Ülkede Covid-19’un kontrol altına alınmaya başlanmasıyla normalleşme adımları atılırken, siyasette anormal gerginlik günden güne yükseliyor. Gündemde en önemli soru erken seçim olacak mı olmayacak mı? Erken seçim diyenler ekonomik kriz, yeni kurulan partiler, Cumhur İttifakı oylarındaki düşüşler ve sertleşen üslubu esas alıyor. 2023 yılında yani zamanında yapılacak diyenler, Erdoğan’ın bu üç yılı kullanmak isteyeceğini, oyların düşüşte olduğu bu süreçte seçime gitmenin mantıklı olmadığını savunuyorlar. Elbette bu tezlere dair söylenecek çok söz olmakla birlikte konuşulması gereken esas mesele, mutlak iktidar peşindeki Erdoğan’ın bir kez daha cumhurbaşkanı olup olamayacağı meselesidir.
Anayasaya göre bir kişi 5+5 yıl olmak üzere en fazla 2 kez cumhurbaşkanı seçilebiliyor. 10 Ağustos 2014’de ilk kez cumhurbaşkanı seçilen Erdoğan ilk beş yılını tamamladı, 24 Haziran 2018’de ikinci kez cumhurbaşkanı oldu. Görev süresi 2023 yılında bitiyor, yani 3 yıl sonra Erdoğan’ın tekrar cumhurbaşkanı olması anayasaya göre mümkün değil.
Erdoğan’ın adaylığını mümkün kılmak için anayasa değişikliğine gitmek gerekiyor. Peki anayasayı değiştirebilirler mi? O da mümkün görünmüyor. Zira anayasa değişikliği için 400 vekilin oyu gerekiyor. Oysa AKP’nin mecliste 291 milletvekili var, ortağı MHP’nin ise 49. Toplam 340 vekile sahip Cumhur İttifakının oyları anayasa değişikliğine yetmiyor. 60 vekilin daha desteği gerekiyor.
Meclis’te CHP’nin 139, HDP’nin 62, İYİ Parti’nin 39, Saadet Partisi ve TİP’in 2’şer, DP ve BBP’nin birer sandalyesi olduğunu da hatırlayalım.
Peki erken seçime gidilirse Erdoğan aday olabilir mi? Seçim kararını Erdoğan kendisi alırsa -ki yeni sisteme göre böyle bir yetkisi var- anayasaya göre aday olamıyor. Erdoğan’ın cumhurbaşkanlığına aday olabilmesi için tek yol meclisin erken seçim kararı alması. Anayasanın 116. Maddesinde “Cumhurbaşkanının ikinci döneminde Meclis tarafından seçimlerin yenilenmesine karar verilmesi halinde, Cumhurbaşkanı bir defa daha aday olabilir” deniliyor.
Meclisin erken seçim kararı alabilmesi için de, üye tamsayısının beşte üç çoğunluğu gerekiyor, yani 600 vekilden 360’ının oyuna ihtiyaç var. Cumhur ittifakının oyu erken seçime de yetmiyor.
Kısacası Erdoğan, bir kez daha cumhurbaşkanı adayı olabilmek için hem erken seçime gitmeye hem de 20 muhalefet milletvekilinin desteğini almaya mecbur. Muhalefet partileri ve milletvekilleri Erdoğan’a bu desteği verirler mi? Verirse kimler verir? Destek vermeleri ne anlama gelir? Milletvekili pazarı kurulur mu? Partiler hesaplarını neye göre yapıyorlar? Bu toz duman arasında esas tartışılması gereken konuları gözden kaçırmamakta yarar var.
