Bayram’da vergi sürprizi

Ağırlıklı olarak bankaların mevduat yerine çıkardığı ve vergisi daha az olduğu için vatandaşın tercih ettiği finansman bonosundan alınan yüzde 10 oranındaki vergi yüzde 15’e çıkarıldı. Böylece vergi kaybına neden olan bonolarda vergi mevduat ile eşitlendi. Aynı amaçla kambiyo işlemlerindeki (döviz ve altın alım satımında) Banka Sigorta ve Muamele Vergisi (BSMV) oranı da binde 2’den yüzde 1’e artırıldı. Böylece hem altın hem döviz alanlar yüzde 1’lik vergiye katlanacak.
Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanı kararlarına göre, bundan sonra her 100 dolar alımında 1 dolar vergi olarak verilecek. Bireysel yatırımcılar için finansman bonosunun vergisi de yükseltilirken, kurumsal yatırımcılar için vergi ‘0’ olarak uygulanmaya devam edecek. Kovid-19 salgınının ekonomik etkilerini en aza indirme amacıyla, kaynak sağlamak üzere yapılan düzenlemeler dün itibariyle geçerli oldu.
STOPAJ ORANI EŞİTLENDİ
Yeni düzenlemeler ile, finansman bonolarında son dönemde bankaların kısa vadeli finansman bonolarını gittikçe artan bir şekilde mevduata alternatif bir finansman kaynağı olarak kullanması, vergi kaybına neden olduğu gerekçesiyle, bireysel yatırımcıların kısa vadeli mevduattan ve finansman bonolarından elde ettiği faize uygulanan stopaj oranı eşitlenmiş oldu.
Banka Sigorta Muamele Vergisi’nde ise, altın ve döviz almak isteyenlere, banka, yetkili müessese (döviz büfeleri) ve diğer finansal kuruluşlar tarafından satılan dolar, euro vb yabancı paralar ile yine bankalarda açılan altın mevduat/yatırım hesapları için fiziki olmayan altın satış tutarı üzerinden kambiyo işlem vergisi alınıyor. Bu vergi önceki yıl döviz işlemleri için binde 2 olarak uygulanıyordu. Cumhurbaşkanlığına bu oranı 10 katına kadar (yüzde 2) artırma yetkisi verilmişti. Altın alım satımı ise bu kapsamda değerlendirilmiyordu.
Buna karşılık, şu kambiyo işlemlerde ise BSMV sıfır oranında uygulanıyor:
▶ Bankalar ile yetkili müesseselerin kendi aralarında veya birbirlerine yaptıkları kambiyo satışları
▶ Hazine ve Maliye Bakanlığına yapılan kambiyo satışları
▶ Döviz kredisinin ödenmesine yönelik olarak, döviz kredisi kullanılan ya da kullanımına aracılık eden banka tarafından kredi borçlusuna yapılan kambiyo satışları
▶ Sanayi sicil belgesini haiz işletmelere yapılan kambiyo satışları
▶ İhracatçı Birliklerine üye olan ihracatçılara yapılan kambiyo satışları

‘TL’YE YATIRIM YAPANLARI CEZALANDIRIYOR’

Finansman bonolarında verginin yüzde 10’dan 15’e, döviz ve altın işlemlerindeki kambiyo vergisinin de binde 2’den yüzde 1’e çıkarılması, ekonomistler tarafından eleştirildi. Twitter’da yapılan yorumların odak noktası, verginin bayramın ilk günü ilan edilmesiydi. TÜSİAD Başekonomisti Zümrüt İmamoğlu, kambiyo vergisinin bütün dünyada sermaye kontrollerinin başlıca aracı olduğuna dikkat çekti.
TÜSİAD Başekonomisti Zümrüt İmamoğlu, “Piyasaya Bayram şekeri: Kambiyo vergisi % 0,2’den % 1’e çıkarıldı. Tobin Vergisi olarak bilinen bu vergi tipik bir sermaye kontrolü aracıdır. Sorunları düzeltmez. Şiddetli kur dalgalanmalarında zaman kazandırır. Peki biz bu zamanı ne için kullanacağız? Var mı bir plan, Swap dışında?” ifadelerini kullandı.
Ekonomist Uğur Gürses, “Döviz Swap’ı peşinde koşan, son 10 yılın rekor döviz borçlanmasını yapan ekonomi yönetimi, vergi artışı ile vatandaşa ve şirketlere siz koşmayın diyor. TL’ye yatırım yapanları cezalandırıyor” diye yazdı.
Akademisyen Yalçın Karatepe ise “Sadece bayram sabahına uyanmadık. Döviz alımlarında 5 katına çıkarılan vergiye de uyandık. Binde 2 olan vergi %1’e yükseltildi. Artık 100 dolar kendiniz için alırken 1 dolar da devlete alacaksınız” dedi.
İktisatçı Mustafa Sönmez de “Nasıl bir sıkışmışlık! 1000 dolar alan 10 dolar da devlete verecek düzenlemesi getirdiler. TL’ye ve size güveni kalmayan bundan mı cayacak? Verecek %1’i yine alacak” yorumunu yaptı.
Ekonomist İbrahim Kahveci ise “Bayram sabahı vergi koymak hangi inanca sığar” dedi.