Sanal kumarın karanlık yüzü: İntihara sürüklüyor

Teknolojinin gelişmesiyle birlikte sanal kumar bağımlılığı dünya genelinde olduğu gibi Türkiye’de de büyüyen bir halk sağlığı sorununa dönüştü. Online bahis, slot makineleri ve canlı casinolar; sadece maddi kayıplara değil, ciddi psikolojik sorunlara, intihar düşüncelerine ve aile içi yıkımlara yol açıyor. .

Herkesin cebinde bir kumarhane
Moodist Tıbbi Direktörü Prof. Dr. Kültegin Ögel, dijital kumar türlerinin ciddi bir bağımlılık riski taşıdığına dikkat çekiyor. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) verilerine göre; dünya genelinde yetişkinlerin %46,2’si ve ergenlerin %17,9’u son bir yıl içinde en az bir kez kumar oynadı. Kumar bağımlılığı oranı ise %0,1 ile %5,8 arasında değişiyor. Türkiye’de dijital erişimin yaygınlaşmasıyla birlikte bağımlılık yaşı giderek düşüyor.

İntihar riski 10 kata kadar artıyor
Prof. Dr. Ögel’e göre, kumarın etkileri yalnızca maddi kayıplarla sınırlı değil: “Kumar bağımlılarının %50’sinden fazlası yaşamlarının bir döneminde intiharı düşünüyor. Bu bireylerin %17–20’si intihar girişiminde bulunmuş. Bu oran, toplum genelinde görülen intihar girişim oranının 5–10 katı.”

Fiziksel değil, psikolojik yoksunluk
Kumar bağımlılığı DSM-5’e göre, madde kullanım bozuklukları başlığı altında yer alan tek davranışsal bağımlılık. Prof. Dr. Ögel bu durumu şöyle açıklıyor: “Fiziksel yoksunluktan ziyade huzursuzluk, anksiyete ve kazanma arzusu gibi psikolojik belirtiler baskın. Kumar bağımlılarında prefrontal korteks zayıflarken dürtüsel karar alma eğilimindeki limbik sistem baskın hale geliyor.”

Risk grubu: Genç erkekler
Moodist Klinik Psikoloğu Elif Sena Özata’ya göre kumar bağımlılığı en sık 18–35 yaş aralığında görülüyor. Genç bireyler, orta yaşa göre 1,5 kat daha yüksek kumar eğilimi gösteriyor. Erkeklerde bağımlılık oranı, kadınlara kıyasla 3–4 kat fazla. Ancak kadınlar bağımlılığa daha hızlı sürüklenebiliyor. Türkiye’de kumar bağımlılığı oranı %1,41; riskli davranış oranı ise %8,7. Gerçek oranların ise daha yüksek olduğu tahmin ediliyor.

Ailelere kritik uyarılar
Psikolog Özata, ailelerin sürece bilinçli ve aktif şekilde dahil olması gerektiğini söylüyor:

• Kumar borçlarını kapatmayın. Bu, bağımlılığı pekiştirir.

• Sadece bağımlı bireye odaklanmayın. Diğer aile bireylerini ihmal etmeyin.

• Aile üyeleri de psikolojik destek almalı.

• Grup terapilerine katılarak dayanışma duygusu güçlendirilmeli.

Kumar bağımlılığı yalnızca bireysel bir tercih değil
Özata’ya göre kumar bağımlılığı; biyolojik, psikolojik ve çevresel etkenlerin birleşimiyle ortaya çıkıyor. Genetik yatkınlık, erken yaşta kumara başlama, stresle başa çıkma becerileri ve sosyal medyanın sunduğu "kolay zenginleşme" yanılsaması riski artırıyor.

Duygusal kriz: Bağımlılığın en derin yüzü
Moodist Psikoloğu Muhammed Yusuf Babacan, kumar bağımlılığında en büyük krizin duygusal boyutta yaşandığını ifade ediyor: “Kişilerde yoğun çaresizlik, uyku bozuklukları, iştahta dengesizlik ve huzursuzluk gibi semptomlar görülüyor. Terleme, çarpıntı gibi fiziksel etkiler de eşlik edebilir. Bu, ciddi bir psikiyatrik bozukluktur.”

İnternet bağımlılığı körüklüyor
Babacan, dijitalleşmenin bağımlılığı kolaylaştırdığını vurguluyor: “Canlı bahis sistemleri 7/24 ulaşılabilir hale geldi. Hızlı sonuç veren yapılarıyla beynin ödül merkezini daha hızlı etkileyip bağımlılığı tetikliyor.” Özellikle gençler bu sistemlere karşı daha savunmasız.

Aileler nasıl yaklaşmalı?
Klinik Psikolog Babacan’ın ailelere önerileri:

• Panik yapmayın. Önce doğru bilgiye ulaşın.

• Sabırlı olun. Nüksler sürecin bir parçasıdır.

• Borçları üstlenmeyin; kişi kendi borcunu yapılandırarak ödemeli.

• Hayatınıza devam edin. Tüm odağı bağımlı bireye yöneltmeyin.

• Küçük kazanımlara odaklanarak motivasyonu artırın.