Ege’ye doğru gittiğiniz zaman İstanbul’a bir türlü gelmeyen baharın kokusunu duymaya başlıyorsunuz içinizde. Yeni bir yer, yeni insanlar ve o insanların yaşadıkları yerler söz konusu olduğunda başka bir heyecanla yola çıkıyorsunuz. Bkz İletişim’in organizasyonuyla ve Efeler Belediyesi’nin davetlisi olarak İstanbul’dan bir grup basın mensubu önce İzmir’e uçtuk, ardından 1,5 saat süren bir yolculukla Aydın Efeler’e vardık. Efeler, Aydın ilinin en büyük ilçesi ve batıdan doğuya doğru daralarak uzayan Büyük Menderes Vadisi’nin kapladığı bir bölgede yer alıyor. Sokaklarını turunç ağaçlarının süslediği, turunç kokuları eşliğinde yürüdüğünüz, kentleşmenin üstünüze üstünüze gelmediği sakin ve güzel bir yer.

Sadece kadın emekçilerin olduğu fabrika
Efeler İlçesi’nde ilk durağımız %100 kadın emeğiyle tarımsal ürün fabrikasının açılışı.

Ege Bölgesi’nde bir ilki gerçekleştiren Efeler Belediyesi, sadece kadın emekçilerin çalışacağı ve belediyeye ait tarım arazilerinde hasadı yapılan ürünlerin işleneceği tarımsal üretim fabrikasını kurarak kadınlara istihdam sağlama noktasında önemli bir projeyi hayata geçirdi.

%100 kadın emeğiyle Tarımsal Ürün Fabrikası’nın, gazeteci Özlem Gürses’in sunduğu açılışı; Efeler Belediye Başkanı Mehmet Fatih Atay ile eşi Güneş Atay, CHP Balıkesir Milletvekili ve Genel Başkan Yardımcısı Ahmet Akın, CHP Parti Meclis Üyesi Doç. Dr. Gökhan Günaydın, İYİ Parti Genel Bşk. Yrd. Berna Sukas, İYİ Parti Aydın İl Başkanı Recep Taner, Gelecek Partisi Aydın İl Başkanı Suzan Yücel Milli, Çeşme Belediye Başkanı Muammer Ekrem Oran, Ödemiş Belediye Başkanı Mehmet Eriş, Menteşe Belediye Başkanı Bahattin Gümüş, Kıbrıs Güzelyurt Belediye Başkanı Mahmut Özçınar, KÖY-KOOP İzmir Birliği Başkanı Neptün Soyer, Mersin Kadın Girişimi Üretim ve İşletme Kooperatifi Başkanı Meral Seçer, oda başkanları, sendika dernek yöneticileri ve muhtarların katılımıyla 16 Mart Çarşamba günü gerçekleşti.

Tepecik Mahallesi’nde 1200 m² kapalı alan üzerine kurulan çok amaçlı gıda üretim fabrikasının açılışına Efeler halkı da yoğun ilgi gösterdi.

Fabrikada çalışan kadınların kendi ayaklarının üzerinde durma çabaları ve aile ekonomilerine katkı sağladıkları için mutlulukları görülmeye değer.

Her yaştan kadının çalıştığı tesiste gezerken bir kadın olarak çok duygulandım ve onları yakından tanımak istedim.

“Kadın her zaman güçlüdür ve ne istiyorsa onu yapmalıdır”
Sibel Güymen 49 yaşında ve üç çocuğu var. Daha önce değişik işlerde çalıştığını fakat böyle bir tesiste ve güzel bir yerde olmanın farklı olduğunu söylüyor. Özellikle kadınların çalışması ve okuması gerektiğini, kızını üniversite okutmak için çalıştığını belirtirken “Kadın her zaman güçlüdür zaten, istediğini yapar ve ne istiyorsa onu yapmalıdır” sözleriyle kadın olmanın gücünü ifade ediyor.

Dilek Mat 36 yaşında daha önce başka işlerde çalışmış. “Kadınlar olarak hep birlikte başarmak için yola çıktıklarını ve bu iş sayesinde eve katkıda bulunduğu için kendisini güçlü hissettiğini” söylüyor.

Bu fabrika hayatlar kurtardı
Esma Dürek eşinden boşanmış ve 43 yaşında. İki çocuğuna hem annelik hem babalık yaptığını ve ailenin sorumluluğunu tek başına üstlendiğini açıklıyor. Daha önceleri günlük ev temizliğine gittiğini fakat sosyal güvencesi ve sürekliliği olmadığı için sıkıntılar çektiğini belirtiyor. “Benim için sosyal güvencesi olan bir işte çalışmak çok önemliydi ve başkanımızın böyle bir iş imkanı yaratması biz kadınlar açısından hayati önem taşıyor. Ev temizliğine giderek geçimimizi zor sağlıyordum ve garantisi yoktu ama burada sosyal güvencem var, saatim, çalışma alanım belli çok mutluyum. İlk kez sigortalı bir işte çalışıyorum ve ailemi geçindirebiliyorum” diyor.

Ev hanımları çalışmak istiyor
Tarımsal ürün fabrikasında gıda mühendisi olarak çalışan Betül Özok 28 yaşında. Kadına değer veren bir belediye başkanının varlığının çok önemli olduğunun altını çizerken ileriye yönelik hedeflerinden bahsediyor. “ %100 kadın emeğiyle çalışacak olan bir fabrika burası ve Efeler Belediyesi bünyesinde kadınlarımızla burada üretip daha sonra adımızı dünyaya duyurmak istiyoruz. Konserve alanında ilerleyerek üretim yapacağız. Mevsimine göre ürünlerimiz var özellikle enginar bu bölgede çok önemli, ilk üretimimiz de bu alanda başladı. İki yıldır bir emeğin sonucunda bugün açılışımızı yapıyoruz. Çok sayıda başvuru yapıldı. Ev hanımları çalışmak istiyor ve biz de kendilerine istihdam sağlamanın mutluluğunu yaşıyoruz. Bölgedeki çiftçimiz tarlasında ekiyor ve biz burada işliyoruz yine belediyeye ait Efe Bakkallarımızda da satışı oluyor. Bu satışları şehirlerarası ve sonra da ülkeler arası düşünüyoruz.”

“Efe Bakkal” projesiyle bakkalcılık yaşıyor
Üretim yerinden satış yerine doğru gezimiz devam ediyor. Efeler Belediyesi’ne ait Efe Bakkal projesi ilçenin değişik yerlerinde hayata geçmiş durumda. Yerli üreticiler ve kadın kooperatiflerinin ürettiği çok sayıda ürün uygun fiyatlarla satılıyor. İlçede üretilen doğal ve taze ürünleri ilk elden alabileceğiniz satış yerleri olarak ekonomiye katkı sağlamayı sürdürüyor. Tabii ki Efe Bakkal’a girdiğimizde doğal olan her şeyi almak istedik. Ne de olsa İstanbul’da yaşayanlar olarak bu bakkalda kendimizi kaybetmiş olmamız çok normal öyle değil mi?

Ev hanımlarına kıraathane: Hanımevi

Kadınlar ve çocuklar için yapılan her proje aslında geleceğe bir yatırım. Yeryüzünü ayakta tutan, dünyayı güzelleştiren ve aydınlatan kadınlar ve onların yetiştirdiği çocuklar. Özellikle bu hayattaki en zor meslek ev hanımlığı diye düşünüyorum. Öyle ki onların işleri hiç bitmiyor ve dolayısıyla kendilerine zaman ayıramıyorlar hatta sosyalleşemiyorlar. İşte bu noktadan hareketle Efeler Belediyesi’nin ‘Hanımevi’ projesi çok önemli. Çünkü hanımlar yapılan bu sosyal tesislerde ücretsiz olarak dilediklerince zaman geçirip sosyalleşebiliyor ve etkinlik düzenleyebiliyorlar. Erkeklerin gittikleri kahvehaneler örneği benzetmesinden yola çıkarak, kadınların da diledikleri zaman gittikleri ‘Hanımevi’ var. Üstelik ‘Kadın-Aile-Çocuk Psikososyal Destek Merkezi’nde psikolog, sosyolog ve diyetisyen hizmetlerini ücretsiz alabildikleri uzmanları da var.

Anlayacağınız her şey kadınlar ve aileleri için ve hizmette sınır yok.

Çocuklar için düşünülmüş olana ‘Prof. Dr. Aziz Sancar Matematik ve Bilim Parkı’ projesi Türkiye’de az sayıda örneği olan çok özel ve eğitici bir proje. Parkta gezerken hem eğleniyor hem öğreniyorsunuz. Derslerde öğrendiğiniz bilgiler ışığında matematikten, coğrafyaya, fizikten uzay yolculuğuna varan bir geziyle uygulamalar yapabiliyorsunuz.

BELEDİYELER İNSANA DOKUNAN HİZMETLER İÇİN VAR OLMALI

Her uğradığımız durakta gördüğüm projeler karşısında şaşkınlık içinde kaldım. Aslında olması gereken hizmetler bunlar ama alışkın olmadığımız ve sadece çıkış noktasına halkını alan, halkın hizmetine ne yarar düşüncesinden yola çıkan bir belediyecilik anlayışı beni etkiledi. Ve elbette bu hizmetleri yapan başkanı daha çok merak ettim, tebrik etmek istedim. Hangi partiden olduğu bu noktada çok önemli değil, belediyeciliği çok iyi bilen ve anlayan bir başkanın varlığı bu noktada çok önemli. Efeler Belediye Başkanı Mehmet Fatih Atay’ı tebrik ederek ve bütün belediye başkanlarına ilham olsun diyerek kendisiyle sohbet ettim.

“Yaptığım bütün ihaleler açık ihale”

● Halkın birebir temas ettiği ve onların hizmetine yarayacak projeleri nasıl hayata geçirdiniz?

Projelerimiz çok beğenildi, gelip projeleri alabilir miyiz ve biz de örneklerini yapabilir miyiz diyorlar. Seve seve projeleri veriyorum. Önemli olan yapılan hizmetin her yerde topluma dokunması ve kullanılabilir hale getirmesi. Ben bu projeleri seçimden önce söyledim ve hepsini de kapsamlı hayata geçirdim. Belediye başkanlığı yaptığım süreç içerisinde insanların hiç hizmet almadıklarını gördüm, hizmete aç olduklarını gördüm. Yaptığımız projeler düşük maliyetli olsa da çok büyük ihtiyaç olduğu için toplumu çok mutlu ettiğini görüyorsunuz. O zaman çok daha mutlu oluyorsunuz. Ekonomik olarak biz belediyeyi borçlu aldık, içi boşaltılmıştı. 22 milyon lira borcumuz vardı ama bazı belediyelere bakınca bu çok borç değil diye düşünebilirsiniz. Bu belediye ben devraldığımda 5 yıllık bir belediyeydi. Paramız yok ama ayağımızı yorganımıza göre uzatıyoruz, yatırımı yapıyoruz ve toplumun hizmetine sunuyoruz. Şu anda maddi olarak her şeyi toparladık ve mağdur olan kimse yok. Pandemi döneminde hiç işçi çıkartmadığımız gibi işçilerimize prim verdik. Ben şimdiye kadar yaptığım bütün ihaleleri açık ihale yaptım. Bir tek sel felaketi oldu, onunla ilgili doğrudan alım yaptım.

“Doğrudan insana dokunan şeyler yapıyorsunuz ve onların hayatları etkileniyor”

● Halkın yanında olan, halk için çalışan başarılı belediye başkanları çok göremiyoruz. Halkın işine yarayacak projeleri yeni yeni görüyoruz. Belediyecilik anlayışı değişecek mi?

Benim telefonum herkeste vardır ve her kimin ne şikayeti olursa bizzat beni arayabilir. Ben anında her türlü hizmet için yanlarındayım. Halk da bu durumdan mutlu çünkü belediye başkanına ulaşabiliyorum ve isteklerim yerine getiriliyor diyor. Beni onlar seçti ve onlar için çalışıyorum. Ben onlara hizmet etmek için yaptıklarımın da doğru olduğunu onlara inandırdığım için beni seçtiler. Burada jeotermal ile ilgili sorun var, jeotermal insanların hayatlarını etkiliyor ve çok sayıda kanser vakaları oluyor burada. Üç önemli adaydık biz. Diğer iki aday jeotermale ruhsat verdi ben karşıydım ve halk beni seçti. Şimdi jeotermalcilere karşı büyük bir mücadele veriyorum burada halk da yanımda. Zeytinle ilgili yeni yasa çıktı o yasaya karşı halkla birlikte mitinge katılan tek belediye başkanıyım ben. Bundan da mutluluk duyuyorum çünkü ben o saftayım, insanların yanındayım. Bu insanlar hayatları boyunca o zeytinden gelir elde ettiler, çocuklarını okuttular, evlendiler, yaşamlarını oradan elde ettikleri gelirle sürdürüyorlar. Ama bir avuç sermayedar gelecek altta maden var diye o 50-100 yıllık ağaçları yok edecekler ki o ağaçları yok etmek demek insanların hayatlarını yok etmek demek. Belediyecilikte çözüm bulmak ve halka destek olmak çok önemli. Doğrudan insana dokunan şeyler yapıyorsunuz ve onların hayatları etkileniyor.

“Kadınların hayatları değişince dünya değişiyor ve güzelleşiyor”

● Kadınlara ve çocuklara ayrı bir önem veriyorsunuz. Projelerinizin çıkış noktası da hep onlar.

Çok mutluyum. Erkeklerden daha çok onlarla uğraşmak beni mutlu ediyor. Anneler mutlu olursa, çocuklar mutlu olur ve geleceğimiz güzel olur. Otizm Merkezi’ni açma sebebimin çıkış noktası da kadınlar. Çünkü engelli olan otistik çocukları adamlar bırakıyorlar ya da evi terk ediyorlar ve kadınlar o çocukla tek başına kalıyorlar. O çocuğun hayata tutunması gerekiyor, annesi ölünce tek başına yapamazlar. Anneler o merkezde çocukları eğitim alırken, onlar da orada dinleniyorlar. Annelerin hepsi o kadar teşekkür ediyorlar ki ağlayarak sarılıyorlar. Çünkü o çocuklara eğitim aldıracak paraları yok, eğitim verecek yerler de yok. Erkekler işte çıkıyor gidecek mutlaka bir yerleri vardır peki kadınlar ne yapacak, sosyalleşme hakkı yok mu kadınların. Ben de bu düşünceden yola çıkarak ‘Hanımevi’ projesini yaptım. Orası çok güzel bir yaşam alanı oldu ve kadınların yüzü gülüyor artık. Böreğini yapıyor oraya getiriyor ve çay-kahve eşliğinde kadınlar sosyalleşiyor. İnsanları mutlu gördükçe ben mutlu oluyorum. Kadınların hayatları değişince dünya değişiyor ve güzelleşiyor. Projelerimiz sürecek, hayalleri hayata geçirmeye ve hizmete devam.

1.Efeler Gastronomi Festivali 25-26-27 Mart’ta
Aydın Efeler’den ayrılmadan önce yine belediyeye ait olan Türkiye’de aynı konseptte başka bir örneği olmayan Kitap Kafe’lerden birine oturdum. Halktan yana olan hizmetlerin ve onların hayatlarını nasıl değiştirdiğine şahit olduğum duyguyla kendime bir kahve söyledim. Kitap Kafe’de oturan her yaştan insanı kitaplara gömülmüş görünce içim aydınlandı. Bilgisayarında sessizlik içinde çalışmaya dalmış kişileri izledim. Sonra duvarlardaki yazarların ve şairlerin sözlerini uzun uzun okudum. Dünyam değişti ve kalbim Ege’de kalarak İstanbul’a geri döndüm. Efeler’e gitmek için çok sebep var üstelik yine yeni bir etkinlik var. 1. Efeler Gastronomi Festivali, 25-26-27 Mart’ta düzenleniyormuş. Yolunuz düşerse siz gidin, ben gidemeyeceğim çünkü orada aldığım kiloları henüz veremedim. Ama gittiğinizde sonucu kilo almak da olsa tahinli ayva tatlısını mutlaka deneyin, vazgeçemeyeceksiniz.

Özel çocuklara Otizm Yaşam Merkezi

Çocuklar ve aileleri için düşünülen projeler bununla da sınırlı kalmıyor. Özel eğitim gerektiren otizmli çocuklar ve aileleri için düşünülmüş ‘Otizm Yaşam Merkezi’ ücretsiz olarak hizmet veriyor. A’dan Z’ye detaylı bir şekilde kurulmuş olan merkezde her alanda özel eğitim veriliyor. Ayrıca ailelerin vakit geçirmesi ve otizmli bireylerin çalışması için de merkezin içinde bir cafe yer alıyor.