Büyürken fakirleştik

Türkiye ekonomisi 2020 yılını yüzde 2,2’lik beklentinin altında, yüzde 1,8›lik büyümeyle tamamladı. Bir önceki yıl 9 bin 127 dolar olan kişi başı gelir yıllık 8 bin 599 dolara geriledi. Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH) ise 760 milyar dolardan 717 milyar dolara düştü.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2020 büyüme rakamlarını açıkladı. Buna göre, Türkiye ekonomisi 2020’de yüzde 1,8, geçen yılın son çeyreğinde yüzde 5,9 büyüme kaydetti. Üretim yöntemine göre, cari fiyatlarla GSYH, 2020’de bir önceki yıla göre yüzde 16,8 artarak 5 trilyon 47 milyar 909 milyon lira olarak gerçekleşti.
Ekonomistlerin en yüksek tahmini yüzde 2,5 olurken en düşük beklenti ise yüzde 1,3 olarak açıklanmıştı.
KİŞİ BAŞINA GSYİH 60 BİN 537 TL OLDU
Kişi başına GSYH değeri, 2020’de cari fiyatlarla 60 bin 537 lira (8 bin 599 dolar) olarak hesaplandı. Bir önceki yıl 9 bin 127 dolardı. Mesleki, idari ve destek hizmet faaliyetleri yüzde 5,2, hizmetler yüzde 4,3, inşaat sektörü ise yüzde 3,5 azaldı.
HANEHALKI NİHAİ TÜKETİM HARCAMALARI YÜZDE 3,2 ARTTI
Yerleşik hanehalklarının nihai tüketim harcamaları, 2020 yılında bir önceki yıl zincirlenmiş hacim endeksine göre yüzde 3,2 arttı. 2020 yılında bir önceki yıl zincirlenmiş hacim endeksine göre mal ve hizmet ithalatı yüzde 7,4 arttı, ihracatı ise yüzde 15,4 azaldı.

EKONOMİSTLER NASIL YORUMLADI?

Ekonomistlerin, büyüme rakamlarına ilişkin yorumları ise şöyle oldu:
Mustafa Sönmez: Madalyonun bir yüzü; yüzde 1,8 büyüme. Arka yüzü; yüzde 15 enflasyon, yüzde 24 dolar fiyat artışı, 37 milyar dolar cari açık, yüzde 30 gerçek işsizlik, 10 milyon işsiz, yüzde 40 kredi borçlanması. Merkez Bankası›nın 128 milyar dolarından olması kalitesiz, astarı yüzünden pahalı sözde büyümedir bu.
Emre Alkin: Sonuç şaşırtıcı değil. İhracata ve döviz kazandırıcı faaliyetlere devam etmek gerekiyor. Şunu da unutmayalım: 2018-2019-2020 üst üste yüzde 3’ten düşük büyüdü ekonomi. Dikkat.
Selva Demiralp: Büyüme performansı, öncelikle 2020 yılında uygulanan aşırı kredi büyümesi ve düşük faiz oranı politikalarının bir sonucuydu. Ancak TL üzerindeki baskılar ve bu baskıları telafi etmek için Merkez Bankası rezervlerinin satışının 2021’e mirası, daha fazla kırılganlık oldu. Ekonomik görünüm, bu kırılganlıkların önümüzdeki dönemde nasıl ele alınacağına bağlı olarak şekillenecek.

ELVAN: ÖNCELİĞİMİZ FİYAT İSTİKRARI

Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan, büyüme rakamlarına ilişkin sosyal medya hesabından, “Küresel sağlık krizinin damga vurduğu 2020’yi büyümeyle kapatan nadir ülkelerden olduk. 2021 yılında temel önceliğimiz fiyat istikrarının sağlanması” mesajını paylaştı.

Kişi başına düşen gelir 14 yılın en düşüğü

2020’de ekonomide büyüme gerçekleşse de vatandaşın yıllık geliri dolar bazında son 14 yılın en düşük seviyesine geriledi. 2007 yılında 9 bin 735 dolar olan kişi başına yıllık gelir, 2013 yılında 12 bin 582 dolara kadar çıkmıştı. Dolar bazında kişi başına gelir miktarı, 2013 yılından itibaren düşüşe geçmişti.
GÜRSES: 2003-2004 DEĞERLERİNE DÖNÜLDÜ
Ekonomist Uğur Gürses paylaştığı grafik ile Türkiye’de kişi başı milli gelirin 2004’deki kişi başı dolar değerine dönüştüğünü aktardı. Gürses, “2004’teki 6 bin 21 dolar, bugün 8 bin 267 dolar değerinde. Özetle her şeyde olduğu gibi 2003-2004 değerlerine hızla dönüldü” dedi.

İstanbul’da 12 aylık enflasyon yüzde 15,45

İstanbul Ticaret Odası (İTO), İstanbul›da 12 aylık enflasyonun 15.45 seviyesinde olduğunu açıkladı. İstanbul’da perakende fiyat hareketlerinin göstergesi olan İstanbul Ücretliler Geçinme İndeksi bir önceki aya göre yüzde 1.48, toptan fiyat hareketlerini yansıtan Toptan Eşya Fiyatları indeksi ise yüzde 0.36 oranında arttı. Bir önceki yılın aynı ayına göre ise tüketici fiyatı endeksi yüzde 15.45, toptan eşya fiyatı endeksi ise yüzde 16.15 olarak gerçekleşti.