Hazine’ye faiz şoku
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) piyasa şartları uygun olmadığı halde AKP lideri Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ısrarıyla politika faizinde indirime giderken Hazine’nin 5 yıl vadeli borçlanma faizi, yüzde 17’lerden yüzde 26’lara yaklaşık 900 baz puanlık sert sıçrama kaydetti. Eylül-aralık döneminde TCMB politika faizini yüzde 19’dan yüzde 14’e çekti.
Sözcü.com.tr'den Emre Deveci'nin haberine göre, döviz kurlarındaki ve enflasyondaki artış, döviz ve altın cinsi borçlar ile enflasyona endeksli tahviller nedeniyle Hazine’nin borç yükünü hızla artırırken Hazine ihalelerindeki faizler de yükseliyor. Bu da bütçedeki faiz yükünde artışı beraberinde getiriyor. Enflasyon ve enflasyon beklentilerindeki yükselişin yanı sıra ülke risk primindeki artış, Hazine’nin borçlanma faizlerini yükseltiyor.
HAZİNE’NİN BORÇLANMA İHALESİNDE FAİZ % 26,34
Hazine ve Maliye Bakanlığı bugün 12 ay ve 5 yıl vadeli tahvil ihalesi gerçekleştirdi.
Hazine 12 ay vadeli kuponsuz devlet tahvilinin ihracında 1,42 milyar TL borçlanırken bileşik faiz yüzde 23,76 oldu. 5 yıl vadeli tahvil ihalesinde borçlanma 1,03 milyar TL olurken, bileşik faiz yüzde 26,34 oldu.
Hazine ve Maliye Bakanlığı iki tahvil öncesi kamu ve piyasa yapıcılara toplam 4,5 milyar lira satış gerçekleştirdi.
HAZİNE FAİZİNİ YÜKSELTTİ
Merkez Bankası’nın (TCMB) faiz indirimlerine başladığı 23 Eylül 2021 tarihi öncesinde yapılan 7 Eylül tarihli Hazine ihalesinde 5 yıl vadeli tahvilde bileşik faiz yüzde 17,67 olmuştu. TCMB’nin faiz indirimlerine paralel olarak döviz kurları ve enflasyon hızla artarken, Hazine’nin borçlanma maliyetleri de hızla yükseldi.
10 YILDA REKOR
Dün Hazine’nin 10 yıl vadeli tahvil faizinde yüzde 24,89 ile yeni rekor kırıldı.
10 yıl vadeli tahvil faizi, ilk ihraç edildiği Ocak 2010 tarihinde yüzde 11,24 olmuştu.
Söz konusu oran, faiz indirimleri başlamadan önce 2021 yılı Eylül ayı başında yüzde 16,98 seviyelerinde bulunuyordu.
Yüksek maliyet nedeniyle Hazine, Kasım 2020’den beri 10 yıl vadeli tahvil ihalesi yapmıyor.
Önceki haftalarda Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Neymiş efendim? Faizleri düşürüyormuşuz. Benden başka bir şey beklemeyin. Bir Müslüman olarak nasslar neyi gerektiriyorsa onu yapmaya devam edeceğim. Hüküm bu” demişti. Yeni Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati de her fırsatta faiz artışlarının gündem dışı olduğunu söylese de, başında olduğu Hazine'nin borçlanma faizleri artıyor.
2020’de 121,2 milyar TL olan Hazine’nin faiz ödemeleri, 2021'de 160,3 milyar TL’ye yükseldi. Hazine'nin faiz giderlerinin önümüzdeki dönemde daha da artması bekleniyor.
KREDİ FAİZLERİ DE YÜKSELDİ
TCMB'nin faiz indirimleri, tüm kredi türlerinde faizlerde düşüş değil artış getirdi.
TCMB verilerine göre, 17 Eylül'de yüzde 23,10 olan ortalama ihtiyaç kredisi faizi, 31 Aralık haftasında yüzde 29,55'e yükseldi. 17 Eylül'de yüzde 21,28 olan ortalama taşıt kredisi faizi de 31 Aralık'ta 26,24 oldu. Bu dönemde ortalama konut kredisi faizi, kamu bankalarının ucuz kredi kampanyalarına rağmen yüzde 17,89'dan yüzde 17,48'ye kadar gerileyebildi.
Ortalama ticari kredi faizleri bu dönemde yüzde 20,47'den yüzde 24,37'ye yükseldi. TCMB verileri ortalama oranları yansıtırken, birçok kişi ve işletme, bankalarda yüzde 40’larda faiz oranlarıyla karşılaşıyor.
