‘Geniş işsizlik resmi işsizlikten 10 puan yukarıda’
TÜİK’in açıkladığı Mart ayı istihdam/işsizlik verilerine dikkat çeken ekonomist Mahfi Eğilmez, geniş işsizlik oranının resmi işsizlik oranından 10 puan daha yukarıda olduğunu söyledi.
Eğilmez’in kendi blogunda yayımladığı yazısı şu şekilde:
“Tabloyu açıklamaya başlayalım: (1) 2019 Mart ayından itibaren 1 yıllık süre içinde nüfus 1.039 bin kişi artmış. (2) İşgücü (İstihdam edilenler ile işsizlerin toplamı) 2.235 bin kişi azalmış. (3) İstihdam edilenlerin sayısı 1.662 bin kişi azalmış, yani bu sayı kadar işten çıkarmalar veya ayrılmalar olmuş. (4) İstihdamda bu kadar düşüş olurken (resmi) işsiz sayısı 573 bin kişi azalmış.
Buraya kadar yaptığımız açıklamanın özeti şudur: Normal olarak istihdamda azalma varsa işsiz sayısında artış olması gerekir. Çünkü bu ikisinin toplamı işgücünü verir. Ama işgücüne baktığımızda orada da ciddi bir azalma görüyoruz. Bu aşamada sorulacak soru şudur: İşgücünden çıkan 2.235 bin kişi ne oldu? Bunların bir bölümü çalışmak istediği halde iş aramayanlara katılmış olabilir. Çünkü o kalemde 1.476 bin kişi artış var.
Türkiye için gerçek işsiz sayısı geniş işsizlik olarak tanımlanan başlık altında toplananların sayısıdır. Tabloya göre bunu hesaplamak için resmi işsiz sayısına çalışmaya hazır olduğu halde iş aramayanlar ile mevsimlik çalışanların eklenmesi gerekir (Çalışmaya hazır olup da iş aramayanlar aslında işsiz olduğu halde son 4 hafta içinde iş aramak için başvuruda bulunmamış olanlardır. Bunları işsiz olarak saymamak doğru değildir.) Bu şekilde bulunan işsizler toplamına geniş işsizler diyoruz. Aynı miktarı işgücüne de ekleyerek geniş işgücünü bulabiliriz. Geniş işsiz sayısını geniş işgücüne böler 100 ile çarparsak geniş işsizlik oranının yüzde 23,1 olduğunu görüyoruz. Bu oran açıklanan resmi işsizlik oranından (yüzde 13,2) 10 puan daha yukarıdadır.
Eğer hesabı böyle yapmazsak o zaman istihdamın azaldığı yerde işsizlik de azalıyor gibi yapay sonuçlara ulaşırız ki bu kendi kendimizi kandırmaktan başka bir şey değildir.
