Nükleer görüşmelerinde nihai metin hazırlandı

Avrupa Birliği, İran ve ABD arasında Viyana’da dört gündür yürütülen dolaylı görüşmeler tamamlandığı sırada nükleer anlaşmanın yeniden canlandırılmasına yönelik nihai metni sunduğunu belirtti.

VOA’nın haberine göre, AB Dış Politika Yüksek Temsilcisi Josep Borrell Twitter’dan paylaştığı mesajda, “Müzakere edilebilecek konular müzakere edildi, artık nihai bir metin var. Ancak her teknik konu ve her paragrafın arkasında başkentlerde alınması gereken siyasi bir karar var” ifadelerini kullandı. Borell, “Bu yanıtlar olumlu olursa o zaman anlaşmayı imzalayabiliriz” dedi.

AB’den bir yetkili daha önce gazetecilere yaptığı açıklamada, 15 aydır müzakere edilen nihai metinde başka değişikliklerin yapılamayacağını ve birkaç hafta içinde taraflardan nihai kararı beklediğini ifade etti.

AB yetkilisi, “Bu paket teklif. Yirminci sayfasını kabul edip ellinci sayfaya hayır diyemezsiniz. Ya evet ya da hayır demek zorundasınız” açıklamasını yaptı.

İran ABD ve diğer Batı ülkelerinin nükleer anlaşmanın canlandırılması kapsamı dışında gördüğü bazı taleplerde de bulundu. Örneğin Tahran, Uluslararası Atom Enerjisi Dairesi’nin (IAEA) İran’ın daha önce bildirilmemiş olan tesislerde görülen uranyum izlerine açıklama getirememiş olduğu iddiasından vazgeçmesini istiyor.

Her iki taraf da bu konuda birbirinden taviz bekliyor.

ABD’li sözcü konuya ilişkin yaptığı açıklamada, “İranlılar sürekli nükleer anlaşmanın ortak uygulanmasına dönüşe hazır olduğunu belirtiyor. Bu açıklamalar eyleme dönüşecek mi göreceğiz” ifadelerini kullandı.

İran ve altı ülke 2015 yılında İran’ın nükleer programını sınırlandırmayı kabul ettiği bir anlaşma imzalamış; ancak 2018 yılında dönemin ABD Başkanı Donald Trump anlaşmadan çekilerek Tahran’ın temel ihracat ve hükümet gelirini oluşturan petrol ihracatına yaptırımları yeniden uygulamaya başlamıştı.

İRAN GÜVENCE İSTİYOR
İran, eski Başkan Trump’ın 2018’de yaptığı gibi daha sonra göreve gelecek ABD başkanının anlaşmadan çekilmeyeceği konusunda güvence istedi. Washington ise söz konusu uzlaşma hukuki olarak bağlayıcılığı bulunan bir antlaşmadan ziyade siyasi bir mutabakat olduğu için bu konuda sağlam bir güvence veremiyor.

İran devlet medyasında yer alan bir haberde bu konuya üstü kapalı şekilde değinildi. Habere göre İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emirabdullahiyan AB Dış Politika Yüksek Temsilcisi Josep Borell’le yaptığı görüşmede, “Nihai anlaşma İran halkının hak ve çıkarlarını korumalı, yaptırımların etkili ve istikrarlı bir şekilde kaldırılacağı konusunda güvence vermeli” ifadelerini kullandı.