Ukrayna’dan, “Rus gemisine el koyun” talebi

Rusya'nın işgal ettiği Ukrayna kenti Berdyansk'tan hareket eden tahıl yüklü bir geminin Türkiye'de Karasu Limanı açıklarına ulaşmasının ardından Ukrayna, Türkiye'nin gemiye el koymasını talep etti.

BBC, Zhibek Zholy adlı geminin Berdyansk'tan Karasu'ya kadarki seyrini takip etti. Gemi 22 Haziran'da Rusya'nın Novorossisk'ten demir aldıktan sonra Azak Denizi'nde vericilerini kapatmış olsa da BBC'nin araştırması, geminin Berdyansk limanına gittiğini ve oradan Türkiye'ye gittiğini ortaya çıkardı.

Berdyansk kenti Ukrayna'nın güneyindeki Zaporizhzhia bölgesinde, Azak Denizi kıyısında bulunuyor. Geminin kentten ayrılışı, Rusya'nın işgal altındaki Zaporizhzhia bölgesine atadığı vali Yevhen Balytskyi tarafından Telegram üzerinden duyurulmuştu.

Balytskyi, 7 bin ton tahılın "dost ülkelere" doğru yola çıktığını açıklamış, limanın etrafındaki deniz mayınlarının temizlendiğini ilan etmiş ve "geminin güvenliğinin Rusya'nın Karadeniz Donanması tarafından sağlanacağını" belirtmişti. Balytskyi, daha sonra paylaşımını değiştirerek geminin taşıdığı yük ve gideceği ülkeye dair referansları sildi.

Geminin donanma eşliğinde kentten ayrılışının videosu birden fazla Kremlin yanlısı Telegram hesabında da paylaşıldı. Telegram'da yayınlanan videodaki görüntüler de Berdyansk limanının uydu fotoğraflarıyla uyuşuyor. Videodaki hava durumu ve limandaki gölgeler, görüntülerin 28 Haziran'da çekildiğine işaret ediyor.

BBC, Berdyansk'tan ayrılan gemi ile Türkiye açıklarında bekleyen geminin aynı olduğunu Telegram hesabından paylaşılan görüntüler ve Ukraynalı denizcilik uzmanlarının tanıklıklarıyla teyit etti.

Gemi 22 Haziran'da Türkiye'den demir alarak Rusya'nın Novorossisk kentine yük götürdü. Daha sonra işgal altındaki Ukrayna topraklarına yaklaşırken takip cihazını kapattı. 29 Haziran'da ise takip cihazını tekrar açtı. Bu cihazın paylaştığı veriler, geminin bu süreçte su içinde alçaldığını ortaya koyuyor ve bu da geminin yük aldığına işaret ediyor.

Lloyd's List Intelligence veri analiz şirketinin piyasalar editörü Michelle Bockmann, vericinin kapatılmasının "şüpheli bir hareket" olduğunu söylüyor. Bockmann, Azak Denizi'nde pek çok kargo gemisinin takip cihazını bazı bölgelerde kapattığını fakat hedefledikleri limana varınca vericiyi tekrar açtığını belirtiyor.

Reuters'a konuşan geminin sahibi olan Kazakistan merkezli KTZ Express şirketi, geminin Rus bir şirket tarafından kiralandığını söyledi.

Şirket, taraflarla görüşme halinde olduklarını ve uluslararası yaptırımlara uyacaklarını açıkladı.