Vatandaşa farklı, ihracatçıya farklı kurdan döviz

Serbest piyasa kuralları dışındaki uygulamalarla Türkiye'de bir süreden beri döviz kurları iktidar tarafından baskı altında tutuluyor. İhracatçılar ve sanayiciler yüksek enflasyona rağmen TL'nin çok değerli olduğunu, 18 lira civarında tutulan dolar kurunun en az 25 TL olması gerektiğini savunuyor. Bazı ihracatçılar kâra geçmeleri için kurun 30 liraya çıkması gerektiğini bile söylüyordu.

Son bir yıldır iktidar neredeyse sabit kur politikası yürütüyor. Ancak bunun için yüksek miktarda döviz rezervi eritiliyor. “Dost” ülkelerden alınan borçlar buralara harcanıyor. Bu borçlar hariç Merkez’in net rezervi eksi 50-60 milyar dolar arasında inişli çıkışlı devam ediyor. Yani aslında kasada bize ait tek kuruş bile yok aksine borç çok.

BARIŞ SOYDAN YAZDI

Halktv yazarı ekonomist Barış Soydan, dünkü köşesinde önceki gün Türkiye için tarihi bir gün olduğunu, ülkenin ikili kur uygulamasına geçtiğini yazdı. Soydan’ın dikkat çektiği gelişmede öne çıkan noktalar şöyle:

“Dün tarihi bir gündü, Türkiye ikili kura geçti. Artık sokaktaki vatandaşa farklı, ihracatçıya farklı kurdan döviz satılacak. Ama yazıya bu kritik karardan değil, Ege İhracatçılar Birliği Başkanı Jak Eskinazi’nin önceki gün İzmir’de, Hazine ve Maliye Bakanı Nurettin Nebati’nin katıldığı toplantıda, doların 25 TL’ye yükselmesini istemesinden başlayacağım. Çünkü dünkü kararın nedeni bu konuşmada gizli.

Eskinazi o konuşmada “Pek çok iktisatçımız, döviz kurunu baskılayarak enflasyonu düşürmenin mümkün olmadığını dillendiriyorlar. Biz ihracatçılar da bu döviz kuruyla rekabetçi olamayacağımızı her fırsatta dile getirmeye devam ediyoruz. 2022 yılının son çeyreğinde daha önceden öngördüğümüz gibi ihracatta eksiye düştük. Anlayacağınız mevcut döviz kuru enflasyonla mücadelede size bir başarı kazandırmazken, bizlerin de rekabetçiliğinin önünde büyük bir set oluşturuyor. Özetle, hepimiz kaybediyoruz.”

İkili kurla. Dünkü karara göre yurt dışındaki dövizini getirip Merkez Bankası’na bozduran firmalar yüzde 2 “destek” alacaklar. Sadece onlar değil, dövizinin yüzde 40’ını Merkez Bankası’na sattıktan sonra kalan kısmını kur korumalı mevduata dönüştüren ihracatçılara da bu kısım için yüzde 2 destek verilecek. Türkçesi: Dövizini getiren ve kur korumalı mevduata geçen şirketlere piyasa fiyatından farklı seviyeden dolar satılacak.

Özetle dolar seçimden önce kıpırdamasın diye ikili kura geçildi. Ama göreceğiz, bu da işe yaramayacak…”