ATATÜRK’ÜN SOYADI

Soyadı Kanunu… Her vatandaşa soyadı yükümlüğü getiren kanun, 2525 sayılı.
Türkiye Cumhuriyeti bu yasayı 1934 Haziran ayında TBMM’de oy birliği ile kabul etti. 2 Temmuz 1934 günü Resmi Gazete’de yayımlandı ve 2 Ocak 1935′te yürürlüğe girdi.
Cumhuriyet’in ilanından sonra bu kanun çıkana kadar, yani 12 sene memlekette “ağa, hacı, hafız, hoca, efendi, bey, beyefendi, hanım, hanımefendi, paşa, hazret” hitapları yerli yerindeydi.
Kanun çıktı. Nüfus İdaresi harekete geçti. İsteyen başvurdu, istediği soy ismini yazdırdı. İdareyi tanımayanlara, idareye gitmeyenlere, dönemin nüfus memurları beğendikleri soyadını koydular.
Ancak Gazi Mustafa Kemal’in soyadı öyle olmadı.
Kanun çıktıktan 5 ay sonra, TBMM’nin 24 Kasım 1934 günkü oturumunda, Malatya Mebusu İsmet Paşa başkanlığa bir teklif sundu.
İsmet Paşa de henüz soy ismini almamıştı. İnönü soyadı kazandığı zaferden dolayı Atatürk tarafından İsmet Paşa’ya bizzat verildi.
İsmet Paşa’nın tarihi oturumda teklifi şöyle idi;
“Madde:1- KEMAL Öz adlı Cumhur Reisimize ATATÜRK soyadı verilmiştir.”
Teklif kabul edildi. Gayri resmi olarak kullanılan, devrim düşmanlarının bugün bile oraya buraya çektiği ‘Öz’ meselesi bir kenara bırakıldı ve Mareşal Gazi Mustafa Kemal Paşa, Atatürk adını aldı.
Bu soyadı memlekette kuvvetle kabul edildi, hiç yadırganmadı.
Kanunun ardından bu soyadının başkaları tarafından kullanılıp, istismarının önlenmesi amacıyla maddeye ek bir kanun daha çıkarıldı. 17 Aralık 1934’te kabul edilen madde şöyle idi:
“Madde: 1- Kemal Öz adlı Türkiye Cumhur Reisine 24.11.1934 tarih ve 2587 sayılı kanunla verilmiş olan ATATÜRK soyadı yalnız tek şahsına mahsustur, hiç kimse tarafından öz ve soyadı olarak alınamaz, kullanılamaz ve kimse tarafından hiçbir suretle bir kimseye verilemez.
Madde: 2- “ATATÜRK” adının başına ve sonuna başka söz konarak öz ve soy adı alınamaz ve kullanılamaz.”
Bugün heveslisi çok. Adım yeter, soyadım yeter arzusuyla yanıp tutuşan. Benden sonra benden olana geçsin diyenler. Babadan oğula devam etsin iktidar diyenler.
Elinin tersiyle itti dünyaya ait tüm hevesleri. Kız kardeşi Makbule bile Atatürk soyadını alamadı. Makbule Hanım, Atatürk yerine “Atadan” soyadını kullandı.
Atatürk’ün medenileşmeye dönük en önemli devrimlerinden biri olan Soyadı Kanunu bugün niye gündemde?
Kurucusu olduğu partinin bir yöneticisi, yıllar sonra Büyük Atatürk’e, Gazi Mustafa Kemal demeyi tercih ettiğini açıkladı.
İlginç bir gündemi var. Memleket yoksulluktan, yolsuzluktan, virüsten inliyor, iktidar erimeye yüz tutmuş, uzun yıllardan sonra iktidara gelme fırsatı doğmuş, gündeme bak.
Senelerdir, “o yanlış, bu kötü, burada hırsızlık var, beceriksizlik, talan” iddialarını ortaya koy, sorunları çözme şansını bul, sonra memleketi meşgul ettiğin meseleye bak.
TBMM vermiş bu soyadını, kız kardeşi ile bile paylaşmamış. Haddiniz değildir bunu tartışmak.
Rakip olduğunuz siyasi partilerden birisi sizin söylediğinizi söyleseydi, mensubu olduğunuz parti ayağa kalkardı. Görmüyor musunuz bunu?
Size o saygın soyadınızla değil de başka bir isimle hitabı uygun görseler, incinirdiniz sanırım.
Mareşal Gazi Mustafa Kemal’in soyadı, TBMM kararıyla Atatürk’tür. Atatürk’ün soyadı Atatürk’tür anlayacağınız.
Siz tercih etseniz de etmeseniz de.