Türkiye’den çıkan en başarılı girişimcilerden birisi olan (Udemy ve Carbon Health’in kurucusu) Eren Bali MEF Üniversitesi’nin 2020-21 Akademik Yılı Açılışı’nda konuştu. Bu konuşmada tüm üniversite öğrencileri için ilginç mesajlar vardı.
Malatya’da 5 sınıfın aynı odada eğitim gördüğü bir köy ilkokulundan mezun olduktan sonra Malatya Fen Lisesi’nde okuyan, ve ODTÜ’de bilgisayar ve matematik eğitimi alan Eren, açılış konuşmasında kendi hikayesinin yanında üniversiteye başladığı yıl neleri duymak istediğini paylaştı. Eren’in konuşmasından bana ilginç gelen noktalar:
• Bizler için önceden belirlenmiş bir yol yok. Yaşamımızda neler yapacağımıza kendimiz karar veriyoruz.
• Hiç bilmediğiniz bir alanda bile çalışıp fark yaratmanız mümkün. Karar verin ve adım atın.
• Üniversitede üzerinizde fazla baskı yok. Yeni projeler peşinde koşun.
• Şu anda doğru sandığınız birçok şeyin zaman içinde yanlış olduğunu göreceksiniz. Esnek olun. Düşüncelerinizin yanlış olduğunu gördükçe ufkunuz açılacak. Kendinizi hiç bir şekilde sınırlandırmayın.
• Üniversitenin en önemli rolü sizin perspektifinizi genişletmek. Sadece aldığınız dersler değil, katıldığınız etkinlikler, okuduğunuz kitaplar, tanıştığınız insanlar geleceğinizin temel taşlarını oluşturacaklar.
• Rekabet çok gereksiz. Hayat uzun, hiç kimse ile yarışmayın. Planlarınız hep değişecek.
Yetenek eşit dağılmış, fırsat değil
Eren’in Udemy kuruluş hikayesi hem öğrenciler hem de girişimciler için önemli dersler içeriyor. Köy okulundaki deneyimi sonucunda vardığı nokta: dünyada yetenek eşit dağılmış ama fırsatlar eşit dağılmış durumda değil. Eğer fırsatları eşitleyebilirsek dünyada daha fazla başarılı insan yetiştirebiliriz. Udemy 2007’de TR’de kurulmuş, 2010’da ise Silikon Vadisi’ne taşınmış. O dönemdeki yatırımcılar hiç kimsenin kendi parasını sadece öğrenmek için (diploma olmadan) harcamayacağını düşünüyorlarmış. Bu nedenle yatırım bulmakta çok zorlanmış. Tüm dünya eğitimde sorunun kalite olduğunu düşünürken, Eren eğitimde sorunun yaygınlaşma olduğuna emindi. Yani köy okulu bir dezavantaj gibi görünse de orada edindiği perspektif Udemy’nin tohumlarını attı.
Bir yıl ihtiyaçlarından biraz fazla para kazanınca, aile bu para ile bilgisayar almaya karar vermiş. Böylece Eren internet ile tanışmış. Bu yeniliğin fırsat eşitsizliğini çözebileceğini düşünmüş. İnternetten uluslararası matematik olimpiyatlarından haberdar olmuş, ve İnternet sayesinde olimpiyata hazırlanarak madalya almış. Böylece internetin fırsat üretme potansiyelini birebir deneyimlemiş. Udemy’nin arkasında yatan temel fikir de bu: internet üzerinden insanlara hem ders verme hem de öğrenme fırsatı sağlamak.
Tüm girişimcilik dünyası “bu iş olmaz” derken, Eren kendi doğru bildiği yolda yürümeye devam etmiş. Eren diyor ki: “Başarılı bir girişim kurmak için belirli bir alanda kullanıcılar için bir değer yaratabilmeniz gerek. Ama çok büyük bir başarı için kimsenin şans vermediği bir alanda inatla çalışmak ve paradigmayı değiştirmek, sektörü altüst etmek gerek.” İşte Udemy de girişim dünyasında tam da böyle bir sürpriz oldu. 5 sene boyunca her ay %20 büyüyen şirket sektöründe açık ara ile birinci şirket haline geldi ve halka açılış planı yapılıyor.
Şirketinden çıkarılmayı fırsata çevirmek
Yatırım almanın cilvelerinden birisi ile yatırımcılar Eren’i kendi şirketinin genel müdürlüğünden (CEO) çıkartmışlar. Bunun üzerine Eren kendisini değerlendirmiş ve genel müdür olarak ürün geliştirme ve pazarlamada başarılı olmakla birlikte kültür geliştirme, takım oluşturma, ve yazılı /sözlü sunum konularında başarılı olmadığına karar vermiş. Kanımca Eren’in en güçlü yanlarından birisi de bu—milyar dolarlık bir şirket kurmuş olmasına rağmen, sürekli kendini nasıl geliştirebileceğini düşünüyor.
Eren eğitimi ulaşılabilir hale getirme çabalarından sonra sağlık hizmetlerini herkesin ulaşabileceği bir hale getirme amacını belirlemiş. Temel prensiplerden hareketle, yeni ve farklı bir sistem tasarlamayı hedeflemiş. Sıfırdan başlayıp Çarbon Health’i 4 sene içinde Korona salgını sürecine en hazırlıklı giren sağlık sistemi haline getirmiş.
Eren’in yaşamını değiştiren faktörler
Kanımca Eren’in yaşamını değiştiren etkenler: 1) annesinin öğretmen olması, 2) ailesinin ona genç yaşta bir bilgisayar almış olması, 3) Fen Lisesi ve ODTÜ’de okuma fırsatı bulmuş olması, 4) Türkiye’de yatırım bulamamış olması, 5) yatırımcıların onu Udemy’nin genel müdürlüğünden çıkarmış olmaları, 6) Covid salgını.
Konuşmanın tamamını YouTube’dan izlemek için “MEF Açılış Eren Bali” ile arama yapmanız yeterli. Kuvvetle öneririm.