Komisyon, engelli bireylerin sorunlarını masaya yatırdı

(TBMM) - TBMM Engelli Bireylerin Sorunlarını Araştırma Komisyonu, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ile Türkiye Belediyeler Birliği (TBB) temsilcilerinin sunumlarıyla başladı. Sunum sonrasında, komisyon üyesi milletvekilleri, engelli bireylerin günlük yaşamlarında karşılaştıkları sıkıntılara dikkat çekti. Engellilere tahsis edilmiş alanlara izinsiz park edenler için ceza sistemlerinin güçlendirilmesi, ulaşım hizmetlerinin daha erişilebilir hale getirilmesi ve engelli yolcu almakta isteksiz olan otobüs ve taksilere yönelik cezai müeyyidelerin artırılması gibi talepler öne çıktı.

Komisyon toplantısında, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ile Türkiye Belediyeler Birliği temsilcileri, komisyon üyelerine güncel durum hakkında bilgi verdi. Komisyon Başkanı ve AK Parti İzmir Milletvekili Mehmet Kasapoğlu, toplantıda önemli açıklamalarda bulundu:

"Bugün erişilebilirliği konuşacağız. Biz erişilebilirliği sadece bir teknik düzenleme olarak görmüyoruz bir hak olarak görüyoruz, bir vicdan olarak görüyoruz, bir adalet meselesi olarak görüyoruz. Bu sorunlar bize merkezi idare eden yerel yönetimlere kadar erişilebilir şehirler hedefimizde ne aşamada olduğumuzu göstermesi açısından önemli veriler sunacak. Amacımız mevzuatta var olan düzenlemeleri sadece kağıt üzerinde görmek değil. Bunların sahada nasıl karşılık bulduğunu ve sahadaki tespitlerimize de devam edeceğiz."

"10 milyon yolcumuz YHT Engelli indirimimizden yararlanmış durumda"

Ulaştırma Hizmetleri Düzenleme Genel Müdürü Murat Baştor, ulaşımda erişilebilirliği sağlamak adına bütüncül bir yaklaşım benimsediklerini ifade etti, "Diğer bireylerle eşit biçimde bir yerden bir yere gidilmesini sağlamaya çalışıyoruz. Ulaşım hizmetlerinin her yerde ve herkes için erişilebilir olmasını sağlamaya çalışıyoruz. Demiryolu ve havayollarında turuncu masa ile destek uygulamalarımızı gerçekleştiriyoruz. 26 Yüksek Hızlı Tren noktası ve 3 havaalanında bu destek noktalarımız yer alıyor. Yüzde 80'in üzerinde bir memnuniyet değeri karşımıza çıkıyor. Son 10 yılda yaklaşık 10 milyon yolcumuz YHT engelli indirimimizden yararlanmış durumda" şeklinde konuştu.

Baştor, Milli Tren Projeleri ve yeni yapılacak araçların engelli erişimine uygun olarak tasarlandığını belirtti. Ayrıca, 2024-2025 döneminde, 4 buçuk milyon engelli bireyin iç hatlarda yüzde 20, dış hatlarda yüzde 25 indirimli havayolu ulaşımından yararlanabileceğini duyurdu. Karayolu taşımacılığında da engelli bireylerin gereksinimlerini göz önünde bulundurarak düzenlemelerin yapılacağını vurguladı, "Bunun yanı sıra kaldırım işgallerine karşı da denetimlerimizi gerçekleştiriyoruz" diye ekledi.

Komisyon Başkanı Kasapoğlu, belediyelerle bakanlık arasındaki koordinasyon eksikliğinden ve denetleme güçlüklerinden bahsetti. Kendisine saha çalışmaları sırasında ulaşan şikayetlerin, hem toplu taşıma hem de ticari taksilerde engelli bireylerin yaşadığı olumsuzluklar olduğunu belirtti. Komisyon üyeleri de engelli park alanlarına izinsiz araç park edenler ve kaldırımlara park eden sürücüler hakkında yaptırımların uygulanması gerektiğini vurguladı.

"Hizmetlerin yaygınlaştırılmasını tam sağlayamıyoruz"

TBB Hukuk İşleri Müdürü Zeliha Dikyol, Belediye Kanunu üzerinden örnekler vererek, belediyelerin engelliler için sunduğu hizmetleri aktardı. Dikyol, "Engelli hizmetlerini yürütmek ve engelliler merkezini oluşturmak belediye başkanının görevleri arasındadır. Erişilebilirliğin önemli adımlarından olan asansörlerin bakımı da belediyelerin görevlerindendir. Engelli hizmetlerinde belediyeler başka kurum ve kuruluşlarla da işbirliği yapabilir. Belediye gelirlerinin yüzde 1'i sosyal amaçlı kuruluşlara veya hizmetlere tahsis edilir" dedi.

Dikyol, TBB bünyesinde engellilere yönelik birim bulunmadığına da dikkat çekerek, "Hizmetlerin yaygınlaştırılmasını tam sağlayamıyoruz. Uzman personel eksikliğimiz var ve erişilebilirlik hükümlerini tam olarak uygulamakta sorun yaşıyoruz. Öneri olarak sosyal hizmet kurumlarının hem sayısı hem niteliği arttırılmalı. Evde bakım hizmetleri için maliyetlerin paylaşılması lazım. Gönüllü hizmetlerde engellilerin de katkı sunabileceğini düşünüyoruz" ifadesinde bulundu.

"Hava yollarında yüzde 20 indirim yeterli bir oran değil"

CHP Ankara Milletvekili Aylin Yaman, "Erşilebilirlik engelli politikalarında çok önemli. Sadece ulaşıma baktığımız zaman bu zinciri çok iyi analiz etmemiz lazım. Sadece havayolları, karayolları değil şehiriçi ulaşımda da zincirin tamamlanması lazım. Evden çıkış, kaldırım, asansör gibi. Kaldırımlara yapılan düzenekler yeterli değil. Kış aylarında ekstra düşmeye neden olduğu için özellikle takip edilmesi lazım. Karayolları, demiryolları ve havayollarındaki indirimlerde belli bir standart olması lazım. Özellikle hava yollarında yüzde 20 indirim yeterli bir oran değil. Engelli park yerlerine park edenlerin cezalarının çok yüksek olması lazım bu kültürün oluşması için" dedi.

DEVA Partisi İstanbul Milletvekili Elif Esen, engelli bireylerin toplu taşıma araçlarından ve taksilerden faydalanamaması üzerine görüşlerini bildirdi. Esen, bu konuya ilişkin şikayet mekanizmalarının geliştirilmesi gerektiğini savundu. Komisyon Başkanı Kasapoğlu, bu sorunların denetimlerinin ciddiyetle ele alınacağını ifade etti.