Gazze barış görüşmelerinde yeni gelişmeler: Trump'tan umut verici açıklama

İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırılarının iki yılını geride bırakmasının ardından, Mısır'da ateşkes ve rehine takası konularına dair dolaylı müzakerelerde kritik bir evreye gelindi. ABD Başkanı Donald Trump, görüşmelerin gidişatına ilişkin açıklamalarda bulundu. ABD'li üst düzey diplomatların da müzakerelere katılmak üzere bölgeye hareket ettiği öğrenildi.

ABD Başkanı Trump, Oval Ofis'te Kanada Başbakanı Mark Carney ile gerçekleştirdiği görüşmenin ardından basın mensuplarının sorularına yanıt verdi. Trump, ABD'li müzakerecilerin Mısır'daki görüşmelere aktif katılım sağladığını vurgulayarak, "Bir şeyler yapabileceğimiz yönünde gerçek bir şans var. Bence Orta Doğu'da barışı sağlayabileceğimiz bir olasılık var. Bu, Gazze durumunun bile ötesinde bir şey. Rehinelerin derhal serbest bırakılmasını istiyoruz. Ekibimiz şu an orada, başka bir ekip daha yeni ayrıldı ve diğer ülkeler, kelimenin tam anlamıyla dünyadaki her ülke, planı destekliyor" ifadesini kullandı.

Trump, Hamas ve İsrail'in bir ateşkes üzerinde anlaşması halinde, ABD'nin "herkesin anlaşmaya uymasını sağlamak için mümkün olan her şeyi yapacağını" sözlerine ekledi.

Görüşmeler, Mısır, ABD ve Türkiye'nin arabuluculuğunda sürüyor

ABD Başkanı Trump'ın Orta Doğu Temsilcisi Steve Witkoff ile damadı Jared Kushner, Mısır'daki üçüncü tur görüşmelere katıldı. Katar Başbakanı Şeyh Muhammed bin Abdurrahman Al Sani ve MİT Başkanı İbrahim Kalın'ın da arabuluculuk çabalarına destek vermek üzere görüşmelerde yer alacağı belirtildi. Kalın, geçen hafta da barış müzakerelerinde bulunmuştu.

Hamas da görüşmelere dair bir açıklama gerçekleştirdi. Açıklamada, "Halil el-Hayye başkanlığındaki heyet, ateşkes, işgal güçlerinin çekilmesi ve esir değişimi konularında müzakerelere başlamak üzere Mısır’a ulaştı" ifadesine yer verildi. Hamas'ın üst düzey yetkililerinden Fawzi Barhoum, yaptığı açıklamada, "Hamas Hareketi’nin şu anda Mısır’da süren müzakerelere katılan heyeti, Gazze’deki halkımızın beklentilerini karşılayacak bir anlaşmaya ulaşmanın önündeki tüm engelleri aşmak için çalışıyor" dedi.

Katar basınında yer alan haberlere göre, görüşmelerin "zorlu geçtiği" bildirildi. Filistinli yetkililer, İsrail'in Gazze'den çekiliş haritaları ve Hamas'ın savaşın yeniden başlamayacağına dair talep ettiği güvenceler konusunda anlaşmazlık yaşandığı bilgisini aktarıyor. Hamas Başmüzakerecisi Halil el-Hayya, "Ciddi ve sorumlu müzakerelere hazır olduklarını, ancak savaşın kalıcı olarak sona ermesi için uluslararası toplumdan gerçek garantiler istediklerini" vurgusunu yaptı.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ise görüşmelere dair yorum yapmaktan kaçınarak, yaşananları "kader belirleyici karar günleri" olarak nitelendirdi ve "rehinelerin geri getirilmesi ile Hamas'ın ortadan kaldırılması gibi savaş hedeflerine bağlılıklarını" ifadesini kullandı.

Görüşmeler 7 Ekim'in yıl dönümünde yapılıyor

Müzakereler devam ederken, 7 Ekim 2023'teki saldırının ikinci yıl dönümünde İsrail'de aileler anma törenlerinde bir araya geldi. Hamas'ın 7 Ekim 2023'te gerçekleştirdiği saldırıda 1.200 kişinin öldüğü ve 251 kişinin rehin alındığı yerlerde anmalar düzenlendi. Hamas'ın elinde hâlâ 48 rehinenin bulunduğu, İsrail'in ise yaklaşık 20 rehinenin hayatta olduğu tahmin ediliyor. Rehinelerin geri getirilmemesi, Netanyahu hükümetine karşı protestolara yol açmıştı.

Savaşın iki yıllık bilançosu, Gazze için yıkıcı sonuçlar doğurdu. Filistin Sağlık Bakanlığı verilerine göre, İsrail'in saldırılarında 20 binden fazla çocuk da dâhil olmak üzere 67 binin üzerinde Filistinli yaşamını yitirdi. Nüfusun yaklaşık yüzde 90'ının yerinden edildiği bölgede, BM raporları yarım milyondan fazla insanın kıtlık ve ölümle karşı karşıya olduğunu açıkladı.

Bu ağır insani kriz, uluslararası alanda da yankı buldu. Birleşmiş Milletler komisyonu, İsrail'i soykırımla suçlarken, Uluslararası Ceza Mahkemesi de Netanyahu hakkında "açlığı bir savaş yöntemi olarak kullandığı" iddiasıyla tutuklama emri çıkarmak için harekete geçti.

Gazze'ye yönelik saldırıların ikinci yılında Paris, Londra ve İstanbul gibi pek çok Avrupa kentinde İsrail'i protesto eden gösteriler düzenlendi.