Zam talebi dalga dalga

E-ticaret şirketi Trendyol’un kuryelerinin, ücretlerine makul zam arayışıyla başlayan süreç dalga dalga yayıldı. Kurye-taşımacılık sektörünün yanında medya, tekstil ve metal sektörü başta olmak üzere Türkiye’nin dört bir yanında çalışanlar ayakta.

Büyük bir ekonomik kriz yaşayan pandemiyle buhran yaşamaya başlayan Türkiye’de bu ekonomik çöküşten en çok etkilenen kesim çalışanlar ve emekliler oldu.

Vergiden muaf tutularak yüzde 50 zam alabilen asgari ücretli, daha ilk maaşında 4.253 lira ile açılık sınırında kaldı. Yoksulluk sınırı ise 14 bin TL’ye yaklaştı.

TRENDYOL'DAKİ YÜZDE 11'LİK ZAM YÜZDE 39'A ÇIKTI

Trendyol’a paket ulaştırma hizmeti veren esnaf kuryelerin protestoları sonrasında istedikleri zammı almaları, diğer firma çalışanlarına da örnek oldu. Trendyol çalışanları, 24 Ocak’ta yüzde 11’lik zammı kabul etmeyip Trendyol çalışanları kontak kapattı. Bunu protesto etmek için de şirketin İstanbul Maslak’taki binası önünde toplandı.

Aylık gelirinin önerilen zamla 10 bin TL’ye çıktığını anlatan çalışanlar, araç yakıtı, sigorta, bakım masrafı ve vergi gibi masraflar çıkarıldığında kendi ellerine 3 bin 500 TL ile 4 bin TL dolaylarında para kaldığını söylediler. Çalışanların protestoları aynı gün ülke geneline yayıldı. İstanbul’un ardından Eskişehir, Diyarbakır, İzmir, Mersin gibi şehirlerde de çalışanlar iş durdurdu.

Trendyol çalışanları müşterilerin de desteğiyle şirketin verdiği yüzde 9’luk zammı yüzde 39’a çıkarmayı başardı.

EYLEMLER YAYILARAK SÜRDÜ

Trendyol’da kazanımla sonuçlanan eylemlerden sonra HepsiBurada’nın iştiraki HepsiJet ve yine HepsiBurada’ya çalışan Scotty çalışanları iş bıraktı.

HepsiJet çalışanları Mecidiyeköy’deki Trump AVM binasındaki HepsiBurada Genel Merkezi önünde eylem yaptı. Scotty kuryeleri de “Yüzde 22’lik sefalet zammını kabul etmiyoruz” diyerek kontak kapattı. Çalışanlar Trendyol’un verdiği ücreti bekliyor şirketten ve eylemler sürüyor.

YEMEKSEPETİ VE BANABİ
Protestoların yayıldığı bir diğer şirket de YemekSepeti ve iştiraki Banabi. İşçiler yüzde 32,7 zam teklifini kabul etmedi. 31 Ocak’ta kısa süreli kontak kapattı. 1 Şubat’ta da şirketin Şişli’deki Genel Müdürlüğü önünde eylem yaptı. Eyleme Tüm Taşıma İşçileri Sendikası (TÜMTİS) destek verdi. YemekSepeti, TÜMTİS’te örgütlenen işçilerini engellemek için işkolu değişikliğine gitmiş ve işçi çıkarmıştı. Eylemde işçiler, işverenin resmi enflasyonun altında yüzde zam önerdiğini, bunu kabul etmediklerini, en az yüzde 50 zam talep ettiklerini söyledi. Talepleri karşılık bulmazsa eylemlerinin süreceğini duyurdular.

Trendyol, HepsiJet ve Scotty’den farklı olarak YemekSepeti ve Banabi’de çalışanların hepsi esnaf kurye değil. Birçoğu kadrolu çalışan ancak işveren istifa etmeleri ve esnaf kurye olmaları için zorluyor.

YURTİÇİ KARGO
Trendyol kazanımından sonra, HepsiJet, Scotty, YemekSepeti ve Banabi’ye sıçrayan isyana son olarak Yurtiçi Kargo çalışanları da dahil oldu. Çalışanlar, şirketin kendilerine yüzde 17 zam yaptığını belirterek bu oranı kabul etmediğini açıkladı. Protestolar düzenleyen çalışanlar yüzde 40 zam istiyor. Şirket ise 1 Aralık ve 1 Şubat’ta iki farklı zam yapıldığını toplam zam oranının yüzde 46 olduğu duyurdu.

BEIN SPORTS
Enflasyon altında zam aldıklarını belirten beIN Sports çalışanları da isyan dalgasına katıldı. Çalışanlar bina önüne çıkarak eylem yaptı. İşverenin yüzde 17 zam yaptığını belirten işçiler, bunun açlığa mahkûm olmaları anlamına geldiğini belirtti. 2017’de zam almadıklarını, 2018’de yüzde 8, 2019’da yüzde 10 ve 2020’de yüzde 7 zam aldıklarını belirten işçiler eylemlerini sürdürme kararı aldı.

FARPLAS’TA İŞÇİLERE GÖZALTI
Kocaeli Gebze’deki plastik otomotiv parçaları üreten Farplas’ta da işçiler, ücretlerinin ve çalışma koşullarının iyileştirilmesi için geçen haftalarda iş durdurdu.

2 bin 500 kişinin çalıştığı fabrikada işçiler, ücret seviyelerine tepki gösterdi. Fabrika yönetimi de işçilerden bir hafta süre istedi. Ancak eylemin ardından fabrikada 150’ye yakın işçi işten atıldı. Fabrikada kalan işçiler, arkadaşlarının geri alınması için fabrikaya kapanarak eylem başlattı. Fabrikaya polisi çağıran işveren yaklaşık 200 işçiyi gözaltına aldırdı. Birleşik Metal-İş’te örgütlenen işçiler ise çoğunluğu sağladı ve yetki tespiti için Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na başvurdu. İşçiler, taleplerinin karşılanmasını, işten atılan arkadaşlarının işe geri alınmasını, işverenin sendikayı tanıyıp masaya oturmasını istiyor.

FİNANS MERKEZİ ŞANTİYESİNDE EYLEM
Kurye ve kargo sektörünün yanı sıra İstanbul Ataşehir’deki Finans Merkezi Şantiyesi’nde çalışan inşaat işçileri de ücret, yemek ve barınma alanındaki hak kayıplarına karşı eyleme geçti. Şantiyedeki kötü çalışma koşullarına ilişkin DİSK Dev Yapı-İş ve İnşaat-İş Sendikası tarafından kampanya başlatıldı.

DW Türkçe’den Pelin Ünker’e konuşan DİSK Dev Yapı-İş Genel Başkanı Özgür Karabulut, işçilerin sigorta primlerinin gerçek ücretleri üzerinden değil asgari ücret üzerinden yatırıldığını belirtiyor.

Memleketlerinden gelip kamplarda yaşamak zorunda kalan işçiler barınma sorununa dikkat çekiyor. Finans merkezi projesi, Emlak Konut ve Varlık Fonu ile yürütülüyor.

ALPİN ÇORAP’TA MUTLU SON

İstanbul Beylikdüzü’nde Adidas, Decathlon, Carrefour, H&M gibi markalara üretim yapan Alpin Çorap’ta da işverenin düşük zam dayatmasını kabul etmeyen işçiler üretimi durdurdu. 3 vardiyada toplam 400 kadar olduğu tahmin edilen işçiler işbaşı yapmadı. İşveren temsilcisiyle yapılan görüşmeden tüm işçilere 2500 lira zam çıktı. Ayrıca, eyleme katılan işçilerin işten atılmayacaklarına dair garanti de alındı. Sabah itibariyle şartlarının kabul edildiği bildiren işçiler yeniden iş başı yaptı.