krizden ziyade kaos ortamı var” diyor.
“EKMEK 3 TL OLMALI”
İstanbul Ticaret Odası (İTO)12 No’lu Ekmek Un ve Unlu Mamuller Meslek Komitesi Başkanı Hasan Demir ise un fiyatlarındaki ciddi zamları toptancılarla perakendeciler yansıtırken, ekmek fiyatlarına kendileri karar veremediği için fırıncıların yansıtamadığını, bunun da mağduriyet oluşturduğunu söylüyor.
Ağustos ayında İTO’ya 230 gram ekmeğin 2,5 TL olmasına yönelik zam tekliflerini sunduklarında un fiyatlarının 175 TL olduğunu söyleyen Demir, ekmek zammının İTO’dan geçtiği 11 Kasım’da ise un fiyatlarının 300 liraya dayandığına dikkat çekti.
“Ekmeğe zam gelse de maliyetlerdeki artışın durmaması nedeniyle yeni zamlı tarife de geçerliliğini kaybetti” diyen Demir, şu anki şartlarda ekmeğin en az 3 TL olması gerektiğini dile getirdi.
