Kahramanmaraş’ta 6 bin depremzedenin yaşadığı bölgede asbest tespit edildi
Şubat ayında 7,8 ve 7,5 büyüklüğündeki depremlerle sarsılan Kahramanmaraş’ta yıkılan binaların hafriyatında asbest çıktı. Kanserojen bir madde olan asbestin güvenli bir sınır değerinin olmadığını, bu nedenle de havada kesinlikle asbestin bulunmaması gerektiğini söyleyen Kahramanmaraş Tabip Odası Başkanı Dr. Lütfi Tiyekli, “Buna rağmen sorun deprem bölgesinde gözardı ediliyor. Ağır hasarlı binaların yıkımları atıkların bertaraf edilmesi yönetmeliğine aykırı olarak yapılıyor” dedi.
Geçen şubat ayında yaşanan depremlerin merkez üssü olan Kahramanmaraş’ta, Türk Tabipleri Birliği (TTB) ile Türk Hava Hakkı Platformu tarafından yapılan incelemelerde asbest tespit edildi. TTB Merkez Konseyi Üyesi ve Kahramanmaraş Tabip Odası Başkanı Dr. Lütfi Tiyekli, kentte asbest tespit edilen yerlerden birinin, yakınında moloz döküm sahası bulunan 6 bin kişinin yaşadığı Karacasu Konteyner Kent’in bulunduğu bölge olduğunu söyledi. TBB’nin yayımladığı rapora göre en çok asbest türleri Kahramanmaraş kent merkezinde çıktı. Rapora göre Kahramanmaraş’tan alınan 21 örnekten 8’inde asbest tespit edilirken, Elbistan’da 15 örnekten 2’sinde, Adıyaman’da ise 30 örnekten 2’sinde asbest maddesine rastlandı.
Kahramanmaraş’ta iş makineleri ve patlayıcılarla ağır hasarlı binaların yıkımları devam ediyor. Yıkımlarla birlikte etrafı toz bulutu kaplarken, uzmanların dile getirdiği asbest tehlikesiyle ilgili TTB ve Türk Hava Hakkı Platformu araştırma yaptı. Araştırma kapsamında Kahramanmaraş ile Elbistan ilçesi ve Adıyaman’da yol ve yapraklardaki toz birikintiler ile hafriyat alanından örnekler alındı. Alınan bu örnekler, Türkiye Akreditasyon Kurumu tarafından akredite edilmiş bir laboratuvarda elektron mikroskobu ile analiz edildi. Analiz sonucuna göre örneklerde krizotil, antofilit ve aktinolit türünde asbest tespit edildi.
En çok asbest Kahramanmaraş’ın kent merkezinde
Raporda en çok dikkat çeken detay ise bin 500 konteynerde yaklaşık 6 bin kişinin yaşadığı Karacasu Konteyner Kenti’nin olduğu bölgede aktinolit türü asbest tespit edilmesi oldu. Asbestin tespit edildiği bölge kentin güneyindeki büyük hafriyat döküm sahasının sınırında yer alıyor. Döküm sahasının yakınında deprem sonrası sağlam kalmış sabit yerleşim yerleri ve hâkim rüzgâr altında büyük bir konteyner kent bulunuyor. Raporda bu konteyner kent, hafriyat sahasındaki yoğun tozumanın rüzgârla taşındığı bir nokta olarak tarif edilirken, asbestin yerden alınan ince toz örneklerinde tespit edildiği belirtildi.
“Döküm sahasının üstü mutlaka kapatılmalı”
Raporu değerlendiren Kahramanmaraş Tabip Odası Başkanı Dr. Lütfi Tiyekli, sonuçların vahim olduğunu, bir an önce önlem alınması gerektiğini söyledi. Asbestin kanserojen bir madde olduğunu ve güvenli bir sınır değerinin olmadığını bu nedenle de havada kesinlikle asbestin bulunmaması gerektiğini vurgulayan Dr. Tiyekli, buna rağmen sorunun deprem bölgesinde göz ardı edildiğini ifade etti. Ağır hasarlı binaların yıkımlarının atıkların bertaraf edilmesi yönetmeliğine aykırı yapıldığını anlatan Dr. Tiyekli, şöyle devam etti:
“Devletin çıkardığı yönetmelik tanınmamakta ve yıkımlar mevzuata aykırı şekilde yapılmaktadır. Biz bunu ortaya koymak için çalışma yaptırdık ve bunu yaparken de akredite bir laboratuvar ile anlaşıldı. Kahramanmaraş kent merkezinde 21 bölgenin 8’inde asbest bulundu. Elbistan ilçemizde 15 tanesinin iki tanesinde asbest bulundu. Bu çok çok kötü bir oran. Yani Kahramanmaraş kent merkezindeki üç örnekten neredeyse birinde asbest çıktı. Tabii bir de bu asbestin bulunduğu yerler çok önemli. Asbest, dediğimiz gibi insanlardan uzak olması gereken bir kanser etkeni ama bizim bugün depremden kurtulan insanları yerleştirdiğimiz konteyner kentin yanında maalesef moloz döküm sahası var ve bu moloz döküm sahası bir asbest kaynağı. Karacasu Konteyner Kenti, Kahramanmaraş’ın en büyük konteyner kentlerinden biri ve biz tam onun ve Karaziyaret Mahallesi yanına bu molozları dökmüş durumdayız. Oradaki rüzgârlar devamlı konteyner kent ve çevre mahallelerimize asbest taşımaktadır. Bu asbest için yetkililer tarafından çok acil çözüm getirmelidir. Bu asbestlerin tozmaması, çevreye savrulmaması için mutlaka üstü gerekiyorsa kapatılmalı, devamlı sulama yapılmalı oradaki konteyner kentte kalan ve o mahallede yaşayan insanlarımız bu asbest tehlikesinden uzak tutulmalıdır.”
“Depremde canını kurtaranları kanserden öldürmeyelim”
Kahramanmaraş kent merkezindeki Doğukent Mahallesinde sitelerinin bulunduğu mevkide de çok ciddi anlamda asbest tespit edildiğini, buradaki nüfus yoğunluğunun fazla olduğunu da kaydeden Dr. Tiyekli, “Şekerdere Bulvarı ile Kayseri Çevre Yolu’nda da asbest bulunmuştur. Bütün asbestli sahalar mutlaka asbest yaymayacak hâle getirilmeli ve insanların asbest alma riski azaltılmalıdır. Bizim yaptığımız bu çalışma mutlaka tekrarlanmalı. Diğer ağır metaller yönünden de bu çalışmalar yapılmalıdır. Kahramanmaraşlı, asbestle yaşamaya mahkûm edilmemelidir. Kahramanmaraşlıların temiz hava soluma hakkı vardır ve bu hak elimizden alınmamalıdır. Bu asbest tehlikesinin önemini mutlaka anlayalım ve depremde binlerce insanımız canını kaybetti, canını kurtaranları da biz kanserden öldürmeyelim” diye konuştu. (DHA)
