Depremle yıkılan Hatay’dan deprem ülkesi Türkiye’ye buluşlarıyla umut olan çocuklar

İlk olarak 6 Şubat 2023’teki büyük deprem felaketinden etkilenen bölgelerde yaşayan 8-13 yaş aralığında çocukların katılımıyla hayata geçirilen atölyelerde, şimdiye kadar toplam 230 binden fazla çocuğa ulaşıldı.

Bilim Kuşağı Atölyeleri projesi 3 yıl içinde 750 bin çocuğun temel bilimsel kavramlarla tanışmaları, bilim ve teknolojiye duydukları ilgi ve merak duygularını artırma hedefiyle 2023 yılında başlatıldı. Projenin ilk adımları, 6 Şubat’ta yaşanan büyük deprem felaketlerinden etkilenen bölgede atıldı. Buradaki çocuklara bilimle ulaşılması, yaşadıkları travmaların ardından eğitim hayatlarında oluşan boşluğun bir nebze de olsa doldurulması, eğitime ve bilime olan ilgilerinin teşvik edilmesi hedeflendi.

İŞ BANKASI VE PETROL OFİSİ’NDEN İŞ BİRLİĞİ

İş Bankası Genel Müdürü Hakan Aran, Bilim Kuşağı Atölyeleri projesinin uygulandığı Hatay Samandağ’daki Ataköy Ortaokulu’nda Bilim Şenliği Atölyesi öğrencileriyle buluştu, atölye etkinliğinde gönüllü YGA eğitmeni gençlerin öğrencilere eşlik ettiği bilim setleriyle deneylerini izledi, eğitimlere katılan öğrencilerle sohbet etti. Öğrencilerin sunumunu Samandağ Koordinatör Kaymakamı İbrahim Ergün de izledi.

ATAKÖY ORTAOKULU’NUN TEKNO KURTARICILARI

Ataköy Ortaokulu öğrencileri Selin Dönmez, Emir Arslan, Zeynep Rende, Yahya Aslan’ın öğretmenleri Çağrı Çolak mentorluğuyla kurduğu Tekno Kurtarıcılar grubunun Bilim Kuşağı Atölyeleri çalışması sırasında geliştirdikleri bir projenin sunumu da yapıldı. Öğrencilerin ortaya attığı fikirlerle oluşturulan proje, deprem ülkesi Türkiye’de gelecekte binlerce hayat kurtaracak türden.

DEPREMZEDE ÖĞRENCİLERDEN DEPREMLERDE HAYATLAR KURTARACAK PROJE

Tekno Kurtarıcılar adlı grupta yer alan ve 6 Şubat trajedisini yaşamış olan öğrenciler, enkaz altında kalan insanların yerini belirlemeyi hedefleyen çalışmalarını heyecanla paylaştı:

∙ Prototipteki ısıya ve sese duyarlı sensörler, bir binanın her odasına yerleştirilir ve deprem sonrasında binada ısı algılanması halinde çevredeki sesleri sürekli olarak dinler.

∙ Sesi algılamanın dışında her odada bu sistem ile bağlantılı açılması kolay ve ezilmelere karşı dayanıklı kutular içinde bulunan butonlar bulunmalıdır. Her odada bulunan açılabilir kutular içindeki butonlar, insanların kendi durumlarını doğrudan bildirebilmelerini sağlar ve kişilerin önceden belirlenmiş olan hayat üçgeni oluşturdukları yerde sağ bir şekilde bulunduklarını haber verir.

∙ Sistemin güneş panelleriyle kullanılması enerji noktasında elektriğe veya başka bir güce bağımlılığını ortadan kaldırır aynı zamanda yenilenebilir enerji kullanımını desteklemiş bir sistem olmuş olur.

∙ Proje için oluşturulan prototip tasarım, çözümü farklı ortamlara ve acil durum senaryolarına kolayca adapte edilebilir kılar. Taşınabilirlik ve sistem ağının genişliği, çözümün hızlı müdahale gerektiren acil durumlarda etkin bir şekilde kullanılmasını sağlar.

∙ Çözümümüz, düşük maliyetli bileşenler ve enerji verimli modlar kullanarak ekonomik ve sürdürülebilir bir çözüm sunar. Bu özellik, çözümün geniş bir kullanıcı kitlesi için erişilebilir olmasını sağlar.

∙ Bu özelliklerle birleşen çözümümüz, afet durumlarında enkaz altında kalan insanların yerini belirleme sürecini optimize ederek sağlık ekiplerine ve kurtarma ekiplerine önemli bir rehberlik sağlar.

İŞ BANKASI EKİBİNDEN PROTOTİP DESTEĞİ

Öğrenciler sunum sonrasında İş Bankası ve Petrol Ofisi yöneticilerine seslenerek projelerine destek istedi. İş Bankası Genel Müdür Yardımcısı Suat Sözen, bankanın çözüm ortaklarından Softtech’in öğrencilerin projesi için devreye girdiğini söyledi. Softtech Inovasyon ekibinden İkbal Elek projenin endüstriyel bir prototipe dönüştürülebilmesi için öğrencilerle tüm aşamalarda birlikte çalışacaklarını anlattı.

İş Bankası Genel Müdürü Hakan Aran: Bu projenin binalarda standart hale gelmesi sağlanabilir

Depremin hemen ardından bölgeye 10 milyar liralık destek paketi açıklayan İş Bankası Genel Müdürü Hakan Aran, Bilim Kuşağı Atölyeleri projesini neden başlattıklarını anlattı:

“Bilim Kuşağı Atölyeleri’nde çocuklar eğlenerek bir proje yapmayı, yaptıkları projede sensörlerle, veriyle, devrelerle haşır neşir olmayı, yardımlaşarak öğrenmeyi ve verimli vakit geçirmeyi öğreniyor. Bu çalışmalar sonrasında çocukların bilime olan yatkınlığının, soru sorma kapasitesinin, merak ve bir şeyleri başarma duygusunun arttığını; hatta meslek hayallerinin değiştiğini görüyoruz. 2023 yılında projeye başlarken de amacımız özellikle deprem bölgesinde çocuklara gelecekle ilgili umut olmaktı.”

BİZLERE İKİ GÖREV DÜŞÜYOR

Aran, Tekno Kurtarıcılar Projesi’ne de destek verdi: “Antakya yeniden inşa edilirken ve çocuklarımızın enkaz altında kalanların yerini tespite yönelik bu fikirlerini dinlemişken bizlere iki görev düşüyor. İlk olarak inşa edilen binalarda belki bunların standart haline getirilmesi sağlanabilir. Bu, yeni inşa edilecek bir kent için bir fırsat. İkinci husus da büyüdüklerinde girişimciler haline gelerek bu fikirleri ticari olarak da sürdürebilecekleri imkanları sağlamak. Bu da bizim geleceğe daha umutla bakmamıza ve çocuklarımızın bizi bilimsel yönden aşmasına vesile olur.”

İthal bilim setleriyle eğitimden Türk mühendislerin tasarımı bilim setleriyle dünya birinciliğine

Türkiye İş Bankası ve Petrol Ofisi’nin işbirliğiyle destekledikleri Bilim Kuşağı Atölyeleri’nde öğretmen ve öğrencilerin eğitim organizasyonlarını yürüten sivil toplum kuruluşu Young Guru Academy (YGA) Başkanı Sinan Yaman, öğrencilerin kullandığı bilim setlerini üreten ve aynı zamanda kendisi de YGA gönüllüsü ve YGA mezunu bir girişimci olan Cihan Özalevli’nin bilim seti ile nasıl dünya birinciliği kazandığını anlattı. 15 yıl önce ilk eğitim setlerini yurt dışından aldıklarını söyleyen Sinan Yaman, bilim eğitim setleriyle ilgili şunları söyledi:

‘’Cihan ve yüksek mühendis arkadaşlar biz kendi bilim setlerimizi geliştiremez miyiz diye yola çıktılar ve kendi bilim setlerini geliştirdiler. Çok güzel bir şey oldu. Bir ay önce İngiltere’de bilim setiyle dünya birinciliği ödülünü aldı. Yani yıllardır yabancı setleri kullanan Türkiye bugün Türk mühendislerin geliştirdiği bilim setlerini yapıyor ve daha da güzeli dünya birinciliği ödülünü kazanıyor. Böyle idealist arkadaşlarımız, böyle idealist öğretmenlerimiz, okul müdürlerimiz oldukça, Türkiye İş Bankası Genel Müdürü Hakan Aran, Petrol Ofisi Genel Müdürü Mehmet Abbasoğlu gibi böyle projelere destek veren kurum yöneticileri oldukça çok kısa sürede hedeflere ulaşılacaktır.’’

Bilimin ışığıyla geleceğe yolculuk

∙ Projeyle 2024 yılında 15 Nisan’a kadar 55 atölye ile toplam 1.150 çocuğa ulaşıldı. Bu süre zarfında okullara gönderilen bilim kitleri ve rol model öğretmenler aracılığıyla ulaşılan toplam çocuk sayısı 144.756 oldu.

∙ Nisan ayı süresince Bilim Eğitimcisi ve Bilim Gönüllüleri gözetiminde deprem bölgesi illerinde belirlenen okullarda Bilim Kuşağı Atölyeleri gerçekleştirilecek.

∙ Projenin hayata geçirildiği 2023 yılında ise 6 Mayıs - 27 Aralık tarihleri arasında Bilim seti gönderimi yapılan okullarda görev alan rol model öğretmenler 2 aylık bir eğitim programına alındı. Öğretmenler bu programda yapay zeka, kodlama, robotik gibi bilim müfredatı eğitimlerini tamamladı ve zaman yönetimi, öğrenmeyi öğrenmek gibi kişisel gelişim eğitimleri aldı.

∙ Hatay, Kahramanmaraş, Adıyaman, Malatya, Diyarbakır, Şanlıurfa, Osmaniye, Adana gibi illerde 2023 yılında bu öğretmenlerin okullarında gerçekleştirdiği Bilim Kuşağı Atölyelerinden kademeli olarak 85.902 çocuk faydalandı.

∙ 2023’te gerçekleştirilen 52 atölyeyle 1.402 çocuğa ulaşıldı, 154 okula bilim seti gönderimi yapıldı.

∙ Böylece Bilim Kuşağı Atölyeleri ile 2023 yılında toplam 87.304 çocuğa ulaşıldı.

∙ 2024’te şimdiye kadar Hatay’ın yanı sıra Adana, Adıyaman, İskenderun, Diyarbakır, Gaziantep, Şanlıurfa, Kahramanmaraş ve Malatya’da da atölyeler yapıldı.

Projenin başladığı 2023 yılından bugüne kadar hem atölyeler hem de bilim kitleri ve rol model öğretmenler aracılığıyla toplamda 232.060 çocuğa ulaşılmış oldu.

FIRSAT EŞİTSİZLİĞİNİ ORTADAN KALDIRMA ADIMLARI

Odak noktası, fırsat eşitsizliğini ortadan kaldırmaya yönelik bir adım olan projeyle ilgili hem öğrencilerden hem öğretmenlerden ve velilerden olumlu geri dönüşler alınıyor. Özellikle köy okulunda okuyan öğrencileri özgüven, başarma duygusu, hayal kurma, merak duyma ve cesaret gösterme, empati kurma gibi konularda pozitif etkileyen proje için YGA’nın FutureBright’a yaptırdığı dikkat çeken bazı sonuçlar şöyle;

∙ Bilim setlerinden öğretmen ve öğrencilerin memnuniyetleri yüksek.

∙ Atölyeler öğrenciler tarafından çok seviliyor. Öğrencilerin %60’ı hem ders, hem aktivite olarak niteliyor. Atölyeler sonrası çocukların %99’unun meslek hayalleri değişiyor.

∙ Öğrencilerin %95’i atölyelere katıldıktan sonra meraklanıp soru sormaya başlıyor.

∙ Çocuklar robotik kodlama, elektronik malzemelerle çalışma ve deneylere özel olarak ilgi gösteriyor. Deprem bölgesindeki çocukların afetleri önlemeye dönük proje geliştirmeye ilgisi olduğu gözleniyor.

∙ Mobil uygulamanın atölyelere katkısı ve anlaşılırlığı (%85) oldukça yüksek.

∙ Atölyeler kapsamında etkinlik programının geliştirilmesi öneriliyor. Bilim fuarlarına katılım, sosyal sorumluluk projeleri, sanat başlıklı projelerin artmasının katkı sağlayacağı düşünülüyor.

∙ Rol model öğretmenler hem kendilerini geliştirme imkânı yakaladıklarını, mesleki bir tatmin yaşadıklarını hem de okul içerisinde meslektaşları tarafından destek gördüklerini paylaşıyor. Öğretmenlerin %97’si rol model öğretmen olmaktan memnun.

∙ Rol model öğretmenlik ‘yayılma’ etkisi de yaratıyor. Diğer öğretmenlerin %63’ü rol model öğretmen olmaya olumlu yaklaşıyor.

∙ Bilim setlerinden memnuniyet oranı %94.

∙ Bilim setleri ekstra aktivite saatlerinde uygulansa da bazı öğretmenler yaratıcı yöntemlerle derslere de adapte edebiliyor. Böylece sınırlı setlerin etkisi daha çok öğrenciye ulaşıyor.

Bilim Kuşağı Atölyeleri; öğrencilerin merak duygusunun tetiklenmesi, eğitim saati için heyecan duyulması, çocukların teknolojiyi anlama yeteneklerine etkisi, diğer öğrencilerle işbirliği ve paylaşımı artırması açısından %90 üzerinde olumlu değerlendiriliyor.

100. yılında İş Bankası’nın sosyal sorumluluk faaliyetleri

• Bilim Kuşağı Atölyeleri; Petrol Ofisi Grubu iş birliğiyle, deneyler yaparak temel bilimsel kavramlarla tanışmalarını, bilim ve teknolojiye ilgiyi ve merak duygularını artırmayı amaçlayan “Bilim Kuşağı Atölyeleri" projesiyle deprem bölgesinde ve diğer illerde ilk ve orta öğretim seviyesindeki devlet okullarında 2025 sonuna kadar 750 bin çocuğa ulaşılması hedefleniyor.

• 100 Köye İnternet; Ocak ayı sonunda İşNet ile birlikte kırsal alanlarda internet erişimi sağlayarak, teknolojinin eğitimden ekonomiye her alanda sunduğu avantajların erişilebilirliğini artırmak üzere “100 Köye İnternet” projesi başlattı.

• Hatay’da okul yapımı; Deprem felaketlerine maruz kalan öğrencilerin eğitimlerini sürdürmelerine katkıda bulunabilmek amacıyla depremin birinci yıldönümünde Valilik ile bir lise ve bir anaokulu yapımına ilişkin protokol imzaladı.

• Bodrum Bale Festivali; Türkiye’nin ilk ve tek bale festivali olan, dünyaca ünlü dans topluluklarının renkli performanslar sahnelediği 21. Uluslararası Bodrum Bale Festivali’nin ana sponsoru oldu.

• İstanbul Yarı Maratonu; Geçtiğimiz yıl isim sponsorluğunu üstlendiği İstanbul Maratonu’nun ardından Bankanın bu alandaki katkısı, Nisan ayında düzenlenecek olan İstanbul Yarı Maratonu ile devam ediyor.

• MATAM; Banka, İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) ile birlikte, başta Marmara Bölgesi olmak üzere Türkiye’deki aktif fayların oluşturduğu tehlike ve risklere dair bilimsel çalışmalar yürütecek “İTÜ Türkiye İş Bankası Marmara Aktif Fay Tehlike ve Risk Uygulama ve Araştırma Merkezi"ni (MATAM) kurdu.

Eğitim alanındaki diğer projeleri

İş Bankası, gençlerin sahip olduğu potansiyeli keşfetmesi, yeteneklerini geliştirmesi için en önemli araç olan eğitimin aynı zamanda toplumsal gelişimin itici gücü olduğu yaklaşımıyla hareket ediyor. Eğitimi hep uzun soluklu, yaygın ve kapsayıcı toplumsal destek alanlarından biri olan gören bankanın, hayata geçirdiği projelerden bazıları şunlar;

• Darüşşafaka iş birliği: 81 ilden 81 çocuğumuzu üniversite eğitimine kadar olan tüm masraflarını karşılayarak okutuyor. İş birliği, 1939 Erzincan depremine kadar uzanıyor. İş Bankası o dönemde 83 depremzede çocuğun Darüşşafaka’daki eğitim giderlerini üstlendi. 6 Şubat’taki deprem felaketinden etkilenen çocukları da bu projeye dahil etti. 2023-2024 ve 2024-2025 eğitim öğretim yıllarında toplam 200 anne ve/veya babasını kaybeden çocuğu Darüşşafaka’da eğitim hayatını sürdürmesi için destekliyor.

• Okul Destek Derneği iş birliği: Depremden etkilenen bölgelerdeki çocuklara ve banka çalışanlarının çocuklarına uzaktan eğitim desteği veriyor. 2022-2023 eğitim öğretim döneminde 477 öğrenciye ders desteği için yola çıkılan projede uzaktan eğitimden aktif olarak yararlanan öğrenci sayısı 2023-2024 eğitim öğretim döneminde 1.563’e ulaştı.

• Karneni Göster Kitabını Al: 2007-2008 eğitim-öğretim yılında Karneni Göster Kitabını Al projesini başlattı. Çocukların küçük yaşlardan itibaren kitap okuma alışkanlığı kazanarak çok boyutlu düşünmelerini sağlamayı; hayal güçlerini geliştirmeyi; merak duygularını uyandırmayı; bilim ve sanatla gelişimlerini desteklemeyi amaçlayan bir proje. Bugüne kadar 15 milyonu aşkın kitap armağan edildi.

• Altın Gençler: 1971 yılından bu yana üniversite giriş sınavında üstün başarı gösterdiği için ödüllendirilen gençlerin sayısı 3.900’ü aştı.

• Satranç: 2005 yılı Aralık ayında imzalanan anlaşma ile Türkiye Satranç Federasyonu’nun ana sponsoru oldu. Devlet okullarına 30 bini aşkın satranç sınıfı yapıldı.