Erdoğan-Putin görüşmesi | "Tahıl koridoru için Rusya'ya yaptırımlar kalkmalı"

Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Soçi'deki 3 saatlik görüşmesi sona erdi. Görüşme sonrası Cumhurbaşkanı Erdoğan, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile ortak basın toplantısı düzenledi.

Kremlin Sözcüsü Peskov, görüşmenin "yapıcı" geçtiğini bildirirken Putin de "Batı ülkeleri gerekeni yapmadıkları için tahıl anlaşmasından geri çekilmek zorunda kaldık. Tahıl anlaşmasının sona ermesi gıda pazarını etkilemedi. Tahıl koridorunu canlandırmak istiyoruz, bunu yapacağız. Bir şartla yapacağız. Tarım ürünlerimizin de engelsiz şekilde denize çıkmasını istiyoruz" açıklamasını yaptı.

Erdoğan ise konuşmasında, “Karadeniz Girişimi, küresel gıda kriziyle mücadelede anahtar rol oynadı. Özellikle Afrika gibi tahıla en çok ihtiyaç duyanlar için bir nefes borusu oldu” dedi.

Türkiye ve Birleşmiş Milletler’in (BM) arabuluculuğu ile varılan Tahıl Anlaşması’nın, küresel gıda kriziyle mücadelede önemli bir rol oynadığını belirten Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Üzerinde özellikle durduğumuz konulardan biri, Karadeniz Girişimi’nin yeniden canlandırılması oldu. Rusya’nın Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde ofis açma kararından memnuniyet duyduk. Karadeniz Girişimi, küresel gıda kriziyle mücadelede anahtar rol oynadı. Özellikle Afrika gibi tahıla en çok ihtiyaç duyanlar için bir nefes borusu oldu. Gündeme getirilen alternatif öneriler, Karadeniz Girişimi gibi sürdürülebilir, güvenli ve taraflar arası iş birliğine dayanan kalıcı bir model sunamamıştır. Rusya’nın girişimin yeniden başlaması noktasındaki beklentileri, tüm tarafların malumudur. Rus dostlarımızın dile getirdiği hususları, biz de farklı vesilelerle ifade ettik, ediyoruz. Eksiklerin giderilerek, girişimin devam etmesi gerektiğine inanıyoruz. Bu konudaki görüşlerimizi, değerli dostumla da samimiyetle ikili görüşmemizde paylaştım. Bu kapsamda Birleşmiş Milletler’le bilistişare önemli ilerlemeler içeren yeni öneriler paketi hazırladık. Bu yeni süreç vasıtasıyla netice almanın mümkün olduğu kanaatindeyim. Türkiye olarak beklentileri karşılayacak bir çözüme inşallah kısa sürede ulaşacağımıza inanıyorum” dedi.

"Savaşın kazananı, barışın kaybedeni olmaz"

Cumhurbaşkanı Erdoğan, çatışmaların sona erdirilmesine yönelik Türkiye’nin üzerine düşeni yapmaya hazır olduğunun altını çizerek, “Bölgemizde kalıcı barış, istikrar ve refahın tesisine yönelik çalışmalarımızı sürdürme kararlılığındayız. Devam eden çatışmaların, bir an önce uluslararası hukuk temelinde kalıcı ve adil bir barışla sona erdirilmesini arzu ediyoruz. Her konuşmamda vurguluyorum, savaşın kazananı, barışın kaybedeni olmaz. Bu ilkesel yaklaşımımızı aynen muhafaza ediyoruz. Taraflar arasında doğrudan müzakerelere evvelce ev sahipliği yaptık. Bu konuda üzerimize düşeni her zaman olduğu gibi yine yapmaya hazırız” diye konuştu.

"Sinop Nükleer Enerji Santrali"

Erdoğan, Türkiye-Rusya temaslarının faydalarının görüldüğünü ve görülmeye devam edeceğini vurgulayarak, “Sayın Putin ile diğer bölgesel ve küresel meseleleri de ele aldık. Bu kapsamda Suriye, Güney Kafkasya, Libya ile Afrika’daki son gelişmeleri değerlendirdik. İkili ilişkilerimizi bugüne kadar iyi komşuluk, dostluk, samimiyet ilkeleri temelinde, ülkelerimizin ve bölgemizin çıkarına hizmet edecek şekilde ilerlettik. Bu temel üzerine inşa edilen, Türk-Rus münasebetlerinin faydalarını çok geniş bir alanda gördük, görüyoruz. Rusya ile yakın temasımız, bölgesel ve küreseler meselelerin çözümüne katkı sunmayı sürdürecektir. Özellikle Akkuyu Nükleer Enerji Santrali malum son şiddetiyle yürüyor, ikinci bir adım olarak da Sinop Nükleer Enerji Santrali konusunu bugün değerli dostumla ele aldık. Bu alanda da atılacak bir adımla Türkiye, sınıf atlayacaktır” ifadelerini kullandı.

Turizm

Erdoğan, iki ülke arasındaki ticaret hacminin geçen yıl 69 milyar dolara ulaştığını, 100 milyar dolar hedefine ilerlendiğini belirtti. Cumhurbaşkanı Erdoğan, 2023’ün ilk 7 ayında 3,5 milyon Rus turistin Türkiye’ye geldiğinin belirterek, “Bugün gerek ikili gerekse heyetlerimizin katılımıyla yaptığımız görüşmelerde, gündemimizdeki konuları ele aldık. Ticaret, enerji, tarım, turizm, ekonomi ve finans başta olmak üzere çok boyutlu iş birliğimizi daha da güçlendirmek için atılabilecek adımları değerlendirdik. İkili ticaret hacmimiz geçen sene yaklaşık 69 milyar dolara ulaştı. 100 milyar dolar olarak belirlediğimiz hedefe emin adımlarla ilerliyoruz. Turizmde bu yıl da oldukça başarılı bir sezon geçiriyoruz. 2022 yılında 5 milyon 230 bin Rus vatandaşını ülkemizde ağırlamıştık. Bu yılın ilk 7 ayında ise 3,5 milyon Rus turist ülkemize geldi. Bu sayının kalan dönemde daha da artacağına inanıyorum” dedi.

Putin: Gıdanın yüzde 70’i gelişmiş ülkelere ulaştı

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ise konuşmasında Ukrayna’nın tahıl ihracatında payının sadece yüzde 5 olduğunu, Karadeniz Girişimi’yle gıdanın yüzde 70’inin gelişmiş ülkelere gittiğini belirterek, “Batı Rus tarım ve gübre ürünlerinin ihracatını engelliyor. Ukrayna tarafı insani koridorları saldırı için kullandı. Söz konusu anlaşmanın sona ermesi, küresel gıda pazarını çok fazla etkilemedi. Üretim konusunda sorun yok, dağıtımda sorun var. Bunun Karadeniz girişimiyle bir alakası yoktur. Ukrayna’nın tahıl ihracatında payı çok değil, yüzde 5 ve bu daha da düşecek. Gıdanın yüzde 70’i gelişmiş ülkelere ulaştı. Fakir ülkelere sadece yüzde 3 ulaştı. Tahıl ihracatı yaptırımı kaldırılırsa biz anlaşma için hazırız” dedi.

Erdoğan, görüşmede ele alınacak gündem maddelerine dair yaptığı açıklamada şu ifadelere yer vermişti:

“Öncelikle bu davetle Türkiye-Rusya ilişkilerinde çok çok farklı bir dönemdeyiz. Hele hele Rusya-Ukrayna arasındaki savaşın geldiği böyle bir dönemde bu ziyareti gerçekleştirmiş olmak, sizi bu daveti yapmış olmanız, beni ve heyetimi gerçekten mutlu etmiştir. Tabii, Türkiye-Rusya arasındaki ilişkilerde özellikle şu andaki dış ticaret hacmimizin 62 milyar dolarda olmuş olması ve 100 milyar dolar hedefine doğru yürüyor olmamız bizi gerçekten çok mutlu ediyor.

Bugün burada Merkez Bankası başkanlarımızın bir araya gelmesi, birbirleriyle ayrıca görüşecek olmaları aramızdaki ikili ilişkilerde yerli para birimine adım atma noktasında da önemli olduğuna inanıyorum.

Akkuyu Nükleer Enerji Santrali’ndeki gelişmeler gayet iyi bir şekilde devam ediyor. Sizin de ifade ettiğiniz gibi 25 bine yakın orada istihdamın olması önemli bir olay. İlk üniteyle ilgili atılmış olan adım gayet güzel, bizim daha önce de sizinle görüştüğümüz gibi Sinop Nükleer Enerji Santrali’yle ilgili de bir adım atmamız söz konusu olacak diye düşünüyorum. Tabii, Trakya’da bir hub’ın olacak olması, o da ayrı bir zenginlik ve canlılık unsuru. Türkiye ve Rusya arasındaki en önemli adımlardan bir tanesi turizm noktasındaki gelişmeler. Turizmde de Rusya şu an bizde bir numara, öyle bir konumda. Bütün bunlarla beraber en önemli adım, herkes bugün Türkiye-Rusya ilişkilerinde bu ziyaretimizle Tahıl Koridoru meselesine bakıyorlar. Buradan Tahıl koridoruyla ilgili buradan ne çıkacak, diye bunu bekliyorlar. İnanıyorum ki yapacağımız görüşmeden sonra da basın toplantısıyla verilecek mesaj dünyaya, özellikle de az gelişmiş Afrika ülkelerine yönelik bir adım çok çok önemli olacak.

Aramızdaki en önemli konu, savunma sanayine yönelik attığımız ve atacağımız adımlar. Enerji sektöründe zaten aramızdaki adım, Rusya ile birinci derecede doğal gaz konusunda önemli bir iş birliği içerisindeyiz. Bunu daha da geliştirerek devam ettireceğimize inanıyorum.” (DHA)