Trump muradına erdi: ABD, Ukrayna'nın nadir minerallerine ortak oldu

ABD ile Ukrayna, stratejik öneme sahip nadir toprak elementlerinin satışından elde edilecek kâr ve telif haklarının yüzde 50-50 oranında paylaşılması konusunda anlaşmaya vardı. Söz konusu anlaşma, savaş sonrası Ukrayna’nın yeniden inşası için kurulacak olan ABD-Ukrayna Yeniden Yapılanma Yatırım Fonu çerçevesinde gerçekleştirildi.

ABD Başkanı Donald Trump, anlaşmayı “Ukrayna’daki kalıcı barışa ve ekonomik toparlanmaya yönelik somut bir adım” olarak niteledi. Anlaşma ile hem Ukrayna’ya yönelik bugüne kadar sağlanan 175 milyar dolarlık yardıma karşılık ekonomik bir geri dönüş sağlanması hem de Amerikan şirketlerinin bölgedeki varlığının artırılması hedefleniyor.

"Tam kontrol Ukrayna’da kalacak"

Ukrayna Başbakanı Denis Şmıhal, anlaşmanın yalnızca yeni yatırımları kapsadığını ve ülkesinin yer altı kaynakları ile altyapısı üzerinde egemenlik haklarını tamamen koruyacağını belirtti. Şmıhal, “Bu anlaşma ne borç doğuruyor ne de kaynak devri içeriyor. Eşit ve adil bir uluslararası ortaklıktır” dedi.

ABD için stratejik ham madde güvenliği

Nadir toprak elementleri, elektrikli araç bataryalarından savunma sanayine kadar pek çok kritik teknolojide kullanılıyor. ABD Başkanı Trump, bu minerallerin “Amerikan ulusal güvenliği ve teknolojik bağımsızlığı” için kritik olduğunu vurguladı. Trump ayrıca, bu yatırım ortaklığıyla “kötü niyetli aktörlerin” Ukrayna’dan uzak tutulacağını söyledi.

İlk teklif Ukrayna’yı dışlıyordu

İlk aşamada ABD’nin tek taraflı gelir elde edeceği bir model önerilmişti. Ancak Kiev yönetiminin itirazları üzerine anlaşma revize edildi. Yeni metinle birlikte gelirlerin eşit paylaşımı ve fonda her iki tarafa eşit oy hakkı sağlanması Kiev açısından kazanım olarak değerlendiriliyor.

ABD Hazine Bakanı Scott Bessent ise bu anlaşmayla yalnızca özgür ve egemen bir Ukrayna’ya yatırım yapılacağını, Rusya’yla iş birliği yapan hiçbir aktörün bu fondan yararlanamayacağını ifade etti.

Nadir toprak elementleri nedir, neden önemli?

Nadir toprak elementleri (NTE), periyodik tablonun lantanitler grubunda yer alan 17 metaldir. Günlük hayatta sık karşılaşmasak da bu elementler, yüksek teknoloji ürünlerinin vazgeçilmez bileşenidir.

Kullanım alanları:

• Elektrikli araç bataryaları

• Akıllı telefonlar, bilgisayarlar

• Uydu ve savunma sistemleri

• Rüzgar türbinleri, güneş panelleri

• Tıbbi görüntüleme cihazları

Stratejik önemi:

NTE’ler çoğunlukla Çin tarafından kontrol edilse de, Ukrayna gibi bölgelerde yeni rezervlerin bulunması, bu mineralleri jeopolitik rekabetin merkezine yerleştiriyor. Bu nedenle, ABD gibi ülkeler kendi kaynak erişimini çeşitlendirme peşinde.