Mezopotamyalıların genetik geçmişi ortaya çıkarıldı
Hacettepe ve ODTÜ’den bilim insanlarının liderliğinde uluslararası bir ekip, Diyarbakır Çayönü yerleşim bölgesinde M.Ö. 8500 yılında yaşamış Anadolu insanına ait ilk antik DNA analizlerini yaparak Kuzey Mezopotamya toplumlarının genetik geçmişini ortaya çıkardı. Çalışma sonuçları, Science Advances dergisinde yayımlanarak bilim dünyasına duyuruldu.
Çayönü Tepesi’nde binaların tabanlarına gömülü halde bulunmuş 33 iskelette antik DNA analizi yaparak 13’ünden DNA elde edildi. Analizler, Anadolu’nun 10 bin yıl önceki tarihine ışık tuttu. Analizler, Yukarı Mezopotamya’nın 10 bin yıl önce kültürlerin kaynaştığı bir alan olarak rol üstlendiğini gösterdi.
Araştırmalar sonunda, dinamik bir kültürel yapıya sahip olan Diyarbakır’ın Ergani ilçesinde bulunan Çayönü Tepesi’nde MÖ 8500-7500 yılları arasında yaşamış toplumların genetik olarak da yüksek çeşitliliğe sahip olduğu anlaşıldı. Sonuçlara göre, Çayönü Tepesi farklı kültürlere ev sahipliği yaptı.
Hacettepe Üniversitesi Antropoloji Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Yılmaz Selim Erdal, “Çayönü’nde 33 bireyi analiz edip bunların içerisinde 13 bireyden yeterli miktarda DNA korunumunu bulduk ve bunlar üzerine ilk çalışmaları yaptık. Bu çalışma ilk değilse bile Kuzey Mezopotamya için en büyük örneklem grubunu temsil ediyor” dedi.
Hacettepe Üniversitesi Antropoloji Bölümü Doktor Öğretim Üyesi Ezgi Altınışık da özetle şu bilgileri verdi:
“Bölge insanlarının genetik yapısı, Bereketli Hilal’in doğu ve batı yakalarından izler taşıyor. Yukarı Mezopotamya’nın güneybatı Asya’daki merkezi konumu, toplumun gen havuzuna da yansıyor. Zagros neolitik toplumları ile temsil edilen Bereketli Hilal’in doğusu ile batısındaki Orta Anadolu neolitik toplumlarının demografik örüntüleri bu bölgede bir karışım olarak karşımıza çıkıyor.”
Hacettepe Üniversitesi Antropoloji Bölümü Doktor Öğretim Üyesi Füsun Özer ise “Yapılan genetik analizler Çayönü’nden 1000 yıl sonra Orta Anadolu (Çatalhöyük) ve Marmara’da (Barcın Höyük) yaşamış olan insanların atalarının bir kısmının Yukarı Mezopotamya’dan geldiğini ortaya koydu. Bu da görece uzak coğrafyaların insanlarının sadece uzaktan fikir alışverişi yoluyla değil aynı zamanda insan hareketiyle de etkileşim içinde bulunduğunu gösterdi. Böylece Neolitik dönemde, Mezopotamya’dan Anadolu’nun içlerine bir gen akışı olduğunu tespit ettik” dedi.
