Gazze'de ateşkes yürürlüğe girdi mi? Şimdi ne olacak?
İsrail ve Hamas, ABD Başkanı Donald Trump'ın İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile birlikte üzerinde uzlaştığı Gazze barış planının ilk aşaması kapsamında ateşkes ve rehine anlaşması üzerine anlaştı.
Mısır basının aktardığına göre Hamas ve İsrail arasında anlaşmaya varılan Gazze'de ateşkes planının ilk aşaması yürürlüğe girdi.
Mısır basını 'Başladı' dedi, İsrail'den 'Hükümet onayı' açıklaması geldi
Ancak NTV'nin haberine göre İsrailli yetkililer, Hamas-İsrail ateşkesine ilişkin "Anlaşma hükümet tarafından onaylandıktan sonra yürürlüğü girecek" açıklaması yaptı.
İsrail tarafından yapılan duyuruda Israil Savunma Kuvvetleri'nin (IDF) saldırılarının durduğu açıklandı. Ancak yapılan açıklamada, geri çekilmenin hükümetin ateşkesi onaylamasının ardından gerçekleşeceği belirtildi.
Aynı sıralarda Mısır Devlet Başkanı Sisi'nin ateşkes ile ilgili yaptığı açıklama dünya basınında yer buldu. Sisi şu açıklamayı yaptı:
"Barış şehri, diyalog ve anlayışın beşiği Şarm El-Şeyh'te, Başkan Trump'ın önerdiği barış planı doğrultusunda ve Mısır, Katar ve Amerika Birleşik Devletleri'nin himayesinde, iki yıllık acı ve ıstırap dolu bir dönemin ardından Gazze'de ateşkesin sağlanması ve savaşın sona erdirilmesi konusunda bir anlaşma imzalandı"
Hamas ve İsrail imzaladı, Trump duyurdu: Barış planının ilk aşamasında anlaşma sağlandı
Ne üzerine anlaşıldı?
Filistinli bir kaynak BBC'ye, anlaşmada savaşın başlangıcından bu yana İsrail güçleri tarafından gözaltına alınan 250 Filistinli tutuklu ve 1.700 Gazzeli'nin serbest bırakılmasını öngördüğünü söyledi.
Hamas'ın İsrail'in serbest bırakmayı planladığı Filistinli tutukluların listesini almadığını, ancak bu sorunun birkaç saat içinde çözülmesinin beklendiğini ekledi.
Üst düzey bir Filistinli yetkili de BBC'ye, anlaşma kapsamında İsrail'in Gazze'ye günlük 400 yardım kamyonunun girmesine izin vereceğini ve bu sayının sonraki aşamalarda kademeli olarak artacağını söyledi.
Bir Beyaz Saray yetkilisine göre de, Hamas ilk aşamada 20 canlı rehineyi serbest bırakacak.
Şimdi ne olacak?
BBC'nin ABD'deki yakın ortağı CBS'e konuşan üst düzey bir Beyaz Saray yetkilisi, anlaşmanın bugün İsrail kabinesine götürüleceğini belirtti.
İsrail anlaşmayı resmen onaylayınca, askerlerini Gazze'de üzerinde uzlaşılan çizgiye çekmesi gerekecek ve söz konusu yetkili bunun 24 saatten az süreceğini belirtti.
Yetkili ayrıca, Hamas'ın elindeki rehinelerin ise büyük ihtimalle pazartesi serbest bırakılacağını kaydetti.
Anlaşmanın eli kulağında olduğu beklentisi, ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio'nun Trump'ın katıldığı bir toplantıya girip, başkana bir not uzatmasıyla artmıştı.
Notta Trump'a Gazze konusunda kendisine ait Truth Social platformunda yapılacak paylaşıma onay vermesi isteniyordu ve "Böylece ilk siz duyurabilirsiniz" deniliyordu.
Trump da notta "anlaşmaya çok yakın olduğumuz bilgisi verildi" dedi. Daha sonra da Ortadoğu'ya odaklanması gerektiğini söyleyerek, toplantıyı terk etti.
Görüşmelerde Türkiye'yi temsilen Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) Başkanı İbrahim Kalın bulunuyordu.
Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah es-Sisi, ABD'nin Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff ve ABD Başkanı Donald Trump'ın damadı Jared Kushner'ın da Şarm el-Şeyh'te olduğunu söyledi.
BBC'ye konuşan üst düzey bir Filistinli yetkili, 7 Ekim müzakerelerinde somut bir gelişme elde edilememesinin ardından Witkoff ve Kushner toplantıya katıldığını söyledi.
İlk günde Hamas'ın İsrail'den talep ettiği garantiler konusunda anlaşmazlıklar yaşandı.
Müzakereler hangi konulara odaklanıyor?
Filistinli bir yetkili daha önce BBC'ye yaptığı açıklamada, müzakerelerin beş temel konuya odaklandığını belirtmişti:
- Kalıcı ateşkes
- Hamas'ın elindeki rehinelerin Gazze'deki Filistinli tutuklu ve hükümlülerle takas edilmesi
- İsrail güçlerinin Gazze'den çekilmesi
- İnsani yardımların ulaştırılması için düzenlemeler
- Savaş sonrası bölgenin yönetimi
Katar Dışişleri Bakanlığı sözcüsü ise 7 Ekim'de yaptığı açıklamada, 20 maddelik plan üzerinde "çalışılması gereken birçok ayrıntı olduğunu" söyledi.
Donald Trump'ın, İsrail'in ve Hamas'ın da kısmen kabul ettiği 20 maddelik barış planı aslında sadece birkaç sayfalık bir çerçeveden ibaret.
Ve her iki tarafın da çözmesi gereken önemli anlaşmazlık noktaları var.
Trump'ın planında, anlaşmanın imzalanmasından sonraki 72 saat içinde kalan tüm rehinelerin serbest bırakılması öngörülüyor. Gazze'de 48 İsrailli rehinenin kaldığı ve bunlardan 20'sinin sağ olduğu düşünülüyor.
Trump hafta sonu rehinelerin "çok yakında" serbest bırakılabileceğini söylerken, Netanyahu ise rehinelerin Yahudi bayramı Sukkot'un bitimine, yani 13 Ekim'e kadar serbest bırakılabileceğini belirtti.
İsrail, geçen ay Doha'ya düzenlediği hava saldırısıyla Hamas'ın müzakere ekibine suikast düzenlemeye çalışmıştı.
Saldırıda oğlu öldürülen Halil el-Hayya'nın başkanlığındaki aynı müzakere heyetinin üyeleri, şimdi Mısır'da İsrail heyetine çok yakın bir mesafede bir araya geldi.
Kaynak:Haber Merkezi
