Trump-Musk Gerilimi Uzaya Sıçradı: NASA ve Pentagon, SpaceX'e Alternatif Arayışında
ABD basınında yer alan haberlere göre, hem NASA hem de Pentagon, Musk’ın sahibi olduğu SpaceX şirketine alternatif oluşturabilecek uzay ve savunma firmalarını değerlendirmeye başladı.
Gerilim, sadece siyasi alanda değil, ABD'nin ulusal güvenliği açısından hayati öneme sahip uzay programlarını da etkileme potansiyeli taşıyor.
Gerilimin Arka Planı: “Sübvansiyonları Keserim” Resti
Trump ile Musk arasında kamuoyuna yansıyan ilk büyük gerilim, Kongre’deki harcama paketi tartışmaları sırasında yaşandı. Elon Musk’ın, Trump’ın “büyük ve güzel” olarak nitelendirdiği harcama paketine karşı çıkması, Trump tarafından "büyük hayal kırıklığı" olarak yorumlandı.
Sözlü çatışma, Trump'ın Truth Social platformundan yaptığı açıklamayla zirveye çıktı:
“Bütçemizde milyarlarca dolarlık tasarruf yapmanın en kolay yolu, Elon’un devlet sübvansiyonlarını ve sözleşmelerini feshetmektir.”
Bu açıklama, başta NASA olmak üzere SpaceX ile milyarlarca dolarlık sözleşmesi olan federal kurumlarda alarm zillerinin çalmasına neden oldu.
NASA ve Pentagon’da Alternatif Arayışı Başladı
Washington Post gazetesi, ismini açıklamadığı NASA ve Pentagon yetkililerine dayandırdığı haberinde, Trump’ın doğrudan Musk’ın şirketlerini hedef alan çıkışının ardından her iki kurumun da "SpaceX'e bağımlılığı azaltmak" için alternatif firmaları değerlendirmeye başladığını öne sürdü.
SpaceX’in NASA için gerçekleştirdiği uzay uçuşları ve Pentagon’un stratejik uydu fırlatma operasyonlarının büyük kısmını üstlenmesi, bu adımı oldukça kritik hale getiriyor. NASA’nın şu an insanlı görevler dahil pek çok uzay görevinde SpaceX’in Falcon 9 ve Dragon platformlarına bağımlı olduğu biliniyor. Pentagon ise istihbarat, iletişim ve nükleer erken uyarı sistemlerine entegre uyduların fırlatılmasında büyük oranda SpaceX’e güveniyor.
Musk’tan “Uçuşları Durdururum” çıkışı
Bu gelişmelerin ardından Elon Musk’tan da dikkat çekici bir çıkış geldi. Musk, SpaceX’in NASA’ya verdiği hizmetleri askıya almayı düşünebileceğini ifade ederek adeta rest çekti. Bu açıklama, kurum içinde şok etkisi yarattı.
Haberlere göre, bu “uçuşları durdurma” tehdidi sonrası NASA ve Pentagon'daki karar alıcılar, SpaceX’e olası bağımlılığın getirdiği riskleri azaltmak için acil durum senaryoları hazırlamaya başladı. Musk daha sonra bu açıklamasını geri çektiğini belirtse de, ortaya çıkan kriz uzay politikası açısından kalıcı bir kırılma yaratmış olabilir.
Alternatifler Kimler?
NASA ve Pentagon’un SpaceX’e alternatif olarak değerlendirdiği firmalar arasında şu isimler öne çıkıyor:
Blue Origin: Jeff Bezos’un sahibi olduğu şirket, uzay turizmi dışında roket fırlatma hizmetlerini genişletmeye çalışıyor. Ancak insanlı uçuşlar konusunda henüz sınırlı tecrübeye sahip.
United Launch Alliance (ULA): Boeing ve Lockheed Martin’in ortak girişimi olan ULA, yıllardır Pentagon’un uydu fırlatma operasyonlarını yürütüyor ancak maliyet avantajı açısından SpaceX'in gerisinde.
Rocket Lab: Küçük ve orta ölçekli uyduların fırlatılmasında uzmanlaşan bu Yeni Zelanda merkezli şirket, son dönemde ABD savunma sanayi ile daha sıkı iş birlikleri geliştiriyor.
Ulusal Güvenlik Tartışması
Trump-Musk gerilimi, yalnızca kişisel ya da politik bir çatışma değil; aynı zamanda ABD’nin uzay teknolojilerinde bağımlılığı, stratejik savunma planları ve özel sektör-devlet ilişkileri açısından da kritik bir dönüm noktası olabilir.
Uzmanlar, tek bir özel şirkete bu kadar stratejik görev verilmesinin uzun vadede ulusal güvenlik açısından riskli olduğunu, ancak bu bağımlılığın kırılması için alternatiflerin henüz aynı seviyeye ulaşmadığını belirtiyor.
NOT: Bu haberin derlenmesinde yapay zekadan yararlanılmıştır.
Kaynak:Kaynaklar: Washington Post, Reuters, ajanslar, sosyal medya açıklamaları