Türkiye’de hane halkı ekonomik sıkıntıları 2018’in Kasım ayında hissetmeye başladı. Toparlama çabaları oldu ama başarılı olunamadı. Üzerine salgın ve salgının ekonomik etkileri eklenince vatandaş çok uzun bir süredir ciddi ekonomik problemlerle baş başa kaldı. Ekonomik sıkıntıların en can alıcı olmaya başladığı Eylül 2020 tarihinde Cumhur İttifakı’na olan destek düşüşe geçti. Her ay Türkiye çapında iki kere gerçekleştirdiğimiz ve TurkiyeRaporu.com sayfasında yayınladığımız sonuçlar bunun göstergesi. Anketlerimizde üç aydır üst üste AK Parti’nin oy oranının kararsızlar dağıtılmadan %30’ların altında ölçüyorduk, bu oran en güncel Mayıs ayı anketimizde %26,3 ile şu ana kadarki en düşük seviyeye ulaştı. Bununla beraber muhalefet ile iktidar arasındaki makasında muhalefet lehine açılması süregelen bir trend haline geldi. Bununla beraber Türkiye Raporu’nda, “hangi partiye kesinlikle oy vermem” diye sorduğumuz anketlerimizde, “AK Part’iye kesinlikle oy vermem” diyenlerin oranı Şubat ayında %29,3 iken bu ayki anketimizde 10 puan artarak %39,6’ya çıktı. Peki ama Cumhur İttifakının oylarının düşmesi, ekonominin kötüleşmesi ile acaba bu durumdan zarar gören, kendini geride bırakılmış hisseden AK Parti seçmeni toparlanmayla beraber tekrardan AK Partiye geri dönecek mi? Yani geri dönme eşiği aşıldı mı?
Ancak yakın zamana kadar hakim düşünce ekonomideki kötü gidişatın salgın sonrası küresel toparlanmayla düzeleceği ve bunun etkisiyle AK Parti seçmeninin eve dönebileceği yönündeydi. Son aylardaki gelişmeler salgının yarattığı sosyal, ekonomik ve psikolojik tahribatın bir grup Cumhur İttifakı seçmenine geri dönülmeyecek bir eşiği aşmış olabileceğine işaret ediyor. 29 Nisan - 17 Mayıs 2021 tarihleri arasında salgın yönetimi kapsamında alınan bir takım yasaklara karşın verilen tepkiler dikkatimi çektiğinden ben bu eşiğin bir takım Cumhur İttifakı seçmeni için geçildiğini düşünüyorum. Alkol satışı yasağının açıklanmasına karşın Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK) Başkanı Bendevi Palandöken’in yasağı tanımayacağını söylemesi ve Türkiye Kahveciler, Kıraathaneciler, Büfeciler Federasyonu Genel Başkanı Murat Ağaoğlu’nun, “hükümete 19 yıldır oy verdik, 14 ay idare edemediniz” şeklindeki açıklamaları bu şekilde düşünmeme neden oldu. Normal şartlarda bu takım konuşmalar kapalı kapılar arasında gerçekleşiyordu.
Bu gelişmeler ışığında gene de eşik aşıldı mı sorusuna asıl cevabı Ekim - Kasım 2021’de geleceği kanaatindeyim.
İşler Kötü Giderken Beliren Adaylar
Bundan birkaç ay öncesine kadar muhalefetin en büyük problemleri arasında aday olmaması konuşuluyordu. Ama görünen o ki artık bu değerlendirme geçerli değil. Potansiyel muhalefet adaylarının 3’nün birinci turda Cumhurbaşkanı Erdoğan’dan daha fazla oy aldığı görülmektedir. Öte yandan bu üç adaydan ikisinin de, Yavaş ve İmamoğlu, birinci turda Erdoğan karşısında %50’den fazla oy aldığı görülüyor. Bu oy oranları muhalefetin adaylık stratejisinin ne olacağına bağlı ancak görünen o ki eşiği aşmış seçmen için artık alternatifler var.
