G20’ye insan hakları uyarısı: Krizlerin ortasında ilkeli liderlik çağrısı

Uluslararası Af Örgütü Güney Afrika Şubesi, yaklaşan G20 Zirvesi öncesinde dünya liderlerine kapsamlı bir çağrıda bulundu. Kurum, küresel ölçekte derinleşen krizlerin eşitsizliği büyüttüğünü vurgulayarak, liderlerin insan haklarına dayalı, ilkeli ve kararlı bir yönetişim anlayışını benimsemesi gerektiğini bildirdi.

Açıklamada, son yıllarda dünyanın, Gazze’de yaşanan ağır insan hakları ihlallerine ve Sudan’daki kontrolsüz iç savaş ortamına tanıklık ettiği hatırlatıldı. Güney Afrika’nın ise aynı dönemde iklim krizinin yıkıcı etkileri ve toplumsal cinsiyete dayalı şiddetle eş zamanlı mücadele etmek zorunda kaldığı ifade edildi.

Uluslararası Af Örgütü Güney Afrika Şubesi Direktörü Shenilla Mohamed, bazı liderlerin otoriter uygulamalarla ve sonuçları yıkıcı savaş politikalarıyla dünyayı daha tehlikeli bir noktaya sürüklediğini belirterek, G20 ülkelerinin uluslararası insan hakları yükümlülüklerini terk etmek yerine, bu yükümlülükler doğrultusunda hareket etmesi gerektiğini söyledi.

İklim krizi: fosil yakıtlardan adil çıkış çağrısı

Af Örgütü’nün farklı ülkelerde yürüttüğü çalışmalara dikkat çekilen açıklamada, iklim değişikliğinin en ağır sonuçlarının, bu krize en az katkı sunan toplulukları vurduğu vurgulandı. Fosil yakıt üretiminin çevresel ve toplumsal etkileri nedeniyle, bu tesislerin çevresinde yaşayan insanların temel haklarının ihlal edildiği belirtildi.

Kuruluş, 1,5°C hedefinin korunabilmesi için fosil yakıtlardan tam, hızlı ve adil bir çıkışın zorunlu olduğunu ifade etti. Bu süreçte yenilenebilir enerjiye geçişin insan hakları ihlallerine yol açmaması gerektiği, geçiş mineralleri alanında bağlayıcı çevresel ve insan hakları sorumluluklarının uygulanmasının şart olduğu dile getirildi.

Ayrıca düşük gelirli ülkeler için iklim finansmanının artırılması ve borç yükü altındaki ülkelere, gerektiğinde borç iptalini de içeren destek mekanizmalarının devreye sokulması istendi.

Barınma krizi ve sellerin ağır faturası

Açıklamada, Güney Afrika’da 5 milyonu aşkın insanın nitelikli barınma koşullarından yoksun olduğuna dikkat çekildi. İnsan kaynaklı iklim değişikliğinin, özellikle kayıtdışı yerleşimlerde yaşayan kesimleri daha büyük risk altına soktuğu, sel felaketlerinin bu bölgelerde yıkıcı sonuçlara yol açtığı vurgulandı.

Af Örgütü, hükümeti, afet riskini azaltmaya yönelik politikaları kentsel planlamanın merkezine yerleştirmeye ve bu politikalar için gerekli beşerî, mali ve teknik kaynakları seferber etmeye çağırdı.

Toplumsal cinsiyete dayalı şiddette cezasızlığa tepki

Güney Afrika’nın G20 gündeminde yer alan önceliklerden birinin de toplumsal cinsiyete dayalı şiddetle mücadele olduğu hatırlatıldı. Cumhurbaşkanı Cyril Ramaphosa’nın bu sorunu “ikinci pandemi” olarak tanımladığı anımsatılırken, ceza adalet sisteminin halen şiddet mağdurlarını ve hayatını kaybeden kadınları yeterince koruyamadığı vurgulandı.

Af Örgütü, soruşturmaların etkin yürütülmemesi ve mevzuatın uygulanmasındaki eksikliklerin failler için caydırıcılığı ortadan kaldırdığını belirterek, şiddet mağdurlarını yüzüstü bırakan kurumların hesap vermesi gerektiğini açıkça dile getirdi.