Sessiz tehlike metan gazı: Belirtileri, önlemler ve ilk yardım

Irak’ın kuzeyinde meydana gelen metan gazı zehirlenmesi sonucu 12 askerin şehit olması, bu görünmez tehlikeyi yeniden gündeme taşıdı. Altınbaş Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu’ndan Öğr. Gör. Özlem Karagöl, metan gazının özellikleri, zehirlenme belirtileri ve alınması gereken önlemler hakkında kapsamlı bir açıklama yaptı.

Boğucu değil ama boğabilir

Metan gazı (CH₄), doğalgazın ana bileşeni olup renksiz, kokusuz ve oldukça yanıcı bir gaz. Atmosferde doğal olarak bulunan bu gaz, doğrudan toksik olmasa da yüksek miktarlarda oksijenin yerini alarak boğulmaya neden olabiliyor. Karagöl, “En büyük tehlike fark edilmemesidir. Bu yüzden doğal gazlara özel olarak koku maddesi eklenir,” uyarısında bulundu. Özellikle kömür ocakları ve biyogaz tesisleri gibi kapalı alanlarda riskin daha büyük olduğunu söyledi.

Zehirlenme belirtileri hafife alınmamalı

Metan gazına maruz kalınması durumunda belirtiler, solunan gazın miktarına göre değişiyor. Karagöl, belirtileri şöyle sıraladı:

• Hafif vakalar: Baş dönmesi, mide bulantısı, sersemlik ve yorgunluk

• Orta düzey: Kusma, kas zayıflığı, hızlı kalp atışı, bilinç bulanıklığı

• Ağır vakalar: Bilinç kaybı, solunum durması, nöbet ve ölüm riski

İlk yardım hayat kurtarabilir

Karagöl, metan gazına maruz kalınan durumlarda yapılması gerekenleri şöyle sıraladı:

• Gaz kaynağını derhâl kapatın, ortamı havalandırın

• Elektrik düğmelerine dokunmayın, kıvılcım oluşturabilecek hareketlerden kaçının

• Etkilenen kişiyi hemen temiz hava alanına çıkarın

• Solunum ve dolaşımı kontrol edin (ABC: Airway, Breathing, Circulation)

• Gerekirse suni solunum ve kalp masajı uygulayın

• 112 Acil’i arayarak profesyonel yardım isteyin

İklim krizine de katkı sağlıyor

Metan gazı yalnızca bireysel sağlık açısından değil, aynı zamanda küresel iklim açısından da ciddi bir tehdit oluşturuyor. Karagöl’e göre bu gaz, karbondioksite kıyasla 20 yıllık sürede 84 kat daha fazla ısı tutma kapasitesine sahip. Bu özelliğiyle sera etkisini artırarak küresel ısınmaya önemli ölçüde katkıda bulunuyor.