Salgın yönetiminde hedef şaştı

Uluslararası Sağlık Hesapları ve Değerlendirme Birimi (IHME) Raporu’na göre, Covid-19 kaynaklı ölüm sayısı ilan edilen rakamın iki katına çıkarak dünya genelinde 6.9 milyona ulaştı. Aynı tarihte dünyadaki koronavirüs ölüm sayısı 3 milyon 339 bin olarak açıklanmıştı.
Raporu Türkiye’ye uyarlayan Prof. Dr. Onur Başer’in araştırmasında, Türkiye’deki koronavirüs kaynaklı ölüm sayısının ise açıklananın yaklaşık üç katı olan 131 bin 275 olduğu sonucuna ulaşıldı. Birçok ülkede politik baskılarla etkilenen veya etkin olmayan raporlama sistemlerinin Covid 19 ölümlerinin resmi rakamlarda az görülmesine sebep olduğu bildirildi.
Toplam 56 ülke üzerinde yapılan araştırmaya göre, “fazla ölümlerin” yaklaşık yüzde 80’i Covid-19 ölümleriyle ilişkilendirildi. ABD, 905 bin ölümle (598 bin açıklanmıştı) ilk sırada yer alıyor. Bu yeni hesaplama sisteminde, daha önceki yıllara göre beklenen ölümlerle gerçekleşen ölümler arasındaki fark “fazla ölüm” olarak hesaplanıyor.
“TÜRKİYE’DE KORONADAN 131 BİN KİŞİ HAYATINI KAYBETTİ”
Prof. Başer, Türkiye’de belediyelerden alınan veriler ışığında hazırlanan ve Health Policy Dergisi’nde yayımlanan makale üzerinden yaptıkları çalışmayı, IHME’nin 13 Mayıs 2021 tarihine kadar olan araştırmaya uyarladıklarını kaydetti. Buna göre, 9 şehirdeki (İstanbul, Kahramanmaraş, Konya, Bursa, Kocaeli, Bursa, Sakarya, Denizli, Malatya ve Tekirdağ) 45 bin 155 fazla ölüm ile bu illeri diğer illerle yaş dağılımı, eğitimi düzeyi, kişi başı sağlık personeli, gelir düzeyi gibi değişkenlerle eşleştirildi. Türkiye genelinde toplam 164 bin 95 fazla ölüm olduğu sonucuna ulaşıldı.
IHME Raporu’na göre, bu ölümlerin yüzde 80’inin Covid 19 kaynaklı olduğunu vurgulayan Başer, “13 Mayıs itibariyle koronavirüs sebebiyle 131 bin 275 kişinin hayatını kaybettiği sonucuna ulaştık. Türkiye’deki resmi rakamlar bu tarihte ölüm sayısını 44 bin 49 olarak gösteriyor” dedi.

Türkiye’de yapılan test sayısı uluslararası kriterlerin altında

Türkiye’de günlük vakalar 21 Nisan’da 61 bin ile zirveye ulaştıktan sonra düşüşe geçti, 20 günden kısa bir sürede 15 binin altına geriledi. Bu süreçte test sayılarının da düşüşe geçmesi, vaka sayılarının bu yüzden az gözüktüğü yorumlarına da yol açtı. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, test sayılarının hastalığın azalması nedeniyle düştüğünü söyledi.
Türk Tabipleri Birliği Başkanı Şebnem Korur Fincancı’ya göre, Türkiye az kişiye test yapıp az sayıda pozitif vaka göstererek, diğer ülkeler tarafından riskli ülkeler kategorisine alınmamayı ve ülke içindeki kapanma seviyesini düşürerek ekonomiyi canlı tutmayı düşünüyor olabilir. BBC Türkçe’ye konuşan bir Sağlık Bakanlığı yetkilisi ile bu görüşlerin gerçeği yansıtmadığını söyledi.
Johns Hopkins Üniversitesi yetkilileri test sayısının nüfusa oranla değil, o anki dalganın büyüklüğüne oranla kararlaştırılması gerektiğini söylüyor. Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) ise bu konuda bir kriteri var. Örgüt bir ülkede pandeminin kontrol altında olduğunu söyleyebilmek için, testlerin pozitiflik oranının iki hafta boyunca yüzde 5›i geçmemesi gerektiğini belirtiyor. ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi›nin (CDC) önerdiği bir diğer kriter son yedi gündeki toplam vakanın toplam nüfusun 100 binde 50’sinden az olması. Vaka sayısı bunun üzerindeyse test sayısının artırılması tavsiye ediliyor. Türkiye’de bu oran hiçbir zaman yüz binde 50’nin altına inmedi. Bu da CDC kriterlerine göre Türkiye›nin daha fazla test yapması ve önlem alması gerektiği yönünde bir işaret.

Yapılan 206 bin testten 10 bini pozitif

Salgına ilişkin günlük resmi veriler açıklandı. Buna göre, son 24 saatte yapılan 206 bin 836 testten 10 bin 174 kişinin Covid-19 testi pozitif çıktı, 223 kişi vefat etti, ağır hasta sayısı 2 bin 326 oldu. Toplam vaka sayısı 5 milyon 127 bin 548’e, can kaybı 44 bin 983’e ulaştı. 13 bin 864 kişinin tedavisinin tamamlanmasıyla iyileşen kişi sayısı 4 milyon 961 bin 120’ye yükseldi.