Pandemi ile birlikte insan hayatında nelerin önemli olduğunu gösteren birçok durumu, çeşitli yönleriyle konuşuyoruz. Eşitlik, özgürlük, adalet, güvenilirlik…Hepsinin nasıl yaşamsal olduğunu çok net gördük. Bunlar içinde başta gelen bir konu da “verilerin güvenilirliği” idi.
Türkiye’de ilk COVİD 19 tanısı konduğu 11 Mart’tan bu yana, aylardır vaka sayısıyla ilgili açıklanan verilerin gerçeği yansıtıp yansıtmadığını tartıştık. Bu işte bir tuhaflık vardı; herkesin ya kendisi ya da çevresinde birileri test ile pozitif çıkabiliyor, özellikle son dönemde çember giderek daralıyordu. Ama toplum somut hayatı böyle yaşarken ne vakaların takibi ne de açıklanan oranlar bu gerçeği karşılamıyor, bütün toplum temel hakkı olan “bilme” hakkına dahi kavuşamıyordu.
Tıpkı haber alma özgürlüğü gibi, bilgi alma özgürlüğünün kısıtlanması işin bir yanı. Öte yanı daha vahim; bir sorunu çözmeye adım atıldığı yer, o sorun hakkında güvenilir veri elde etmektir. Sorunun encamını anlamalıyız ki, çözüm yolu bulalım. Hal böyle olunca toplum sağlığını ve devamında tüm hayatı böyle etkileyen salgından korunamıyor, kurtulamıyorduk. Ki nihayetinde olanlar oldu; Sağlık Bakanı bugün itibarıyla gerçeği ikrar etti; aylardır turkuaz renkte sunulan tablonun kara tabloya dönüşme riski ortaya çıktı. Yani hastalık yayılıyordu; yani yayılma engellenmemişti.
İşte bu “veri” dediğimiz mefhumu sadece bir kuru rakam olarak göremeyeceğimizin kanıtıdır. Ve biz kadınlar bu konuyu o kadar iyi tanıyoruz ki. Keşke hiç tanımasaydık; keşke her ay, gün gün, tümüyle önlenebilir biçimde, erkek şiddeti ile öldürülen kadınların, isimlerini kaydettiğimiz raporları yayınlamak zorunda olmasaydık. Ama toplumun yarısını bir savaştaymışçasına öldüren bir politik sorunu çözmek üzere ortaya çıkarmak, buradan başladığı için Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu her ay, her yıl rapor yayınlamak zorunda kaldı.
Hatta daha ötesini tecrübe ettik, on sene önce “kadın cinayetleri” resmi olarak tanınmıyor, veri tutmakla yükümlü kurumlara sorulduğunda “böyle özel bir terim yoktur” cevabı veriliyordu. Korona ’dan daha dezavantajlıydık ama bir yol bulabildik. Salgın verilerinde ise maalesef bu da olamadı; veriler konusunda tek kanala mecbur kaldık.
Kadınlar bu koşullar altında gerçeğin -bütün hakkında fikir veren- önemli bir parçasını kadınlar ortaya çıkardıktan sonra nihayetinde resmi raporlamalar da başladı. Ancak tıpkı Korona verilerindeki gibi daha az sayıda kadının öldürüldüğü iddia ediliyor. Bugün ortaya çıkan korona gerçekleri, kadınların yıllardır neler yaşadığını çok net ortaya koyuyor işte; demek ki veriler gerçekten manipüle ediliyormuş ve eden taraf çözüme ulaşmak için gerçeği arayan kadınlar asla değil.
Sağlık Bakanlığı ne yaptıysa, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı onu yapıyor işte. Ve bütün bir toplum bunun ne demek olduğunu sadece can yakan iki konuda değil, ekmek parasından da tanıyor; Türkiye’de başta genç ve kadın işsizliği olmak üzere, gerçek işsizlik verileri gizleniyor.
İyi ki kadınlar var. İyi ki, asla yalnız yürünmeyen mücadelemiz var. Bugün Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu, Eylül ayı verilerini açıkladığı basın toplantısıyla tüm gerçekleri ve çözüm yollarını tane tane anlattı. #DurdurmakMümkün diyerek, şiddetten kurtulmanın haritasını çıkardı. Çözüm mümkün, yeter ki mücadele edelim, bu 12 adımı attıralım:
1: 6284 etkin uygulanacak, uygulamayan kolluk birimleri için yaptırım caydırıcı olacak.
2: Şiddeti önleme merkezleri ve sığınaklar yeterli sayıya ulaşacak.
3: Boşanma süreçleri kolaylaştırılacak, şiddet varsa uzlaşma önerilmeyecek
4: Kadınların iş yaşamına eşit ve güvenceli katılımı sağlanacak
5: Kadına yönelik suçlarda cezasızlık son bulacak, adalet sağlanacak
6: Şüpheli kadın ölümlerinde soruşturma süreci titizlikle yürütülecek, gerçek açığa çıkacak
7: Bireysel silahlanma yasaklanacak
8: Kadınlar için 7/24 çalışacak acil yardım hattı oluşturulacak
9: Toplumsal cinsiyet eşitliği eğitimi müfredatta yerini alacak
10: Farklı cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği olan bireylere ayrımcılık yapılmayacak
11: Kadınlar için çalışacak ayrı bakanlık kurulacak
12: Kurumlar arası koordinasyon sağlanacak
Tüm kadınları bu mücadelenin öznesi olmaya, herkesi yanımızda olmaya davet ediyoruz.