Ersan Kınık

Antalya'nın Konyaaltı ilçesinde meydana gelen ve bir kişinin ölümüyle sonuçlanan teleferik kazasıyla ilgili aralarında CHP'li Kepez Belediye Başkanı Mesut Kocagöz'ün de bulunduğu beş kişi tutuklandı.

Kazanın yaşandığı Tünektepe Teleferik Tesisi, Antalya Büyükşehir Belediyesi iştiraki olan ANET A.Ş. tarafından işletiliyordu. Kazanın ardından tutuklanan Kepez Belediye Başkanı Mesut Kocagöz ise, 2019-2023 yılları arasında ANET A.Ş.'nin yönetim kurulu başkanlığı ve genel müdürlüğü görevindeydi.

Kocagöz'ün, teleferikte meydana gelen kazadan sonra tutuklanmasının ardından gözler, son yıllarda Türkiye'de yaşanan facialardaki yargılamalara çevrildi.

AKP dönemindeki hangi faciada, kaç kamu görevlisine dava açıldı?

Türkiye'de AKP döneminde meydana gelen hangi faciada, kaç kamu görevlisine dava açıldı, davalar nasıl sonuçlandı? sorularına yanıt aradık. Türkiye'de son 20 yılda meydana gelen katliam boyutundaki facialar ve süren yargılamaları şu şekilde derledik:

22 Temmuz 2004 Pamukova Tren Faciası

22 Temmuz Temmuz 2004'te Pamukova tren kazasında 41 kişi hayatını kaybetmişti.

Kazaya ilişkin hazırlanan bilirkişi raporu, ihmaller zincirini ortaya koymuştu.

Rapora göre 80 km hızla gitmesi gerekirken 132 km hızla giden trenin makinistler ile yol tamiratlarını yapmayan ve sinyalizasyon hatası nedeniyle TCDD 4/8 oranında kusurlu bulunmuştu.

Cumhuriyet Savcılığının dönemin TCDD Genel Müdürü Süleyman Karaman hakkında soruşturma açılması talebi ise dönemin Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım tarafından engellenmişti.

Davada yalnızca makinistler yargılanmış ve taksirle ölüme sebebiyet verme suçlamasıyla birinci makiniste 3 yıl 1 ay 15 gün hapis cezası, ikinci makiniste 1 yıl 15 gün hapis cezasına çarptırılmışlardı. Aynı davanın sanığı olan tren şefi ise beraat etmişti.

27 Ocak 2008 Kütahya Tren Faciası

27 Ocak 2008 tarihinde ise İstanbul-Denizli seferini yapan Pamukkale Ekspresi, Kütahya'da raydan çıkmış ve kazada 9 kişi hayatını kaybetmişti.

Kazanın ardından ısıtma sisteminin devre dışı kaldığı trende, yaralı kurtulan yolcular ise donma tehlikesi atlatmışlardı.

Kazanın ardından TCDD 71. Şube Şefi Mustafa Kurnaz ile Kısım Şefi Tarık Yalçın tutuklanmış ancak 11 gün sonra tahliye edilmişlerdi.

10 kişinin yargılandığı dava 2012 yılında sonuçlanmış ve tüm sanıklar "Mahkememizce bu kazanın rastlantısal ve önceden sebebinin belirlenmesinin mümkün olmadığı sonucuna ulaşılarak, olay nedeniyle kusurları bulunmayan tüm sanıkların beraatına karar vermek yönünde vicdani görüş oluşmuştur" denilerek beraat etmişlerdi.

İTÜ İnşaat ve Kimya Fakültesi öğretim üyelerinden oluşan bilirkişi heyeti raporunda ise "Ray birleşim noktasındaki çatlağın gözle görülebilecek boyutta olması halinde hat bakımı ile ilgili sorumluların, dolayısıyla TCDD İşletmesi'nin kusurlu olacağı, çatlağın gözle görülemeyecek boyutta olması halinde ise malzeme ve bakım yöntemlerinin yetersizliği, ray ve contalarda çatlak muayene yöntemlerinin ve gerekli araçların noksanlığı nedeniyle TCDD İşletmesi'nin kusuru olacağı" belirtilmişti.

Kazanın olduğu dönemde Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım'dı.

13 Mayıs 2014 Soma Maden Faciası

13 Mayıs 2014 tarihinde Türkiye, tarihindeki en büyük maden faciasını yaşamış ve çıkan yangın sonucunda 301 maden işçisi hayatını kaybetmişti.

2016 yılında açıklanan bilirkişi raporunda Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın ihmali ve kusuru olduğu belirtildi. Bu Soma davası dosyasında kamu görevlileri ile bakanlıkların kusur ve ihmalleri olduğunu belirten ilk resmi belgeydi.

5'i tutuklu 51 kişinin yargılandığı dava 2018'de sonuçlandı.

37 kişi beraat etti, 14 sanık "taksirle ölüme ve yaralamaya sebebiyet vermekten" ceza aldı. Davada hiçbir bürokrat ve siyasetçi yargılanmadı.

Yalnızca maden şirketinin yöneticileri ceza alırken, Soma Kömür İşletmeleri A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı Can Gürkan 15 yıl hapis cezasına çarptırılıp, 18 Nisan 2019 tarihinde yurt dışına çıkış yasağıyla tahliye edildi.

2021 yılının Şubat ayında diğer tutuklu sanıklardan Ramazan Doğru, Akın Çelik, onun yardımcısı İsmail Adalı, hapis yattıkları süre göz önünde bulundurularak Soma İnfaz Savcılığı tarafından serbest bırakıldı. Soma davasında cezaevinde tutuklu sanık kalmadı.

Facianın yaşandığı dönemde Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız'dı.

8 Temmuz 2018 Çorlu Tren Faciası

Tekirdağ'ın Çorlu ilçesinde, yolcu treninin devrilmesi sonucu 25 kişi hayatını kaybetmiş, 318 kişi yaralanmıştı.

Ulaştırma Bakanı Ahmet Arslan kazanın "aşırı yağışlar nedeniyle menfez ile ray arasındaki toprağın boşalmasından" kaynaklandığını söylemişti.

Açılan davaya ilişkin bilirkişi heyetinde, Ulaştırma Bakanlığı Danışmanı Prof. Dr. Mustafa Karaşahin ile hattın sinyalizasyon sistemini yapan şirketin yönetim kurulu başkanı Bekir Sıddık Binboğa Yarman'ın bulunması, hazırlanacak raporun tarafsızlığına gölge düşürecek nitelikte bir karar olarak yorumlanmıştı.

Çorlu Cumhuriyet Başsavcılığı, TCDD'nin üst yönetimi ve bürokratlar hakkında kovuşturmaya yer olmadığı kararını verirken, makinistler hakkında takipsizlik kararı vermiş ve davada 4 kişi hakkında "taksirle ölüme sebebiyet verme" suçundan dava açılmıştı.

Faciaya ilişkin TCDD 1. Bölge Demiryolu Bölge Bakım Müdürü Mümin Karasu tutuklanmış 10 Ekim 2022 tarihinde tutuklanıp 25 Kasım 2022 tarihindeki duruşmada tahliye edilmişti.

Çorlu Tren Faciasına ilişkin dava, hâlâ devam ediyor. Davanın önümüzdeki celsesi 25 Nisan 2024 tarihinde görülecek.

6 Şubat 2023 depremleri

6 Şubat 2023 tarihinde Kahramanmaraş'ta 7,7 ve 7,6 büyüklüğünde meydana gelen depremlerde Kahramanmaraş, Adıyaman, Hatay, Malatya, Gaziantep başta olmak üzere 10 ilde yıkım meydana gelmiş ve 53 bin 537 kişi deprem nedeniyle hayatını kaybetmişti.

Meydana gelen can kayıplarının ardından bazı müteahhitler tutuklanmış ve haklarında dava açılmış ancak kamu görevlilerinin sorumluluğu görmezden gelindi.

Depremin yaşandığı 10 ilde de hiçbir belediye başkanı görevi nedeniyle tutuklanmazken, yalnızca Gaziantep Nurdağı Belediye Başkanı Ökkeş Kavak, müteahhitliğini yaptığı kaçak binasının yıkılıp 38 kişinin hayatını kaybetmesi nedeniyle tutuklanmıştı.

Dönemin Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı ise Murat Kurum'du.

İliç maden faciası - 13 Şubat 2024

Erzincan'ın İliç ilçesindeki altın madeninde 13 Şubat'ta meydana gelen heyelan nedeniyle 9 işçi toprak altında kaldı. Arama çalışmalarının devam ettiği madende henüz 1 işçinin cansız bedenine ulaşılabildi.

Yaşanan faciada toplamda 8 şirket yöneticisi tutuklanırken, olayda kamu görevlilerinin sorumluluğuna dikkat çekilmedi.

Erzincan’da aktif bir fay hattı üzerinde olan ve Fırat Nehri’ne kuş uçuşu 300 metre mesafede bulunan maden sahası projesi, dönemin Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum tarafından onaylanmıştı.