Ne 8 ne 15 milyar 60 milyar dolar

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ve Ulaştırma Bakanı Adil Karaismailoğlu, Kanal İstanbul projesinin maliyetini 15 milyar dolar olarak açıkladı. Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun’un işaret ettiği «kanalistanbul.gov.tr» adlı resmi internet sitesinde proje maliyetinin 75 milyar lira –yaklaşık 8,6 milyar dolar- olduğu belirtildi. Bidebunuizle yayınında konuşan Başkent Üniversitesi İktisat Bölüm Başkanı Prof. Dr. Uğur Emek ise bahsi geçen maliyet hesaplarının gerçekçi olmadığını, kanal maliyetinin 60 milyar dolar olduğunu belirtti.
MALİYET KARMAŞASINA PANAMA FORMÜLÜ
Kanalın yapım maliyetine ilişkin bir hesaplama yapılmadığını belirten Emek, kendisinin yaptığı hesaplamayı şöyle anlattı:
“2016’da Panama Kanalı’nın genişletilme çalışması başlatıldı. 2010’ların başında fizibilite çalışması 3 milyar dolar civarındaydı. Bazı akademik çalışmalarda bu maliyetin 9 milyar dolara, bazılarında 7 milyar dolara çıktığı söyleniyor. Ben 8 milyar dolar olduğunu kabul ettim ve birim maliyetini bulayım dedim. Kanal İstanbul ile ilgili elimizdeki tek bilgi 1,1 milyar metre küp hafriyat çıkacak. Panama Kanalı’nda 155,5 milyon metreküp hafriyat çıktı. Buna göre metreküp maliyeti 51,45 dolar yapıyor. Bu toplam maliyetin birim başına maliyeti. 51,45 doları 1,1 milyar metre küp ile çarpınca 55,5 milyar dolar oluyor. Karayolu, demiryolu geçişi 4,5 milyar dolar, atık su tesisinin yeniden hesaplanması 1,2 milyar dolar. Yani doğalgaz, elektrik yok ama maliyet 60,1 milyar dolar.”
KREDİ VERMESİ İÇİN ÇILDIRMIŞ OLMALARI LAZIM
Projenin yapılamayacağına inandığını söyleyen Emek, gerekçesini ise şöyle anlattı:
“Dünyada aklı başındaki finansal sistemler, böyle çevreyi mahvedecek bir projeye kredi vermezler. BM Sorumlu Bankacılık İlkeleri gereği büyük Türk bankaları kredi vermeyeceklerini açıkladı. Buraya para batı dünyasından gelmez. Gelirse Çin’den gelir. Çin’in bir politikası var, kredi verdiği ülkelerin içine girmek ve içine girdiğinde siyasete müdahale eder. Çin bu yatırımı yaparsa Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın dediği gibi uluslararası tahkimde değil Çin mahkemeleri ve Çin tahkimi yetkilendirilir. Bu iş, kesinlikle Çin’in kredi vereceği bir iş. Batıda birinin kredi vermesi için çıldırmış olmaları lazım”

Erdoğan, kazanamayacağını anlamış

İYİ Parti Genel Başkanı Akşener, Muğla’nın Milas ilçesinde esnafın derdini dinledi. Erdoğan’ın, Kanal İstanbul projesiyle ilgili ödemeler için “Söke söke alırlar” sözlerinin anımsatılması üzerine Akşener, özetle şunları söyledi:
“Sayın Erdoğan anlaşılıyor ki gelecek ilk seçimde iktidar olamayacaklarını, seçimi kazanamayacaklarını anlamış. Sayın Erdoğan; milleti tehdit etti, ‘söke söke alırlar.’ Sayın Erdoğan Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin ve milletinin Cumhurbaşkanı mıdır, yoksa tahkim üzerinden Batılı ülkelerin ya da Çin gibi ülkelerin savunucusu mudur, onların avukatı mıdır, anlaşılamamıştır. Yerli ve yabancı tüm şirketlere tekrar sesleniyorum. Bu ihalenin içinde yer alanlar, kesinlikle biz ilk seçimde iktidar olacağız ve kesinlikle o paraları ödemeyeceğiz, şimdiden bilin. Sayın Erdoğan da bunu kabul etmiş görünüyor.”

“Geleceği kurtaracak projeye” halk destek vermiyor

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın, “İstanbul’un geleceğini kurtarma projesi” olarak gördüğü Kanal İstanbul’a halk destek vermiyor. Metropoll’ün anketi, Kanal İstanbul’a destek verenlerin oranı yüzde 37,6 olduğunu ortaya koydu. Ankete katılanların yüzde 48,6 projeyi doğru bulmadığını belirtirken yüzde 13,8 ise «Fikrim yok/Cevabım yok» yanıtını verdi.
Katılımcıların 24 Haziran 2018’deki milletvekili seçiminde oy verdikleri partilerin de dikkatte alındığı ankette Kanal İstanbul Projesi’ne seçmeninin çoğunluğunun destek verdiği partiler AK Parti ve MHP oldu. Diğer partilerin seçmenlerinin çoğunluğu, projeyi doğru bulmadıklarını belirtti. Partilerin seçmenlerinin Kanal İstanbul Projesi’ne destek oranları şu şekilde:

• AK Parti seçmeninin yüzde 70,6’sı projeyi desteklerken yüzde 13,2’si doğru bulmadığını belirtti. Yüzde 16,2’si ise fikir belirtmedi.
• MHP’lilerin yüzde 54,6’sı projeyi doğru bulduklarını, yüzde 36,8’i doğru bulmadığını söyledi. Yüzde 8,6’sı fikir belirtmedi.
• CHP seçmeninin yüzde 85,3’ü projeyi doğru bulmadıklarını söyledi. Yüzde 8,7’si projeyi desteklerken yüzde 6’sı soruyu cevapsız bıraktı.
• HDP seçmeninin yüzde 87,3’ü projeye karşı olduklarını, yüzde 5,2’si ise projeyi doğru bulduklarını açıkladı. Yüzde 7,5’i fikir belirtmedi.
• İYİ Parti seçmeni arasında projeyi doğru bulmadığını söyleyenlerin oranı yüzde 80,3 oldu. Yüzde 10,2’si ise projeyi doğru bulduğunu belirtti. Yüzde 9,5’i fikir belirtmedi.
• Saadet Partisi seçmenlerinin yüzde 68,4’ü projeyi doğru bulmadıklarını söyledi. Projeye destek veren Saadet Partililerin oranı yüzde 15,8 oldu.