Pandora dünyayı sarstı Türkiye sakin

Çalık Holding’in faaliyet belgesinde olmayan 4 off-shore şirketi çıktı

Deutsche Welle Türkçe’nin haberine göre, Çalık Holding’in tam dört “offshore” şirketine sahip olduğu ortaya çıktı. Belgelere ilişkin habere göre; tekstil alanında faaliyet gösteren şirketler üzerinden ticari işlemler yapılıyor. Şirketler, Holding’in ticari işlemleri için kullanılıyor. Habere göre; Çalık Holding’in ilişkili olduğu Britanya Virjin Adaları merkezli dört şirketten bir tanesi, Trident Trust offshore danışmanlık firması aracılığıyla kurulan Oipano Trading S.A, Textiles International Ltd, Lasarre Trading Ltd. ve Sonjah International Limited adlı şirketlere Straellington Nominee Limited adlı bir firma vekil hissedar olarak atanıyor.
Haberde, Britanya Virjin Adaları merkezli offshore firmaların, holdingin faaliyet raporlarında belirtilen yurtdışı şirketleri arasında yer almadığı belirtiliyor.
Offshore şirket, Türkiye’de suç değil. Mevzuata uygun olsa da topluma maliyeti söz konusu. Pandora Papers “yasal” olan bu işlemlerin etik boyutunu tartışmaya açıyor. Zira “yerli ve milli” sermayenin vergi cennetlerine aktardığı kârlar Türkiye’de kalsa, Hazine’nin elde edeceği bu kaynakla örneğin eğitim ve sağlık alanındaki eksiklikler giderilebilir.

Muhafazakar Parti’ye ‘Rusya’dan sevgilerle…’

İngiltere’deki eski bir Rus bakan yardımcısının eşinin Muhafazakar Parti’ye yaptığı yüklü bağışlar soru işaretlerine yol açtı. Muhafazakar Parti’nin en büyük bağışçıları arasında yer alan Lubov Chernukhin, 2012’den bu yana 1,8 milyon sterlinden fazla bağış yaptı. Sızdırılan belgeler, servetinin eşi Vladimir’den geldiğini gösteriyor. Vladimir ise Kremlin’e yakın kişilerle ilişkili. Chernukhin’in avukatları onun bir İngiliz vatandaşı olduğunu ve parasını istediği gibi harcama hakkına sahip olduğunu söylüyor. Bu bağışlar, 48 yaşındaki Lubov Chernukhin’e İngiliz hükümetinde pek çok bağlantı imkanı sağladı, Başbakan Boris Johnson ile tenis oynayıp Theresa May ile de başbakanlığı döneminde akşam yemeği yedi.
Fakat bugüne kadar Chernukhin çiftinin servetinin nereden geldiği bilinmiyordu. Pandora Belgeleri’nde yer alan dokümanlar, çiftin 32 off-shore şirketi ve üç tröstten oluşan bir ağ üzerinden 100 milyon sterlinden fazla varlığa sahip olduğunu gösteriyor.
Ortaya çıkan e-postalarda Lubov Chernukhin’in “ev kadını olduğu” ve “maddi olarak eşinden destek aldığı” yer alıyor.
Bir belgede Vladimir’in sahip olduğu bir off-shore şirketin Lubov’un sahip olduğu bir İngiliz şirketine 4 milyon sterlin ödediği görülüyor.
Muhafazakar Parti ise bağışların yasalara uygun olduğu görüşünde.
BBC’nin konuyla ilgili sorularını yanıtlayan Başbakan Boris Johnson “Partiye yapılan tüm bağışlar, İşçi Partisi hükümetinde konulan kurallara uygun bir şekilde denetleniyor” diyor.
Uluslararası Şeffaflık Örgütü ise İ“Kuralların etrafından dolaşmak veya detaylı bir inceleme yapmamak çok kolay. Bundan daha iyisini yapabiliriz” diye uyarıyor.
52 yaşındaki Vladimir Chernukhin, Putin’in hükümetinde Maliye Bakan Yardımcısı pozisyonundayken 2004 yılında görevden alınmış ve sonrasında da Londra’ya taşınmıştı.
Pandora Belgeleri’ne göre Londra’daki Regents Park’a bakan 38 milyon sterlin değerinde bir eve sahip olan çift, Oxfordshire’da da 10 milyon sterline bir malikane almış.
Belgeler, Chernukhin’in Rusya’da bir devlet bankası başkanı olarak görev yaparken, konumunu kendi kişisel çıkarları için kötüye kullandığını gösteriyor.
Belgelere göre Chernukhin, Rusya’yı terk ettikten sonra Kremlin’e yakın kişilerle iş yapmaya devam etti.
Bunlardan biri olan Mohammed Amersi 2018’den bugüne partiye 525 bin sterlin bağışlamış. Amersi, Avrupa’nın en büyük yolsuzluk skandallarından birine karışmış ve bu skandalın sonucunda ABD’de yapılan yargılama sonucu Telekom şirketlerine 965 milyon dolar ceza verilmişti. İkinci kişi ise eski petrol şirketi yöneticisi Victor Fedotov. Partiden 34 milletvekilinin kampanyasına bağış yaptığı ortaya çıkan Fedotov’un Rusya tarihinin en büyük yolsuzluklarından biriyle milyonlarca dolar kazandığı iddia ediliyor.

Putin’in gizli aşkının sırrı Pandora’ya takıldı

Pandora Papers’da adı Putin’le aşk iddialarına karışan Svetlana Krivonogikh’e offshore üzerinden “gizlice” bir ev alındığı ortaya çıktı. Bu bilgi, Krivonogikh’in Putin’den çocuk sahibi olduğu iddialarını güçlendirdi.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin
Mütevazı bir bölgeden gelen ve bir zamanlar temizlikçi olarak çalışan Svetlana Krivonogikh’in, kraliyet aileleri ve ultra zenginlerin devasa yatlarıyla geldikleri Monako’nun dünyaca ünlü Hercules Limanı’na bakan bir evi nasıl aldığını açıklayan kamuya açık pek fazla bir kaynak yok. Deutsche Welle Türkçe’den Serdar Vardar / Pelin Ünker’in haberine göre Pandora Papers adlı belgeler, 46 yaşında olan Krivonogikh’in Monako’daki dairesiyle ilgili gizli bilgileri açığa çıkardı. Sızıntılara göre daire, Krivonogikh’in kızı  Luiza Rozova doğduktan birkaç hafta sonra alınmış. Rus basınında geçen yıl çıkan haberlere göre Luiza Rozova, tam da Krivonogikh’in Putin ile birlikte olduğu dönemde, 2000’li yılların başında doğuyor.
Kremlin iddiaları reddetmişti
Uluslararası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu’nun (ICIJ*) DW Türkçe de dahil dünyanın farklı bölgelerinden 150 medya kuruluşuyla paylaştığı belgeleri inceleyen Washington Post muhabirleri, «Montekarlo Star” adlı binadaki dairenin detaylarına ulaştı. Belgeler, Krivonogikh’in Britanya Virjin Adaları’nda paravan bir şirket açtığını ve Putin’in yakın çevresindeki multi-milyoner arkadaşlarının da müşterisi olduğu bir finansal danışmanlık firmasından hizmet aldığını gösteriyor.
Ancak Pandora Papers sızıntılarında bu evi almak için 2003 gerekli olan 4,1 milyon doların nereden geldiği ise tespit edilemedi. Rusya›da faaliyet göstermesi yasaklanan Rus araştırmacı gazetecilik organizasyonu Proekt’in yaptığı araştırmalara göre ise bu alım işlemi, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Krivonogikh’in arasında romantik bir ilişki yaşandığı dönemde oluyor. Yine bu dönemde Krivonogikh’in Rusya’da muazzam bir servet sahibi olmaya başladığı da belirtiliyor.
Kremlin, söz konusu araştırma geçen yıl Rus basınında çıktığında iddiaları reddetmişti. Pandora Papers’tan sızan detaylar ise bu araştırmada ortaya konan iddiaları güçlendirici nitelikte.
Putin’in gizlilik duvarı yıkılıyor
Proekt’in araştırmasında Krivonogikh’i tanıdığını söyleyen ve ismini gizleyen iki kaynak, Krivonogikh’in Putin’in yıllardır “yakın arkadaşı” olduğunu ve ilişkinin de Putin’in 1990’larda St. Petersburg’da üst düzey bir memur olarak çalıştığı dönemde başladığını iddia etti. İddialara göre ilişki, 2000’li yılların başında Putin’in Devlet Başkanı olmasından sonra Moskova’da devam etti.
Proekt, Putin devlet başkanlığını devraldıktan sonra Krivonogikh’in Rus başkentine sık sık seyahat ettiğini gösteren kayıtları da incelemişti.
Eski bir KGB ajanından beklenebileceği üzere, Putin özel hayatını hassasiyetle gizliyor. Devlet Başkanı’nın kamuoyunda varlığı bilinen çocuklarının dahi gündelik hayatlarına takma isimlerle devam ettiği biliniyor. Fakat Putin’in örmüş olduğu bu gizlilik duvarı, son yıllarda muhalifler ve basın kuruluşları tarafından yıkılmaya başlandı. Örneğin, bu yılın başlarında da Putin’in en önemli siyasi rakiplerinden Aleksey Navalni, Karadeniz kıyısında yolsuzlukla elde edildiği öne sürülen milyar dolarlık bir sarayın Rus liderin gizli ikametgahı olduğunu ifşa etmişti.
Putin ise bu sarayla olan ilişkisini reddediyor.
Bu olayın ardından Rus gazeteciler ve muhalifler, Rus otoriteleri tarafından dozu giderek artan bir baskıyla karşı karşıya kaldı. Navalni’nin bu ifşasının sosyal medyada yayınlamasından sonra Navalni, 3,5 yıl hapis cezasına mahkûm edildi ve araştırmacı gazetecilik organizasyonu Proekt ise mahkeme tarafından yasaklandı. Mahkeme, Proekt’in kapatılmasına “ulusal güvenliği” gerekçe olarak gösterdi.
Vladimir’in kızı: Vladimirovna
Putin ile Krivonogikh’in kızı olduğu iddia edilen Luiza Rozova bugün artık 18 yaşında ve sosyal medyada da bir hayli aktif. 
Proekt, Luiza Rozova’nın nüfus kaydını da ele geçirdi. Washington Post tarafından da incelendiği belirtilen belgede, Rozova’nın babasının kim olduğu belirtilmezken ikinci ismi Rusça’da “Vladimir’in kızı” anlamına gelen “Vladimirovna” olduğu ortaya kondu.
İddiaların ardından geçen yıl Rusya›nın GQ dergisine konuşan Rozova, babasının kimliğine dair bir bilgi vermekten kaçınmış, annesinin soyismini neden kullanmadığına dair soruya da cevap vermemişti. Putin’le olan fiziksel benzerliği dikkat çeken Luiza, babasının Putin olduğu iddialarına ise “ne teyit edebilir ne de yalanlayabilirim” diyerek cevap veriyor.
“Onun gençlik fotoğraflarıyla yapılan karşılaştırmaları gördüm. Evet belki de biraz benziyorum” açıklamasında bulunan Rozova, “Ama sonuçta Vladimir Vladimirovich’e benzeyen birçok insan var” dedi.
Başka bir röportajda da “gerçekleri bilmek sıkıcı” diyen genç kız, hayatında Putin’le hiç görüşüp görüşmediğini soran gazetecinin sorusunu yanıtsız bıraktı. Ağustos ayında Srsly.ru ile yaptığı röportajda, Rozova muhabirin “Bir gün Putin’i karşınızda bulsanız ona ne sorardınız?” demesi üzerine, “Herhalde ona tek bir soru yöneltirdim” diye karşılık verdi. Muhabirin “Hangi soru?” şeklindeki sorusuna ise Rozova şu yanıtı verdi: “Neden?”
Bu haber, ICIJ ortaklarının katkılarıyla yazılmıştır.

İngiltere’deki gizli gayrimenkul yatırımlarının değeri 4 milyar sterlinden fazla

BBC’nin araştırmasına göre İngiltere’de 1500 gayrimenkul, gizli sahiplerinin off-shore şirketleri aracılığıyla satın alındı. Detayları “Pandora Belgeleri” adlı araştırmada yer alan verilere göre bu mülklerin değeri 4 milyar sterlini aşıyor. Bu mülklerin sahipleri arasında yüksek profilli siyasetçiler, yolsuzlukla suçlanan kişiler ve İngiltere’de siyasi kampanyalara bağışta bulunan kişiler var.
Belgelerde yer alan kimi ifşalar şöyle:
-Emlak imparatoru Philip Green’in eşi, şirketlerinin çökme noktasına gelmesine rağmen Londra’da çok sayıda emlak satın aldı
-Katar Kraliyet Ailesi, Londra’nın en pahalı iki evini off-shore şirketler üzerinden satın alarak vergi ödemedi ve milyonlarca sterlin kâr elde etti
-FBI tarafından soruşturulan ve yüz milyonlarca dolar değerinde mal varlığı dondurulan Ukraynalı milyarder Gennadiy Bogolyubov, Londra’da değeri 400 milyon sterlini aşan mülke sahip
-Rus oligark Mikhail Gutseriev, Londra’da 40 milyon sterlin değerinde bir ofis bloğunu elinde tutuyor
BBC bu araştırma kapsamında Uluslararası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu (ICIJ), Guardian gazetesi, araştırmazı gazetecileri eğiten Finance Uncovered ile beraber çalışarak, İngiltere ve Galler’de denizaşırı şirketler üzerinden mülk sahibi olan kişileri ortaya çıkardı
Bir off-shore şirket üzerinden gayrimenkul sahibi olmanın yasa dışı olmadığı gibi bir mülk satın almak için yabancı şirketleri kullanmak illa bir yanlışın yapıldığı anlamına gelmiyor. Ancak İngiltere hükümeti çok yakın zamanda emlak piyasası üzerinden kara para aklamanın riskini orta seviyeden yükseğe çıkardı.
İngiltere İçişleri Bakanlığı’nın Aralık 2020’deki bir raporuna göre buradaki en büyük risk, zincirin son halkasındaki mülk sahibinin kim olduğunu belirlemek.

Katar Kraliyet Ailesi, İngiltere’nin en pahalı evlerinden ikisini alırken damga vergisi ödemedi

Pandora Belgeleri, Katar Kraliyet Ailesi’nin, İngiltere’nin en pahalı evlerinden ikisini 18,5 milyon sterlinlik (yaklaşık 223 milyon TL) damga vergisinden kaçınmalarına izin veren bir anlaşmayla satın aldıklarını ortaya koydu. Katar Kraliyet Ailesi, Londra’nın merkezindeki mülkleri, off-shore şirketler (vergi cennetlerindeki şirketler) aracılığıyla 120 milyon sterlinden fazla paraya satın aldı ve mülkleri 17 yatak odalı tek bir malikaneye dönüştürmek için başvuruda bulundu.
Katar Kraliyet Ailesi’nin veya iki mülkün satıcılarının yasa dışı hareket ettiğine dair herhangi bir kanıt yok.
Damga vergisi, İngiltere’de her türlü sözleşmeden doğan ve devlet tarafından alınan bir vergi çeşidi.
Katar hükümeti BBC’nin konuyla ilgili sorularına yanıt vermedi.