Türkiye girişimcilik ekosistemi son yıllarda ülkedeki diğer sektörlere kıyasla çok daha hareketli olmasının yanı sıra derin bir dönüşümden de geçiyor.

Aktivasyon, globalleşme, Genleşme ve birleşme olarak bilinen girişimcilik ekosisteminin 4 evresi sırasıyla girişimlerin ortaya çıkmaya başladığı andan, girişim sayısının on binleri bulduğu ve çok sayıda unicorn & decacorn’a tanıklık edildiği bir döngüyü kapsıyor.

Bir süre öncesine kadar yerel deneyim ve sınırlı kaynaklarla büyümeye çalışan Türkiye, girişimcilik ekosistemi aktivasyondan globalleşme aşamasına geçmiş durumda. Startups Watch verilerine göre 8.000’e yaklaşan aktif girişim sayısıyla birlikte artık bölgesel güç olabilen girişimleri de daha fazla görüyoruz. Üstelik son iki senede 3 unicorn (Peak Games, Dream Games, Getir) ve 1 decacorn’un (Trendyol) yanı sıra Nasdaq üzerinde listelenen Hepsi Burada ile dünyada da ülkemizin ismini daha fazla duyurmaya başladık.

2021’de Rekor Yatırım
İki sene önce yazdığım değerlendirmede 2020 yılına girerken, gelecek adına ümitli olduğumu ve oluşacak hareketliliğin bizi bir sonraki seviyeye yükselteceğine inandığımı belirtmiştim. Beklentilerim fazlasıyla gerçekleşti.

2020’ye toplamda 2,3 milyar dolara erişen satınalma ve exit’ler damga vururken, yaratılan finansman yeni girişimlerin de önünü açtı. Yatırımcılar da sektöre güvenlerini tazeledi ve bu durum dünyadaki para bolluğuyla birleşince yılı kapatmaya yaklaştığımız son günlerde bile birbiri ardına yatırım haberleri duymaya devam ediyoruz. 2021 yılında Türk girişimlere yapılan toplam yatırım tutarı 1,5 milyar doların üzerine çıkarken, yatırım alan toplam girişim sayısı %25 artışla 246’ya ulaştı.

Kurumsal Şirketlerin Atılımı
Her ne kadar içinde bulunduğumuz ekonomi dalgalı bir yapıya sahip olsa da kurumların ve yabancı yatırımların pazara ilgisinin oldukça yüksek olduğunu görüyoruz. Sayısı 40’a ulaşan kurumsal girişim sermayeleri, toplam yatırım tutarının %37,6’sını sağlayarak, 2020’ye kıyasla 17 kat artışla 531 milyon dolar yatırım yaptı. Kurumsal girişim sermayelerinin gösterdiği bu rekor ilgi girişim dünyasına finansal anlamda duyulan güveni ve ekosisteminin potansiyelini gözler önüne sermek açısından kritik.

Bu ilginin ardında kurumsal inovasyona ihtiyacın artması, işbirliği çatısının gelişmesi ve çıkış yapılan girişimlerin yüksek getiri sağlaması yer alıyor. Bu ilgi ve hareketlilik artarak devam edecek; örneğin Fibabanka tarafından 2018’de kurulan Finberg, bu seneyi 30 milyon doların üzerinde yatırım yaptığı 20 girişimle kapatmaya hazırlanıyor. Bu girişimlerin yarısından fazlasına 2021 yılında yatırım yapıldı.

Fintech Liderliğini Koruyor
Dikkat çeken yatırım ve sektörlere baktığımızda oyun endüstrisinin yanı sıra e-ticaret ve fintech odaklı girişimleri görüyoruz. Fintech dünyasını diğerlerinden ayıran en önemli nokta ise devletin de bu alana yatırımı ve katkısı. Sektörün canlandırılması için atılan adımlar ve açık bankacılık ile dijital bankacılık regülasyonlarıyla girişimlerin önü açıldı. Dikkat çekici yatırımlar alan Birleşik Ödeme, Colendi ve Figopara gibi yapılar yurt dışı operasyonlarını hızlandırırken bölgesel güç olma yolunda ilerliyorlar.

Yurt Dışıyla Kritik Rekabet
Blockchain, NFT ve metaverse gibi dünyayı sarsan trendler ise ülkemizde çok sayıda kullanıcı toplarken girişimlerimizin henüz global rakiplerine kıyasla başlangıç aşamasında olduğunu söylemek mümkün. Bu durumun en önemli nedenlerinden biri ise özellikle yazılımcı tarafında yaşanan kaynak yetersizliği gibi görünüyor. Eğitimli ve iş alanında deneyimli gençlerin pandemiyle birlikte uzaktan çalışma olanaklarının artması, yerli girişimler için yurt dışıyla kazanması zor bir rekabeti de beraberinde getirdi. Bu nedenle teknoloji girişimlerinin kendi insan kaynağını geliştirmesine yönelmesini bekliyorum.

2022’de Hep “Daha”
Tüm bu gelişmeler ışığında 2022 yılının yatırım anlamında oldukça daha hareketli geçeceğini, daha fazla satınalma ve çıkış duyacağımızı düşünüyorum. Bunun yanı sıra devlet tarafında da doğru adımların atılmasıyla Türkiye'nin gelecekte yatırım ve girişimcilik fırsatları için bölgesel bir güç olacağı inkar edilemez.