Rayiç bedellerin 10 kat artması ne anlama geliyor?

Parcel Estates CEO’su Özden Çimen, 2026’dan itibaren bazı bölgelerde 10-15 kat artacak rayiç bedellerin hem konut fiyatlarını hem de vergi yükünü artıracağını belirterek, “Yatırımcı yurt dışına yönelebilir, kayıt dışılık artabilir” uyarısında bulundu.

Toplam maliyet artıyor, konut ve kiralar yükselecek

Yeni rayiç bedellerin, emlak vergisi ve tapu harçlarıyla birlikte konutun toplam maliyetini ciddi biçimde artıracağını vurgulayan Çimen, bu durumun piyasadaki toparlanmayı da geciktireceğini söyledi. Faiz indirimlerinin etkisiyle dengelenme eğilimine giren piyasada yeni maliyet yüklerinin, konut fiyatlarını ve kiraları yukarı çekeceği ifade edildi.

Satış fiyatı ile rayiç bedel arasındaki fark büyüyor

Resmi rayiç bedelle fiili satış fiyatı arasındaki makasın daha da açılacağını belirten Çimen, bu durumun kayıt dışılığı teşvik edeceğine dikkat çekti. Özellikle yüksek vergi yükü nedeniyle, tapu işlemlerinde daha düşük bedel beyan edilmesinin yaygınlaştığını söyleyen Çimen, “Vergi oranlarının düşürülmesi, bu sorunun çözümünde etkili olur” dedi.

Tapu harcı ve emlak vergisi talebi baskılayacak

Artan rayiç bedellerin tapu harcı ve emlak vergilerine doğrudan yansıyacağını belirten Çimen, yıl sonuna kadar işlem sayısında artış beklenirken, 2026 itibarıyla bu artışın talebi düşüreceğini söyledi. “Alıcılar, ya alım kararını erteleyecek ya da standartlarını düşürmek zorunda kalacak” dedi.

Yatırımcılar için psikolojik eşik aşılmış olabilir

Son dönemdeki rayiç artışlarının 4-5 katla sınırlı kaldığını hatırlatan Çimen, bu kez yapılan 10-15 katlık artışların yatırımcı psikolojisini olumsuz etkileyebileceğini vurguladı. Gayrimenkule yönelmesi beklenen sermayenin başka araçlara ya da yurt dışına kayabileceğine işaret etti.

Anadolu’da daha sınırlı artışlar: Yeni bir yönelim mi?

İstanbul’da bazı bölgelerde %1000’lere varan artışlar görülürken, Anadolu’daki artışlar daha sınırlı kaldı. Bu durumun bölgesel ekonomik gelişmişlikle ilgili olduğunu ifade eden Çimen, hızlı tren projeleri, liman yatırımları ve sanayinin taşınması gibi nedenlerle Anadolu’da da zamanla yatırımcı ilgisinin artabileceğini kaydetti.

Lüks konutlarda kayıt dışılık riski

Üst segmentteki mülklerde vergi ve harç yükünün çok yüksek olmasının kayıt dışılığı tetikleyebileceğini vurgulayan Çimen, çözümün tapu harcı oranlarında indirime gitmek olduğunu söyledi. “Gerçekten daha fazla vergi toplanmak isteniyorsa, oranları düşürerek beyan edilen değerleri yükseltmek daha akıllıca olur” dedi.

İtiraz süresi kısa, mülk sahipleri dikkatli olmalı

Askıya çıkarılan rayiç bedellere yapılabilecek itirazların süresinin kısa olduğuna dikkat çeken Çimen, hukuki yollarla sınırlama getirilmesinin gündeme gelebileceğini ancak bu sürecin zaman alacağını belirtti.

Sektörün beklentisi: vergi yükünde düzenleme

Gayrimenkul sektörü, rayiç bedellerdeki artışa değil, bu artışlarla birlikte vergi yükünde indirime gidilmesine odaklanılması gerektiğini savunuyor. Özden Çimen, “Nominal artışların reel karşılığı ancak gelir seviyesinin paralel artışıyla mümkün olur. Tapu harçlarının düşürülmesi piyasada dengeyi sağlayabilir” dedi.