Coronavirüsle mücadele sürecinde hükümetin yürürlüğe koyduğu “Yeni normal” yaşamdaki ilk hafta sonu geride kaldı.
Salgın nedeniyle 16 kentte uygulanan şehirlerarası yolculuk ve hafta sonlarındaki sokağa çıkma yasağının tamamen kaldırılmasıyla beraber toplum bir anda Covid -19’la mücadele önlemlerini kenara atıverdi.
Medya aracılığıyla yansıyan görüntülere bakıldığında, toplumun yeni normal yerine Covid – 19 öncesindeki yaşam biçimine geri dönüş yaptığı görülüyor.
Havaların mevsim normallerine ulaşmasının yarattığı ortamla birlikte özellikle İstanbul’dan yansıyan görüntüler, eski yaşama dönüşün göstergesi oldu maalesef.
Araç kuyrukları eşliğinde girilen piknik alanlarında üst üste yığılmış ailelerin mangal sefaları, sokağa çıkma yasağı kapsamına girmelerine karşın 18 yaşından küçüklerin salgından korunmasız biçimde piknik alanlarında ailelerinin yanında yer almaları dikkat çekiciydi.
Aileler, sanki dünyayı kasıp kavuran salgın yokmuş gibi davranarak kendi ve çevrelerinin yaşamlarını tehlikeye atmaktan geri kalmadılar.
Keza, Milli Savunma Bakanlığı’nın askere alma işlemlerine yeniden başlaması sonrasındaki uğurlama törenlerinden yansıyan görüntüler de mangalcıları aratmayan cinstendi. Asker ocağına teslim olacak gençlerin havalara fırlatılması sırasında ne maske vardı ne de sosyal mesafe. Hele hijyenin h’sinden eser yoktu.
Medyanın merkezi olması nedeniyle İstanbul’dan yansıyan görüntüler böyleyse, ülke genelinde kendi yaşam biçimine dönen kitlelerin ne durumda olabileceğini düşünmek haliyle hiç de zor değil.
Ülkenin ekonomik göstergelerinin iyi olmamasından ötürü hükümet hayatın yeniden normal akışını sağlamak amacıyla günlük yaşamı rahatlatacak önlemler almaya devam edecek.
Bu yazıyı kaleme aldığım saatlerde Cumhurbaşkanı Erdoğan kabineyi toplamıştı. Salgın sürecindeki her kabine toplantısından sonra bizzat açıklamalar yapan Erdoğan’ın bu toplantıdan sonra 65 yaş ve üzerindekiler ile 18 yaş ve altındakilere uygulanan sokağa çıkma yasağının büyük olasılıkla gelecek haftadan itibaren kaldırılacağı yönünde açıklama yapacağı kulislere dün yansıdı.
Bakalım, Erdoğan bu yöndeki beklentiye nasıl yanıt verecek?
•••
Halkımızın salgın öncesi yaşam biçimine doğru hızlı geçiş yapmasıyla birlikte Covid – 19’da en az aynı hızla hatta daha hızlı yayılmaya devam ediyor, dünya genelinde. Her ne kadar halkımız pek önemsemiyor ama virüsün vaka sayısı önce 5 milyon, ardından 6 milyon sınırını geçti. Şimdi hızla 7 milyona doğru ilerliyor.
Bu hızla birlikte virüs, 7 Haziran günü dünya genelinde şimdiye kadar bir gündeki en yüksek vaka sayısına ulaştı. ABD’nin virüs izleme merkezleri arasında yer alan Johns Hopkins’in verilerine göre, geçen Pazar günü tam 136 bin 409 Covid – 19 vakası raporlandı.
Türkiye ve Avrupa’da kısmen geriliyor olsa bile virüs dünya genelinde tehlike yaratmaya devam ediyor.
Öte yandan komşumuz İran, virüsün yeni dalga yarattığı ülkeler arasında yer alıyor. Geçen yazıdaFakat, elirtmiştim; yaklaşık bir ay önce İran’da bin dolayında vaka görülüyordu. Fakat yine Johns Hopkins’in 8 Haziran günkü raporuna göre, İran’da geçen hafta ortalama günlük 3 bin 500 dolayında vaka görüldü.
İran’ın bu durumuna karşın Ticaret Bakanlığı geçtiğimiz hafta içinde Irak ve İran’la ticareti sağlayan sınır kapılarında yeniden geçişlere başlandığını duyurdu.
İkinci dalgayı yaşayan komşumuzla sınır kapısının açılması, önümüzdeki günlerde ülkemiz için bir handikap yaratabilir. Çok dikkatli olmak gerekiyor.
Ayrıca ülkenin dört bir yanından yeniden apartmanların, sokakların, mahallelerin, köylerin karantinaya alınmaya başlandığı haberleri geliyor hemen her gün. Gizli yapılan toplu nişan ve düğün törenlerinde, taziyelerde ve hatta doğum günü partileri ile “geçmiş bayram kutlamaları”nda virüsün nasıl kolay yayıldığının örneklerini her gün öğreniyoruz.
•••
Sağlık emekçilerin büyük çabalarına rağmen, Türkiye genelindeki salgın bu kez küçük gruplara yayılma haline dönüştü.
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın açıklamalarına baktığımızda yeni vaka sayısı epeydir 800-900 bandında seyrediyor. Filyasyon adı verilen temas zincirinin taranması işlemlerine karşın, ülke genelindeki vaka sayısında son bir haftadır küçük oranlarda artış görülmesi Sağlık Bakanı Koca’yı mutsuz ediyor.
Vaka sayısının en yüksek pik değerini yaptığı dönemden sonra henüz 500-600 bandına gerilememesi Bakan Koca başta olmak üzere virüsle mücadelede görev alanları önümüzdeki süreç için endişelendiriyor kuşkusuz.
Bu köşenin geçen haftaki başlığı “Yeni normal mi? Yoksa eski normal mi?” idi.
Geçen hafta başından itibaren yaşadıklarımız yeni yaşam biçiminden ziyade halkımızın salgın öncesindeki yaşam tarzına dönüş yaptığını gösteriyor.
Ancak unutmamak gerekiyor ki; virüs halen etkinliğine devam ediyor. Gerek Türkiye’de, gerekse dünya genelinde salgından kaynaklı yaşamını yitirenler var.
Kısıtlamaların esnemesiyle sonrasında toplumda genel olarak salgının bittiği şeklinde yaygın kanaat oluşmaya başladı. Uzmanlar bu kanaat oluşumunun mücadelede en sıkıntılı dönem olduğuna sürekli dikkat çekiyorlar.
Durumun ciddiyetini göz ardı etmek, 11 Mart’tan bu yana büyük özveriyle, kendi yaşamları pahasına salgınla mücadele eden sağlık emekçilerinin ve devletin çabalarının boşa gitmesine neden olacaktır.