Nereden bu değirmenin suyu?

Aralık 2021’de cari açığı bitireceği ve büyüme hamlesi yaratacağı belirtilerek hayata geçirilen yeni ekonomi modeli bekleneni veremiyor.

Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası’nın (TCMB) açıkladığı Cari İşlemler Dengesi’ne göre cari dengede temmuz ayında 4.01 milyar dolar açık verildi. Cari açık 2022’de 36,67 milyar dolara ulaştı. Yüksek enerji fiyatlarından dolayı cari açıkta beklenti 3,6 milyar dolar iken, temmuz ayında gerçekleşen cari açık 4,01 milyar dolar oldu. Temmuz ayında kaynağı belirsiz –net hata noksan– para girişi 5,5 milyar dolarla rekor kırdı. Ocak-Temmuz döneminde net hata noksan 24.34 milyar dolara ulaştı.

Eski Merkez Bankası Başekonomisti Prof. Dr. Hakan Kara, sosyal medya hesabından cari açıktaki net hata payına dikkat çekti. “Cari açık nasıl finanse ediliyor diye merak ediyorsanız tarihi zirvede olan net hata noksana bakınız” diyen Kara, “Yılın ilk 7 ayında 36.7 milyar dolar cari açığın üçte ikisi kaynağı tespit edilemeyen bir şekilde fonlandı” dedi.

PROF.DR. TATLIOĞLU: GRİ ÜLKE TÜRKİYE
İYİ Parti TBMM Grup Başkanı Prof. Dr. İsmail Tatlıoğlu, Yavuz Oğhan’ın KRT TV ve Youtube kanalında yayınlanan BiDeBunuİzle programında “net hata noksan” için şunları söyledi:
“Net hata noksan şu demek: Kasanızı açtığınızda kaynağı belli olmayan bir para var. Siz bunu üretime bağlayamıyorsunuz, turizm gelirine bağlayamıyorsunuz, ihracata bağlayamıyorsunuz. Uluslararası anlamda da açık, yasal yollardan bankacılık sistemi üzerinden gelen bir paraya bağlayamıyorsunuz. Ama birden mesela diyorsunuz ki ‘Türkiye’de 15 milyar dolar para var.’ Peki kimin? Nereden geldiği belli değil. Bu tür ülkelere ‘Gri ülkeler’ diyorlar. Buradaki esas sorun ne kadar maliyetle, neye karşılık bu paranın ülkeye geldiği? O nedenle Türkiye riskli ülke sayılıyor.”

PROF.DR. YELDAN: KAYITDIŞILIK EKONOMİSİ
Prof. Dr. A. Erinc Yeldan, sosyal medya hesabından cari açıkla ilgili şunları yazdı: Ocak - Temmuz arası toplam cari işlemler açığı 36.7 milyar dolar. Finansmanın üçte ikisi teknik adıyla “net hata & noksan” denilen kayıt dışı ve/veya kaynağı belirsiz sermaye girişlerinden. “Türkiye Modeli” diye anılan rasgele uygulamaların diğer adı, “Kayıtdışılık Ekonomisi”.

ŞENGÜL: HESAPTAN BÜYÜK NET HATA NOKSAN MI OLUR?
Ekonomist Özlem Derici Şengül: “Ülkeye son 12 ayda 16.7 milyar dolar sermaye giriyor ama cari açık 36.6 milyar dolar. Rezervle mi finanse edilmiş diyorsunuz rezervler düşmemiş, tam tersi 1.4 milyar dolar artmış. Sonuç: 21.3 milyar dolar net hata noksan. Hesabın kendisinden büyük hata mı olur?”