Trump, ABD ve İranlı yetkililerin gelecek hafta görüşebileceklerini söyledi

Tahran “ağır hasara rağmen nükleer programdan vazgeçmeyeceğini” vurgularken, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) ile iş birliğini askıya aldı.

İran ve İsrail arasındaki çatışmaların 12’inci günü 24 Haziran Salı günü yürürlüğe giren ateşkesin, müzakere edilmesine yardımcı olan ABD Başkanı Donald Trump, NATO Liderler Zirvesi’nde gazetecilere yaptığı açıklamada, “İran'la müzakerelerin yeniden başlatılmasıyla ‘özellikle’ ilgilenmediğini ancak ABD'li ve İranlı yetkililerin gelecek hafta görüşebileceklerini söyledi.

ABD saldırılarının nükleer programını yok ettiği konusunda ısrar eden Trump, İran ve İsrail arasındaki çatışmaların bitmesine ilişkin bir sorunun üzerine, “Bir anlaşma imzalayabiliriz, bilmiyorum. Benim bakış açıma göre onlar savaştı, savaş bitti” dedi.

ABD'nin Orta Doğu Temsilcisi Steve Witkoff, iki ülke arasında doğrudan ve dolaylı iletişim olduğunu belirtti. Ancak İran, gelecek hafta ABD ile herhangi bir görüşme yapılacağına ilişkin henüz bir açıklama yapmadı.

ABD ile İran arasında altıncı tur görüşmelerin bu ayın başında Umman'da yapılması planlanmış ancak İsrail'in İran'a saldırması üzerine iptal edilmişti.

ABD medyasında yer alan haberlere göre Tahran, nükleer programından vazgeçmeyeceğini ısrarla vurgulasa da uzun vadeli barış için temkinli bir umut doğurdu.

İran, UAEA ile iş birliğini askıya aldı

Trump, daha önce ateşkesin “çok iyi” gittiğini söyleyerek, İran'ın “bombaya sahip olmayacağını ve zenginleştirme yapmayacağını” belirtmişti.

Ancak İran nükleer programından vazgeçmeyeceğinin altını çizmişti. İran Parlamentosu, ülkenin yıllardır programı izleyen Birleşmiş Milletler (BM) gözlemcisi UAEA ile iş birliğini durduracak bir teklifi kabul etti.

Oylama öncesinde Meclis Başkanı Muhammed Bagır Galibaf, UAEA'yı ABD'nin,İran'ın nükleer tesislerine gerçekleştirdiği saldırıyı “kınıyormuş gibi yapmayı bile reddettiği” için eleştirdi. Kalibaf, milletvekillerine yaptığı açıklamada, “İran Atom Enerjisi Örgütü, nükleer tesislerin güvenliği sağlanana ve İran'ın barışçıl nükleer programı daha hızlı bir şekilde ilerleyene kadar UAEK ile iş birliğini askıya alacaktır” dedi.

UAEA Genel Müdürü Rafael Mariano Grossi, nükleer tesislerinin denetimine yeniden başlanması konusunu görüşmek üzere İran'a mektup yazdığını söyledi. Grossi, müfettişlerinin ülkenin stoklarını yeniden değerlendirmesi gerektiğini söyleyerek, “Geri dönmemiz gerekiyor. Çatışmaya girmemiz gerekiyor” dedi.

İsrail'in, nükleer silahlara sahip tek Orta Doğu ülkesi olduğuna inanılıyor

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron da Tahran'ın masaya geri dönmesini umduğunu söyledi.

ABD medyasında yer alan haberlere göre İran, uzun zamandır nükleer programının barışçıl olduğunu savunurken; ABD istihbarat kurumları, “Tahran'ın aktif olarak bir bomba peşinde olmadığını” değerlendiriyor. Ancak İsrailli yetkililer, İran'ın hızlı bir şekilde nükleer silah üretebileceğini savunuyor. İsrail'in, nükleer silahlara sahip tek Orta Doğu ülkesi olduğuna inanılıyor.

İsrail Atom Enerjisi Komisyonu, ABD ve İsrail saldırılarının, “İran'ın nükleer silah geliştirme kabiliyetini uzun yıllar geriye götürdüğü” değerlendirmesinde bulundu. Ancak Komisyon, iddiasını destekleyecek bir kanıt sunmadı.

Trump: “ABD saldırıları, İran'ın nükleer programını, bütünüyle yok etti”

ABD saldırıları, İran'ın üç nükleer tesisini vurmuş ve Trump, bu saldırıların ülkenin nükleer programını “tamamen ve bütünüyle yok ettiğini” söylemişti. İran'ın nükleer programının sadece birkaç ay geriye gittiğini ortaya koyan bir ABD istihbarat raporu sorulduğunda Trump alay ederek yeniden inşa edilmesinin en azından “yıllar” alacağını söyledi.

Bekayi: “İran, nükleer enerji programı hakkını her koşulda korumaya kararlıdır”

Katar merkezli yayın kuruluşu El Cezire’ye konuşan İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü İsmail Bekayi, ABD B-2 bombardıman uçaklarının sığınak delici bombalar kullanarak gerçekleştirdiği saldırıların önemli hasara yol açtığını doğruladı. Bekayi, “Nükleer tesislerimiz ağır hasar gördü, bu kesin” dedi.

Ayrıca İran'ın nükleer enerji programını sürdürme hakkına sahip olduğunda ısrar eden Bekayi, “İran, bu hakkını her koşulda korumaya kararlıdır” dedi.