Korona bahane siyaset sahane

‘Bidebunuizle’ yayınında Yavuz Oğhan’ın sorularını yanıtlayan İstanbul Valiliği Toplu Ulaşım Bilim Kurulu Başkanı Mustafa Ilıcalı, ayakta yolcu almama kararının Mart ayından bu yana aslında var olduğunu belirtti.
Maske, mesafe ve temizliğin virüsten korunmada kritik olduğunu söyleyen Ilıcalı, “7 Eylül’de 4 milyon yolculuk yapılmış. Metrobüste 540 bin, metro 1 milyon taşımış. Koronadan önce bunun 2 katıydı. Zaten biz Mart ayında metrobüslerde 1/3 ayakta yolcu kararı almıştık. Çözüm mesai kademelendirmesi. Yolculukların yüzde 60’ı özel sektörden. Evden çalışmanın desteklenmesi lazım” dedi.
Çok şeritli yollarda çizgi çekilerek, o şeridin toplu ulaşıma ayrılmasıyla ulaşımda kolaylık olacağını sözlerine ekleyen Ilıcalı, “Devlet ve belediye özel halk işletmecilerini desteklemeli” diye konuştu. Vakaların 700’lere düştüğü dönemi örnek gösteren Ilıcalı, bazı yurttaşların dikkat etmediğini ve vakaların arttığını söyleyerek dikkat çekici bir açıklama yaptı. Ilıcalı ayrıca, belediyenin bisikleti yaygınlaştırması gerektiğini ve ayakta yolcu sayısının kontrolünün yolculara düştüğünü söyledi.

Ankara ve İstanbul’da kurallar belli oldu

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “Toplu taşımada ayakta yolcu alınmasına izin verilmeyecek” açıklamasının ardından İçişleri Bakanlığı 81 il valiliğine “Covid-19 Tedbirleri” konulu bir genelge gönderdi. Bu genelgede raylı sistemler, metrobüs ve otobüslerle ilgili kararı İl/ilçe Hıfzıssıhha Kurullarının vereceği bilgisi yer aldı. Alınan kararları duyuran İstanbul ve Ankara Valiliği açıklamaları ise Cumhurbaşkanının “Ayakta yolcu alınmayacak” sözlerine uymadı.
Raylı sistem araçlarında, oturan koltukların tamamı ve ayakta yolcu kapasitesinin yüzde 50’sine kadar yolcu alınabileceğini duyuran İstanbul Valiliği, ayakta yolcu kapasitesinin 3’te 1’i kadar yolcu alınabileceğini duyurdu.
KOLLUK KUVVETLERİNE BİLDİRİM
Ayakta yolcuların yakın temasını engellemek için araç zemininde etiket uygulaması yapılacağı belirtilen açıklamada, araç kapasitesinin dolması halinde sürücü tarafından yolcu alınmayacağı belirtildi. Israrla biniş olması halinde ise araç hareket ettirilmeden sürücü kolluk kuvvetlerine durumu bildirecek.
Raylı sistem araçları (metro, tramvay vb.), metrobüsler ve otobüslerde ayakta alınabilecek yolcu sayısını belirtir levha/tabela herkesin görebileceği şekilde asılacak ve ayaktaki yolcuların durabileceği yerler fiziki olarak işaretlenecek.
Ankara’da da Vali Vasip Şahin başkanlığında olağanüstü toplanan İl Umumi Hıfzıssıhha Kurulu, yeni kararlar aldı. Alınan kararlar şöyle sıralandı:
Metro, tramvay gibi raylı sistem araçlarında, vagon koltuk kapasitesi kadar oturarak, ayakta yolcu kapasitesinin yüzde 50’si kadar da ayakta yolcu taşıyabilmelerine izin verilecek.
AYAKTA YOLCU TAŞIMA AĞIRLIKLI OTOBÜSLER
Otobüs gibi ayakta yolcu taşıma ağırlıklı toplu ulaşım araçlarında; fiziki mesafe kurallarına aykırı olmayacak şekilde araç ruhsatlarında yazılı olan koltuk kapasitesi kadar oturarak ve araç ruhsatlarında yazılı olan ayakta yolcu kapasitesinin yüzde 30’u kadar da ayakta yolcu taşıyabilmelerine imkan tanınacak.
İki ilde alınan kararlara göre, minibüs/midibüs ve koltuk kapasitelerinde herhangi bir seyreltme ya da kaldırılma yapılmayan otobüslerde ayakta yolcu alınmayacak.

‘Bu kararların uygulanması mümkün değil’

İBB Ulaşım Daire Başkanı Utku Cihan, üç ay önce ikinci dalganın bu dönemlerde geleceğini öngördüklerini belirterek, “Biz İBB olarak otobüs öncelikli yolların bir an önce devreye alınması ve mesai saatlerinin kademelendirilmesiyle ilgili rapor hazırladık ve valiliğe ilettik. Herhangi bir adım atılmadı. Bizim belediye olarak tek başımıza yapmamız mümkün değil. Kordinasyon olması gerekiyor” dedi.
‘Bidebunuizle’ yayınına katılan Cihan, “Bu açıklanan plan bizim taşımacılık planımızdan pek farklı değil. Birkaç aydır böyle çalışıyorduk. Bu kararların uygulanması mümkün değil. Zaten bu yüzden bu hale geldik. Şoförlere gerekli talimatı veriyoruz ama yolcuyla şoförü karşı karşıya getirmek doğru değil. Çözüm mesai kademelendirme. Biz vardiyaların nasıl olması ve uygulanması gerektiğini Valiliğe sunduk. Bütün şehir aynı saatte işe gidip, gelmek zorunda değil” diye konuştu.

‘Salgın sorunsuz denen illerde artacak’

Prof. Dr. Mehmet Ceyhan iller arası dolaşıma engel olunmadığı ve test sayısı artırılmadığı sürece koronavirüsle mücadele konusunda sonuç alınamayacağını söyledi.
“Ankara’dan hep söz ediyoruz ancak salgında yükseliş sadece orayla sınırlı kalmayacak” diyen Ceyhan, “Bugün sorunsuz olduğu söylenen iller İstanbul, İzmir. Buralarda da birkaç hafta içerisinde yoğunlaşma göreceğiz” ifadelerini kullandı.
Normalleşmeyle birlikte rahatlama yaşandığını yineleyen Ceyhan, “Toplu taşımada ayakta yolcu almayı yasaklıyoruz ama işine yetişmeye çalışan insan ne olacak? Acilen dönüşümlü mesaiye geçilmeli” dedi. Etkili bir çözüm için iller arasındaki dolaşımın kısıtlanması gerektiğine dikkat çeken Ceyhan’a göre, bu şekilde nüfus dolaşımı devam ettiği sürece salgın konusunda başarı sağlanmasının beklenmemesi gerek.