Çocuklar hep doğruyu söyler

Tuluhan Tekelioğlu

Onlar yeryüzünde adı konulan son kuşağın, Alfa Kuşağı’nın bireyleri. 2010 yılından itibaren doğanlar… En büyükleri bugün 13 yaşında! Teknoloji ile daha önce hiçbir kuşak bu kadar iç içe olmadı.  İnternet dünyasının sunduğu olanaklarla çevrili bir hayatları var. Ekran önünde geçirilen saatler, telefonlar, tabletler, hayatlarının olmazsa olmazları. Ancak dünyanın iç içe olduğu büyük sorunlarla büyüyorlar. Savaş, salgın hastalıklar, ilkim değişikliği, çevre kirliliği…

ALFA KUŞAĞINI DİNLEMEK

Ne yazık ki kulağımızı onların sesine kapadık. Dünyanın geleceğiyle ilgili endişelerini, hayallerini merak etmiyor, fikirlerine kulak asmıyoruz. Alfa kuşağının bireyleri, yani çocuklar, Türkiye’nin görünmeyen öznesi. Alfa kuşağını kendisinden dinlemek, dünyada yaşanan sorunlara karşı verdiği tepkiyi anlamak, alfa kuşağı bireylerini tanımak için Anadolu’nun bambaşka coğrafyalarında yaşayan, bambaşka ailelerinde büyüyen, her biri farklı sosyal ve etnik kökenden gelen 20 çocuğa doğru yola çıkım. 

YAŞLARI 6-12 AMA…

2022 yılının bir bayram sabahında başlayan bu yolculuk, 2023 Ocak ayında tamamlandı.

İstanbul’dan Hatay’a, Zonguldak Çaycuma’dan Mardin Beyazsu’ya, Antalya Gündoğmuş’a kadar, yaşları 6-12 arasında değişen, Afgan, Suriyeli mülteci iki çocuğun da aralarında olduğu alfa kuşağının 20 bireyiyle konuştum.

ÇOCUKLAR VE SİYASET

Alfa kuşağı bireylerinin geleceklerini ilgilendiren yaşamsal sorulara verdikleri cevaplardan gördüm ki, çocukların içinde çok şey birikmiş. Dünyanın ve Türkiye’nin büyük sorunları onların üzerine bir yük gibi oturmuş. Siyaset, çocukların günlük hayatının bir parçası haline gelmiş.

“Lego artık çok pahalı, euro bazında ülkeye geldiği için artık alamıyoruz. Çünkü euro çok artıyor, söyleyin euro’yu biraz düşürsün” diyor belgeselimdeki çocuklardan Fevzi Mert.

FARK EDEMEDİĞİMİZ GERÇEKLER

Alfa kuşağına dair Türkiye’nin ilk belgeselini gerçekleştirmek mutluluk verici. Çünkü yetişkinler dünyası ilk kez çocukların onlardan beklentilerini, geleceğe dair kaygılarını ve isteklerini duyacak.

Bu ses bize farkında olmadığımız ama çocukların dünyasından, günlük hayatın gözden kaçmış ya da kanıksanmış gerçekliklerini filtresiz bir şekilde ortaya koyuyor. Belgeselimizin kahramanları ilk kez kameranın karşısına oturdu. Sorularıma, bazen sorularıyla karşılık verdiler.

En zorlandığım belgeseldi diyebilirim.

Bir çocuğun tanımadığı insana kalbini açması, içinden geçenleri filtresiz bir şekilde anlatması çok kolay değil.

İNSANLIĞI ANLATAN YANITLAR

“Dünyanın en büyük sorunu nedir? Türkiye’yi sen yönetsen neyi değiştirirdin? En büyük korkun nedir? Türkiye’de seni üzen ne var?”

Aşk, para, dijital dünya, ekonomi ve günlük hayatla ilgili sorduğum sorulara verdikleri cevaplar, insana insanlığı anlatır nitelikte.

SÜPER GÜÇ HAYALİ

İster kırsalda yaşasın, ister büyükşehirde,  bu çocuklar, bir yandan dünyanın sorunlarını içselleştirecek kadar hassas ve kırılganlar, bir yandan da dünyayı kurtarmak için süper güçlere sahip olma hayalleri var!  

Çocukların dünyasına yaptığım bu yolculuktan öğrendim ki, görmek istediğimiz değişim onları dinlemekle başlayacak.

Çünkü “ÇOCUKLAR HEP DOĞRUYU SÖYLER.”

DÜNYANIN EN BÜYÜK SORUNU NEDİR SENCE?

Özgür (9): Savaş! Ülkeyi kim yaptıysa, mesela ülkeyi yapmaya hiç gerek yoktu ki, insanlar toplu toplu yaşardı. Mesela kim tankları buldu ki, hiç savaşmasak da olurdu. Savaşırsak bir şey mi oluyor? Sadece ülke bölünüyor. Dini yapan kişi neden yaptıysa, mesela Müslümanlar domuz yemiyor. Hıristiyanlar yiyor, deistler, ateistler yiyor… İnsan istediğini yiyemez mi ki?

ÇOCUK OLMANIN EN KÖTÜ TARAFI NEDİR?

Zilan (9): Çocuk olmanın en kötü tarafı dışlanmak. Sen çocuksun deyip onu dışlamak bence. “Ben de yapabilir miyim?” dediğimde, “Sen küçüksün” deyip hemen reddediyorlar...

AŞK SENİN İÇİN NEDİR?

Renas (11): Aşkı boşa zaman kaybı. Ben aşkı hiç sevmiyorum. İnsanların boşa üzülmesidir aşk.

INSTAGRAM İLE ARAN NASIL?

Delal (10): İnsanların sürekli Instagram’da bir şeyler paylaşmalarına gerek yok bence. Dışarıya çıktığında bir insanın seni beğenmesi “like” yerine geçebilir. Neden hep like almak istiyor insanlar, anlamıyorum.

OKULDA NEYİ DEĞİŞTİRMEK İSTERDİN?

Neva (9): Öğretmenimden coşku istiyorum. Heyecan istiyorum. Öğretmenimde coşku yok. Hiç heyecanlı da değil. Bir şey olduğunda hep sınıftaki bütün çocuklar heyecanlanıyor ama öğretmenim heyecanlanmıyor. Bu da beni üzüyor.

PARA SENİN İÇİN NEDİR?

Menaf (12): Para, çoğu kişinin söylediği kadarıyla mutluluktur. Ama bana göre mutluluk, parayla alınacak bir şey değildir. Mesela sen zengin bir babanın çocuğusun. Baban sana her geçen gün yeni yeni şeyler alıyor,  onlar seni mutlu ediyor ama bir yerden sonra hep aynı şeyleri görmeye başlıyorsun... Hiç farklı bir şey yok. Ama bir fakir çocuk olsan, babanın sana hiçbir şey almaması, onun yerine sana sarılması seni çok daha mutlu edebilir. Yani milyar doların olsa ne olur, trilyon doların olsa ne olur… Ölüme neyle gideceksin ki? Altın bir mezar yaptırsan ne olacak? Yani, en sonunda para seninle gelmiyor ki…

TÜRKİYE İLE İLGİLİ NEYİ DEĞİŞTİRMEK İSTERDİN?

Fevzi Mert (10): Dolar çok artıyor, euro da çok artıyor. Artmasın, biraz düşsün. Çok pahalı oluyor her şey. Mesela logolar çok pahalı oldu. Kendimiz aldığımız için legoları, artık çok pahalıya alıyoruz. Ülkeyi ben yönetsem, biraz düşürmek isterdim paraları. Harçlığın ne kadar? Dolar mı? Euro mu? TL mi? Altın mı?

Cumhuriyet’in 100. Yılında geleceğimizi emanet edeceğimiz çocukların sesini Türkiye’ye duyurmak istedim. Çocukların dünyasında ayrımcılık yok, kutuplaştırma yok, korku yok… Saf, kirlenmemiş bir kalpten konuştular. Bazı çocuklar yetişkinlerin tabu saydığı meselelere bile dokundu. Onların söylediklerini ben söylesem, hakkımda soruşturma bile açılabilir, Silivri yolu gözükebilirdi. Çocuklar bu belgeselde Kral Çıplak dedi. 23 Nisan’da YouTube’dan tüm Türkiye’nin izlemesine açıyorum...