Putin şah çekti

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, ABD, NATO ve Avrupa liderlerinin yaptırım tehditlerine rağmen Ukrayna’nın doğusundaki Donetsk ve Luhansk’ın bağımsızlığını tanıyan kararı imzaladı.

Karar sonrası Donetsk ve Luhansk’ta kutlamalar yapılırken Putin’den, “Ukrayna, Rus toprağıdır” açıklaması geldi. Karara karşı olan Batılı ülkeler ise Rusya’ya uygulanacak yaptırımları planlıyor.

Putin, Rusya ordusunun Ukrayna’nın doğusunda ‘barışı koruma’ operasyonları başlatmasını emretti. Rus ordusu da Donbass’a girdi.

“DONETSK VE LUHANSK’I TANIYIN” BAŞVURUSU
Bölgede krizin alevlendiği geçen hafta içinde Donetsk ve Luhansk’taki ayrılıkçı liderler, Putin’den bağımsızlıklarını tanımasını talep etti. Luhansk’ı resmi olarak tanınmayan “halk cumhuriyeti” ilan eden ayrılıkçı lider Leonid Paseçnik’in talebini içeren görüntülü mesajı, Rus televizyonunda yayımlandı. Donetsk için aynı çağrıyı yapan ayrılıkçı lider Denis Puşilin, Moskova›ya ayrıca savunma konusunda iş birliği çağrısında bulundu.

DUMA ONAYLADI
Rusya Parlamentosunun alt kanadı Duma, Ukrayna’nın doğusundaki Rusya yanlısı ayrılıkçıların tek yanlı ilan ettiği yönetimlerin resmen tanınması için Devlet Başkanı Vladimir Putin’e çağrıda bulunulmasına yönelik kararı, 15 Şubat’ta onayladı.

İKİ BÖLGEDE ÇATIŞMALAR BAŞLADI
Bu kararın ardından soruna çözüm bulmak için diplomatik temaslara hız verildi; konu Münih Güvenlik Toplantısında da tartışıldı. Ancak 17 Şubat’tan itibaren ayrılıkçı bölgelerdeki şiddet olayları gündeme gelmeye başladı. Rusya ve Ukrayna yönetimi, şiddet konusunda birbirlerini suçlarken bölgedeki siviller, çatışma alanlarından göç etmeye başladı.

PUTİN’İN DEMECİ SONRASI NEFESLER TUTULDU
Rusya lideri Putin, Ukrayna’nın doğusunda ateşkes öngören anlaşmanın uygulanmasına yönelik artık bir umut göremediklerini ifade etti. Putin, Batı’yı da Moskova-Kiev arasındaki ihtilafı kullanarak Rusya’nın güvenliğini tehdit etmekle suçladı. Putin, “Ukrayna’nın ülkemizle bir ihtilaf için araç olarak kullanılması bize çok büyük bir tehdit oluşturuyor’’ dedi. Putin, Donetsk ve Luhansk ile ilgili kararını gün içinde vereceğini ilan etti. Bu aşamadan sonra dünya nefesini tuttu ve Putin’in kararını bekledi.

3 LİDER ACİL TOPLANDI
Almanya Başbakanı Olaf Scholz, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski ve yakın ortakları, telekonferans yöntemiyle acil toplantıya geçti. Scholz, Putin’le konuştuktan sonra, “Rusya’nın Donestk ve Luhansk’ı tanıması, Minsk Anlaşması’nın tek taraflı ihlali anlamına gelir” dedi. Scholz, tarafları “gerilimi azaltmaya” davet etti. Putin, Almanya Başbakanı ve Fransa Cumhurbaşkanı’na alacağı karar hakkında önceden bilgi verdi. İki lider, karar karşısındaki kırıklıklarını dile getirseler de diplomatik çözüm için çabalamaya devam edeceklerini söyledi.

BEKLENEN KARARI CANLI YAYINDA İMZALADI
Putin, dün Güvenlik Konseyi’ni topladı ve ardından Ukrayna’nın, Moskova yanlılarının ağırlıkta olduğu Donbass bölgesindeki Donetsk ve Luhansk’ın bağımsızlığını tanıma kararlarını imzaladığını ilan etti. Putin’in kararı imzaladığı an devlet televizyonundan canlı yayınlandı. Putin, imza sonrası, “Uzun zaman önce verilmesi gereken bir karardı” dedi.

Donetsk Halk Cumhuriyeti Başkanı Denis Puşilin ve Luhansk Halk Cumhuriyeti Başkanı Leonid Paseçnik de Putin’in imzaladığı işbirliği ve karşılıklı yardımlaşma anlaşmasının altına imzalarını attı.

“UKRAYNA, RUS TOPRAĞIDIR”
Rus lider, modern Ukrayna’nın tamamen Rusya tarafından oluşturulduğunu vurguladı. Ukrayna’nın tarihsel olarak Rus toprağı olduğunu ve Bolşevikler tarafından Rusya’dan koparılarak oluşturulduğunu anımsatan Putin, “Kimse halka sormadı. Ukrayna’da yaşayan milyonlarca insanın, tüm nesillerin bilincini, tarihsel hafızasını çarpıtmaya çalıştılar” açıklamasını yaptı.

ABD VE NATO’YU SUÇLADI
Ukrayna yönetimini, “ABD’nin sömürgesi kukla bir yönetim” olarak nitelendiren Putin, ABD ve NATO’yu da “Ukrayna’yı utanmaz bir şekilde savaş sahnesine çevirmek” ile suçladı.

KARAR NE ANLAMA GELİYOR?

Putin’in kararıyla birlikte Luhansk ve Donetsk bir anlamda Rusya’nın himayesine girmesi anlamına geliyor. Bundan sonraki sürçte her iki cumhuriyetin, Kırım’ın yaptığı gibi Rusya’ya katılma başvurusu yapması bekleniyor. Her iki cumhuriyette yapılacak referandumların ardından Rusya’ya katılma kararı çıkması durumunda Putin’e, katılma kararını onaylama kalıyor. Böylece her iki bağımsız cumhuriyet, tıpkı Kırım gibi Rusya içinde özerk bölgeler olacak.

KARAR SONRASI ŞENLİK VE SALDIRI

Putin’n kararını açıklamasının ardından Donetsk ve Luhansk’ta halk sokaklara çıkarak havai fişeklerle kutlamalar yaptı. Ancak kutlamalara, patlamaların gölgesi düştü. Lugansk Halk Cumhuriyeti’nin ateşkese ilişkin Ortak Kontrol ve Koordinasyon Merkezi’ndeki temsilciliğinin bulunduğu binanın otoparkında bir otomobil infilak etti, temsilcilik ofisinin yöneticisi ve şoförü yaralandı.

BATI’NIN GÜNDEMİ YAPTIRIMLAR

ABD, NATO ve Batı ülkelerinin Putin’in kararına sert tepki göstereceği belirtiliyor. Fransa Cumhurbaşkanı Macron, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ni acil toplantıya çağırdı. AB de daha önce yaptığı açıklamalara paralel olarak Rusya’ya uygulanacak muhtemel yaptırımları değerlendiriyor.

ABD’nin ilk tepkisi, Başkan Joe Biden’ın bu bölgelere yeni yatırım ve ticareti yasaklayan bir kararname imzalayacağını açıklamak oldu. Takviye önlemlerin de yakın zamanda açıklanacağı vurgulandı. Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesi halinde ise ABD ve müttefiklerinin hızla çok daha sert ekonomik yaptırımlar uygulanacağı da bildirildi.

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenber, kararı kınadı ve “Bu, Ukrayna’nın egemenliği ve toprak bütünlüğünü baltalamakta, anlaşmazlığa çözüm bulunmasına yönelik çabaları tüketmekte ve Rusya’nın da taraf olduğu Minsk Anlaşması’nı ihlal etmektedir” dedi.

Türkiye Dışişleri Bakanlığı’ndan da ‘‘Rusya’nın söz konusu kararını kabul edilmez buluyoruz ve reddediyoruz’’ açıklaması geldi.