Tank palet fabrikası nasıl özelleşti?

Tank Palet fabrikasının özelleştilmesi, CHP Milletvekili Ali Mahir Başarır’ın sözleri üzerine yeniden gündeme geldi. Cumhurbaşkanlığı 2018 Aralık ayında yayınladığı kararnameyle, Milli Savunma Bakanlığı’na ait Sakarya’nın Arifiye ilçesindeki tank-palet fabrikasının işletme hakkı devri (İHD) yöntemiyl, özelleştirilmesini gündemine aldı. Ana muhalefet partisi CHP, milli yerli üretim yapan Savunma Bakanlığı’na ait tank palet fabrikasının 50 milyon dolar yatırım bedeliyle 25 yıllığına özel sektöre devredilmesine şiddetli karşı çıktı.

TANK PALET
FABRİKASI NEDİR?
Tank Palet Fabrikası, Arifiye ilçesinin Hanlıköy Mahallesi’nde 1 milyon 804 bin metrekarelik geniş bir arazi üzerinde yer alıyor.
Milli Prodüktivite Merkezi’nin son 10 yılda üç kez “En Verimli İşyeri” olarak tescil ettiği fabrika, dünyada ilk beş arasında. Dünyanın en uzun süre dayanıklı tank paletlerini yüzde 100 milli kaynakla üreten, gündüz ve gece görüş dürbünleri ile Leopard 1 ve 2 tanklarının modernizasyonunu yapan fabrikanın en önemli ürünü zırhlı araç, Fırtına Öbüs’ün azami menzili 40 kilometre.
Fabrika özelleştirilmeden önce bir albayın komutasında 29 subay, 50 astsubay, 22 uzman çavuş, 112 memur ve 714 işçi çalışıyordu.
YASADA NASIL YER ALDI?
Savunma sanayiinde stratejik öneme sahip tesisin hukuki durumundaki değişiklikle ilgili ilk resmi beyan 20 Aralık 2018 Tarihli ve 30631 Sayılı Resmî Gazete’de yayımlandı.
481 sayılı Özelleştirme İdaresi ile ilgili, Erdoğan’ın imzasıyla çıkan Cumhurbaşkanlığı kararında şu ifadeler yer aldı:
“…Fabrika, özelleştirme ile hedeflenen genel amaçların karşılanmasının yanı sıra; milli savunma sanayinde ülke kaynaklarının etkin ve verimli kullanılmasının sağlanması ile fabrikanın işletme verimliliğinin artırılması ve yeni iş/üretim imkânları oluşturmaya yönelik yatırımların özel sektör tarafından yapılması amacıyla;
Özelleştirme kapsam ve programına alınmasına,
Özelleştirme uygulamasının, işletme hakkının verilmesi yöntemiyle gerçekleştirilmesi ve işletme hakkı süresinin 25 yıl olarak belirlenmesine,
Fabrikada Türk Silahlı Kuvvetleri’ne yönelik mal ve hizmet üretiminin devamlılığının sağlanması ile Milli Savunma Bakanlığı’nın kontrolünde yeni yatırımların yapılması da dâhil olmak üzere, ihale dokümanında ve işletme hakkı sözleşmesinde yer alacak hususların
Özelleştirme İdaresi Başkanlığı ve MSB tarafından belirlenmesine,
4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Kanunu’nun üçüncü ve geçici 29’uncu maddeleri gereğince karar verilmiştir.”
Karara gereğince özelleştirme işlemleri 31 Aralık 2019 tarihine kadar tamamlandı.
CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN NASIL SAVUNDU?
Fabrikanın özelleştirilmesi kararına yönelik eleştirilere Cumhurbaşkanı Erdoğan, , Katar Emiri Temim bin Hamed Al Sani ve Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar’ın da katılımıyla gerçekleşen, BMC’nin Sakarya Karasu’daki fabrikasının temelinin de atıldığı “BMC Gelecek 50 Yıl Buluşması” başlıklı etkinlikte yanıt verdi.
Fabrika arazisi üzerindeki her türlü taşınmazın üretim, bakım ve onarımda kullanılan her türlü teçhizatın mülkiyetinin devlete ait olduğunu ve öyle kalacağını söyleyen Erdoğan, söz konusu anlaşmanın bir özelleştirme olmadığına vurgu yaptı. Cumhurbaşkanı, işletme hakkının belli şartlar, süreler ve kısıtlamalar dâhilinde BMC’ye devredildiğini ifade etti.
Yeni yatırımların 40-50 milyon doları bulacağını aktaran Erdoğan, “Şimdi bu tür yatırımları yapacak ve işletmeyi orada çok daha ‘feasible’, ‘rantabl’ hale getirecek olan bir firmaya karşı daha adım atılmadan işletme süreci daha tam başlamadan bu tür gösterilere girmek çok yanlış, çok çirkin. Şunu da söyleyeyim bu tür şeylere de kusura bakmasınlar prim vermeyiz” diye konuştu.
Projenin tamamlanmasıyla yaklaşık 10 bin kişilik istihdam yaratacağını belirten Cumhurbaşkanı şunları söyledi:
“Şu anda Arifiye’deki mevcut personelin tasfiyesi, işinden, aşından, ekmeğinden edilmesi asla söz konusu değildir. İşte kısa bir süre önce Milli Savunma Bakanım yanında arkadaşlarıyla beraber oraya gittiler, birlikte personelle bir cuma günü orada yemeklerini yediler ve onlara çeşitli açıklamalarda bulundular. Burada çalışan kardeşlerimizin özlük haklarında herhangi bir eksilme olmayacaktır. Aldığımız kararın gayesi, fabrikamızın verimliliğini, üretkenliğini, teknolojik kapasitesini ve gücünü artırmaktır.”
AKAR’IN VERDİĞİ “ŞEFFAFLIK” TUTULMADI
Özelleştirme kararının yayımlanmasından 4 gün sonra, Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Sakarya’daki fabrikaya gitti. Aynı karavanadan yemek yediği işçilere, Erdoğan’ın da söylediği gibi “özlük haklarınızda bir değişiklik olmayacak” dedi. Akar, “Sürecin şeffaf ilerleyeceğini, gizli saklı bir şey olmayacağını” söyledi.
Geçen sürede devrin hangi şartlarda yapılacağına, ihalenin şartnamesinde ne yazdığına dair tartışmaları bitirecek bir açıklama yapılmadı.
Üstelik devir, gizli tutulan bir kararnamede yer aldı. Kılıçdaroğlu Eylül 2019’daki 1105 sayılı Cumhurbaşkanı kararının Resmi Gazete’de neden yayımlanmadığını defalarca sordu. Gizli kararnamenin Özelleştirme Kanunu’na aykırı olduğunu söyledi.
ÖMER ÇELİK: GİZLİ KARARNAME DEĞİL,
GİZLİ KARAR
AK Parti Sözcüsü Ömer Çelik, 18 Eylül 2019’da konuya ilişkin soruyu yanıtlarken, “Cumhurbaşkanlığı kararıyla kararname arasındaki farkın bilinmesi gerekir. Bu gizli bir kararname değildir, bir Cumhurbaşkanlığı kararıdır. Cumhurbaşkanlığı kararının birçoğu yayınlanmayabiliyor, bu da öyle bir karardır.” dedi.
BMC İSMİ NEREDEN ÇIKTI?
Türk Harb-İş Sendikası, özelleştirme kararına karşı tepkisini bir miting düzenleyerek gösterdi.
Ardından Kılıçdaroğlu özelleştirme kararının doğru olmadığını söyledi.
Fabrikanın Katar ortaklı BMC’ye devredileceğine ilişkin ilk bilgiyi ise Cumhurbaşkanı Erdoğan verdi. Şubat 2019’da Tuzla Tersanesi’ndeki bir törene katılan Erdoğan, “Şu anda bu alımı yapan firma yüzde 50 Katar yüzde 50 Türk ortaklığı olan bir firmadır.” dedi.
“ERDOĞAN’A AŞIĞIM” DİYEN ETHEM SANCAK’IN BMC’Yİ SATIN ALMA HİKAYESİ
Tank palet fabrikasının işletme hakkını devralan Katar ortaklı BMC’nin sahibi işadamı Ethem Sancak, Erdoğan’a olan sevgisini ve bağlılığını her fırsatta dile getiren bir isim. Ethem Sancak, “Erdoğan’ı gördükçe aşık oldum, böyle bir ilahi aşk iki erkek arasında olabiliyor” demişti.
Ethem Sancak, BMC’yi nasıl satın aldığını Ocak 2019’da katıldığı bir toplantıda şöyle anlatmıştı:
“Liderimiz bana dedi ki; ‘Sen o otomotiv şirketinin altından kalkabilir misin?’ Valla ne emrederseniz onu yaparım. Ama buna gücüm yetmeyebilir. Elimdeki varidatım bu. Savunma sanayine girmek o gün için bir macera. Ben de eski bir sosyalist, yeni bir Müslüman olarak kardeşlerim arasında adil bölüşmüştüm serveti. 16’da bir parçası kalmıştı. Dedim; ‘Bu para var. Bununla alınabiliyorsa ihaleye gireyim. Ama diyelim ki aldım. Bunu emrettiğiniz gibi güçlü bir sanayi şirketi haline getirebilmem için güçlü bir fon olması lazım arkamda. ‘Ne yaparız’ dedi. Sizin büyük ferasetinizle Arapların onurlu bir bölümünü kendine getirttiniz. Katar’la neredeyse tek millet iki devlet haline geldik. Allah da gani gani para vermiş Katar’a. Emir’de sizi kırmaz. Katar devletini ve silahlı kuvvetlerini bana ortak ederseniz bu işin altından kalkarız. Sağ olsun sayın Emir’i aradı o da kırmadı. BMC’nin yüzde 50 eksi birini Katar ordusuna sattım. Tek başına yapmak istemiyordum. Benim gibi deli bir Laz ortak da önerdi bana Sayın Cumhurbaşkanım. Onu da yanıma aldım; Talip Öztürk, eşit bölüştük.”
ÖZELLEŞTİRME VE İŞLETME DEVRİ HAKKI NEDİR?
Kamu iktisadi teşebbüslerinin mülkiyet ve yönetiminin özel sektöre devredilmesi anlamına gelen “özelleştirme”, devletin, söz konusu kuruluşlardan tamamen elini çekmesi ya da çok az kontrolünün olması anlamına geliyor.
İşletme hakkı devrinde ise kamu kuruluşlarının veya işletmelerin aktiflerindeki mal ve hizmet üretim birimlerinin mülkiyet hakkı kamuda kalmak şartı ile belirli bir süre ve şartlar altında, bedel karşılığında özel bir şirket tarafından işletiliyor.
ALTAY TANKI VE FIRTINA OBÜSÜNÜ BMC ASFAT’A, ASFAT TSK’YA SATACAK
Cumhurbaşkanı Erdoğan her fırsatta BMC-Katar ortaklığının fabrikaya 50 milyon dolar harcayacağını ve teknolojinin yenileneceğini söylüyor. Devri, milli savunma sanayinin güçlendirilmesinde önemli bir adım olarak görüyor. Kılıçdaroğlu ise “Ben sana 50 milyon dolar bulurum, fabrikayı özelleştirme” diyor.
Peki TSK için silah üreten fabrikada özelleştirmeden sonra nasıl bir satın alma süreci işleyecek? Türk Harb-İş Sendikası Sakarya Şube Başkanı Yaşar Yavuz, komutanların yaptığı açıklamalardan Fırtına Obüsü ve Altay tankının BMC tarafından yapılıp ASFAT’a, oradan da MSB’ye satılacağını anladıklarını söylemişti.