Gorbaçov da tarih oldu

20. yüzyılın en etkili siyasetçilerinden biri olan Sovyetler Birliği’nin lideri Mihail Gorbaçov, günahlarıyla ve sevaplarıyla birlikte tarih oldu. Gorbaçov için 3 Eylül’de tören düzenleneceği bildirildi.

BBC Türkçe’nin haberine göre, yaklaşık 70 yıl varlığını sürdüren SSCB’nin çözülüp dağılmasında, direksiyonda Gorbaçov vardı. 1985’te Komünist Parti’nin ve ülkenin başına geçtiğinde ilan ettiği reform programlarıyla, durgun seyreden ekonomiyi diriltme ve siyasi açmazları çözme iddiasındaydı.

Ancak attığı adımlar, SSCB’nin ve sosyalist iktidarın sonunu getiren olayları hızlandıran bir etki yaptı. Üstelik yalnızca Rus coğrafyasında değil, SSCB bünyesindeki tüm ülkelerde…

THATCHER’I ETKİLEYEN İSİM
1978’de Merkez Komite’nin Tarım Sekreterliği üyesi olarak Moskova’ya gitti ve iki yıl sonra Politbüro üyesi olarak atandı.

Genel Sekreter Yuri Andropov’un görevi süresince Gorbaçov ülke dışına geziler yaptı. 1984’te Londra’ya gittiğinde görüştüğü İngiltere Başbakanı Margaret Thatcher, ondan etkilenmişti. BBC’ye verdiği mülakatta Thatcher, SSCB ile ilişkilerin geleceği konusunda iyimser olduğunu aktarıyordu ve “Bay Gorbaçov’u sevdim. Onunla iş yapabiliriz” demişti.

DEVRİMDEN SONRA DOĞAN İLK GENEL SEKRETER
Aslında 1984’te Andropov öldüğünde, yerine Gorbaçov’un geçmesi bekleniyordu. Ancak Andropov’un yerini Konstantin Çernenko aldı fakat bir yol sonra o da öldü. Artık Politbüro’nun en genç üyesi olan Gorbaçov’un sırası gelmişti. Gorbaçov, 1917’de Ekim Devrimi’nden sonra doğmuş ilk genel sekreter olarak göreve geldi ve durgunluk döneminin ardından taze bir başlangıç olarak görüldü.

DEĞİŞİMİ GETİREN İKİ RUSÇA KELİME
Ülkenin dümenine geçen Gorbaçov›un ilk görevi, adeta ölmekte olan Sovyet ekonomisini diriltmekti. Komünist Parti içerisinde de köklü reformlara ihtiyaç duyulduğunu kavrıyordu. Gorbaçov’un reformlarıyla, dünya iki Rusça kelimeyi tartışmaya başladı; Perestroyka (yeniden yapılanma) ve glasnost (açıklık).

Sistemdeki tıkanmayı açmak üzere diğer bir aracı ise demokrasi olarak görüyordu. Sovyetler Birliği Halk Temsilcileri Kongresi’nde ilk kez serbest seçimler yapıldı.

Gorbaçov, ABD Başkanı Ronald Reagan ile silahsızlanma konusunda anlaşma sağlayarak soğuk savaşa son verme niyetindeydi. Afganistan’daki işgale son verildi, Sovyet konvansiyonel güçlerinin tek taraflı olarak azaltılacağı duyuruldu. Ancak en zor sınav, Sovyetler Birliği bünyesinde gönülsüz olarak yer alan ülkelerden geldi.

Letonya, Litvanya ve Estonya, Moskova’yla bağlarını kopardı.

DUVAR YIKILDI
9 Kasım 1989’da Doğu Almanya vatandaşlarının Batı’ya geçişine izin verilmesi ve Berlin Duvarı’nın yıkılması, sosyalist ülkelerin gerileyişinde bir kilometre taşı oldu. Gorbaçov’un ilk tepkisi, geleneksel Sovyet yaklaşımında olduğu gibi bölgeye tanklar göndermek olmadı. Almanya’nın yeniden birleşmesiyle ilgili durumun, Almanya’nın iç meselesi olduğunu söyledi.

1990’da Gorbaçov, “Doğu-Batı ilişkilerinde radikal değişikliklere öncülük ettiği” gerekçesiyle Nobel Barış Ödülü’ne layık görüldü.

Tüm bu olanlar, Moskova’daki komünist düzen savunucuları için kırmızı çizginin aşılması anlamına geldi.

1991 Ağustos’unda bir askeri darbe tertiplendi ve Gorbaçov Karadeniz’deki tatili sırasında tutuklandı. Darbe bastırıldı. Gorbaçov istifa etti. Ancak olanlar Sovyet düzenini altüst etmişti ve 6 ay Sovyetler Birliği yolun sonuna geldi.