1979 Devrim'inden bu yana İran ve İsrail arasında süren soğuk savaşın tarihçesi
Reuters, İran ve İsrail arasındaki şimdiye dek süren 'gölge savaşların' zaman çizelgesini yayınladı.
İsrail 1 Nisan'da İran'ın Şam'daki Büyükelçiliği'ni vurdu. Buna sessiz kalmayacaklarını söyleyen İran, 13 Nisan'da insansız hava araçları ile İsrail'e saldırı düzenledi.
Bu gerilim Ekim'de Gazze'deki savaşın başlamasından bu yana artan tırmanışın bir parçası; ancak iki ülkenin düşmanlığı, gölge savaşlar ve kara, deniz, hava ve siber uzaydan yapılan gizli saldırılarla dolu bir geçmişe, onlarca yıl öncesine dayanıyor.
1979 - İsrail'i müttefik olarak gören İran'ın Batı yanlısı lideri Muhammed Rıza Şah, İslam Devrimi'yle iktidardan uzaklaştırıldı. Devrim, İsrail karşıtlığını ideolojik bir zorunluluk haline getiren yeni bir teokratik rejim kurdu.
1982 - İsrail Lübnan'ı işgal ederken, İran Devrim Muhafızları oradaki Şii Müslümanlarla birlikte çalışarak Hizbullah'ı kurdu. Ardından İsrail, Hizbullah'ı sınırındaki en tehlikeli düşman olarak tanıdı.
1983 - İran destekli Hizbullah, Batı ve İsrail güçlerini Lübnan'dan çıkarmak için intihar saldırıları düzenledi. O yıl kasım ayında patlayıcılarla dolu bir araç İsrail ordusunun karargahına girdi. İsrail daha sonra Lübnan'ın büyük bölümünden çekildi.
1992-94 - Arjantin ve İsrail, İran ve Hizbullah'ı 1992'de İsrail'in Buenos Aires'teki büyükelçiliğine ve 1994'te şehirdeki bir Yahudi merkezine düzenlenen ve her birinde onlarca kişinin öldüğü intihar saldırılarının arkasında olmakla suçladı. İran ve Hizbullah sorumluluğu reddetti.
2002 - İran'ın gizli bir uranyum zenginleştirme programına sahip olduğunun ortaya çıkması, nükleer silah yapmaya çalıştığına dair endişelere yol açtı, ancak İran bunu reddetti. İsrail Tahran'a karşı sert önlemler alınması çağrısında bulundu.
2006 - İsrail Lübnan'da bir ay Hizbullah'la savaştı ancak ağır silahlarla donatılmış bu grubu yenmeyi başaramadı.
2009 - İran Dini Lideri Ayetullah Ali Hamaney yaptığı bir konuşmada İsrail'i "tehlikeli ve ölümcül bir kanser" olarak nitelendirdi.
2010 - Amerika Birleşik Devletleri ve İsrail tarafından geliştirildiğine inanılan casus virüs Stuxnet, İran'ın Natanz nükleer tesisindeki bir uranyum zenginleştirme tesisine saldırmak için kullanıldı. Bu saldırı endüstriyel makinelere yönelik kamuoyunca bilinen ilk siber saldırıydı.
2012 - İranlı nükleer bilimci Mostafa Ahmadi-Roshan Tahran'da arabasına yerleştirilen bombayla öldürüldü. Bir İranlı bir yetkili saldırıda İsrail'i suçladı.
2018 - İsrail Başbakanı Bünyamin Netanyahu, ABD Başkanı Donald Trump'ın İran'ın dünya güçleriyle yaptığı nükleer anlaşmadan çekilmesini memnuniyetle karşıladı. Yıllarca süren lobi faaliyetlerinin ardından Trump'ın kararını "tarihi bir hamle" olarak nitelendirdi. O yıl mayıs ayında İsrail, Tahran'ın iç savaşta Devlet Başkanı Beşar Esad'ı desteklediği Suriye'deki İran güçlerinin İsrail işgali altındaki Golan Tepelerine roket atması üzerine bu ülkedeki İran askeri altyapısını vurduğunu açıkladı.
2020 - İsrail, İran Devrim Muhafızları komutanı General Kasım Süleymani'nin Bağdat'ta bir Amerikan insansız hava aracı saldırısında öldürülmesini memnuniyetle karşıladı. İran, Amerikan askerlerinin bulunduğu Irak üslerine füze saldırılarıyla karşılık verdi. Yaklaşık 100 ABD askeri personeli yaralandı.
2021 - İran, Batılı istihbarat servisleri tarafından İran'ın nükleer silah kapasitesini geliştirmeye yönelik gizli bir programın beyni olarak görülen Mohsen Fakhrizadeh'in öldürülmesinden İsrail'i sorumlu tuttu. Tahran uzun zamandır böyle bir iddiayı reddediyordu.
2022 - ABD Başkanı Joe Biden ve İsrail eski başbakanı Yair Lapid, Tahran ile diplomasi konusunda uzun süredir bölünmüş olan müttefiklerin birlik gösterisi olarak İran'ın nükleer silahlara sahip olmasını engellemek için ortak bir taahhüt imzaladı. Biden'ın başkan olarak İsrail'e yaptığı ilk ziyareti taçlandıran "Kudüs Deklarasyonu"nun bir parçası olan taahhüt, yerel bir televizyon kanalına İran'a karşı "son çare" olarak güç kullanımına açık olduğunu söylemesinden bir gün sonra geldi. Bu da İsrail'in dünya güçleri tarafından "inandırıcı bir askeri tehdit" çağrılarına uyum sağlamaya yönelik bariz bir hareketti.
2024 - İsrail'in Şam'daki İran Büyükelçiliği yerleşkesine düzenlediğinden şüphelenilen bir hava saldırısında aralarında iki üst düzey komutanın da yer aldığı 7 Devrim Muhafızı subayı öldü. İsrail saldırının sorumluluğunu ne doğruladı ne de reddetti. İran, 13 Nisan'da İsrail topraklarına eşi benzeri görülmemiş bir doğrudan saldırı düzenleyerek insansız hava araçları ve füzelerle misilleme yaptı. Bunun üzerine İsrail 19 Nisan sabahında İran topraklarına saldırı düzendi.
