Doğu Akdeniz denklemi

Gelin iç politika gölgesinde kalan son dönemlerdeki önemli değişiklikleri teker teker sıralayalım ve bir durum tespiti yapalım.
-Türkiye, son dönemlerde Mısır ile olan ilişkileri gözden geçiriyor. 2011’de Libya iç savaşında karşı karşıya gelen Türkiye ve Mısır ilişkileri, daha sonra özellikle Erdoğan'ın 'Müslüman Kardeşler' yanlısı tavrı, ülkedeki ihvancıları destekler tutumu nedeniyle kopmuştu. Şimdi ise diplomatik yumuşama dikkatleri çekiyor.
Doğrusu da bu… Mısır'la, İsrail'le 'Büyükelçi' düzeyinde diplomasi yapamayan Türkiye, Doğu Akdeniz'de yapayalnız kaldı. İlk defa hareketlilik yaşanıyor ve bu bile Doğu Akdeniz'deki diğer ülkeleri telaşlandırmaya yetti.
Mısır, haziran ayında Türkiye’ye Libya’da ateşkes anlaşması teklifinde bulunmuş ve Türkiye bu teklifi “samimi ve inanılır” bulmadığını belirterek reddetmişti. Gelişmeler üzerine Türkiye ve Mısır’ın Libya’da savaşma ihtimalleri medyada yer almıştı.
Aralık 2021’de Libya’da yapılması planlanan seçimler için BM Libya Siyasi Diyalog Forumu öncülüğünde hazırlıklar yapılıyor. Türkiye-Mısır arasındaki gerilimin azaldığını, hatta Doğu Akdeniz konusunda görüşmeler yapıldığını görüyoruz. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Doğu Akdeniz’de Mısır’ın iddia ettiği münhasır ekonomik bölge sınırının kabul edilerek deniz yetki alanları konusunda Mısır ile anlaşmaya varılabileceğini söyledi.
Doğu Akdeniz bölgesindeki bir diğer önemli aktör olan Yunanistan hemen harekete geçti. Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah es-Sisi’yi telefonla aradı. Yunan Dışişleri Bakanı Nikos Dendias hemen Kahire'ye gitti. Türkiye ile Mısır'ın kıta sahanlıklarının kesiştiği EGY-MED-W18 numaralı parselin enlem ve boylamları hakkında bilgi istedi ve Mısır’ın haritada, daha önce açıklanıp, Tükiye'nin de memnuniyetini dile getirdiği 'durumu' değiştirdi ve 'teknik hata giderildi. Bir sorun kalmadı' diye açıklamada bulundu.
Bu arada İsrail Enerji Bakanı Yuval Steinitz, Yunanistan basınına verdiği röportajda Doğu Akdeniz Doğal Gaz Boru Hattı (Eastmed) projesinin öneminden bahsederken “Türkiye’nin de bölgeye dâhil olmasını umduğunu, Türkiye’nin tutumunu değiştirmesi hâlinde İsrail’in iş birliğine hazır olduğunu” belirtti. KKTC Cumhurbaşkanı Ersin Tatar, “Türkiye’nin bölgedeki tutumuyla ezber bozduğunu” belirterek “artık iki devletli çözüm haricinde bir çözüm olamayacağını” söyledi.
Libya’da geçici hükümete liderlik eden Başbakan Abdülhamid Dibeybe, Türkiye ile 2019 yılında imzalanan deniz yetki alanlarını sınırlandırma mutabakatına değinerek anlaşmanın “Libya’nın Doğu Akdeniz’deki çıkarlarına katkı sağladığını” ifade etti.
Diğer yandan, ABD’den silah hibesi alan Yunanistan’ın silahları Türkiye sınırına 20 kilometre uzaklıkta bulunan Dedeağaç’a yerleştirmesi dikkat çekti.
Mısır ve İsrail ile ilişkilerin istenilen seviyede olmaması Türkiye'ye çok şey kaybettiriyor. Doğu Akdeniz'deki yalnızlığı gidermek, bu iki ülkeyle diplomatik ilişkiden geçiyor. Yoksa Antalya körfezinde sıkışır kalırız.