PUTİN’Lİ SAVUNMA

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Haliç Kongre Merkezi'nde İstanbul Ticaret Odası 140. Yıl Özel Ödülleri programında ekonomiye ilişkin tartışmalı verilerle çarpıcı açıklamalar yaptı. Erdoğan, enflasyonu faiz ile kontrol altına alma yaklaşımının artık ciddiye alınmadığını söyledi.

Diğer ülkelerin de Türkiye ile aynı çizgiye geldiğini iddia eden Erdoğan, “Ülkemizi uyguladığı ekonomik model sebebiyle en ağır şekilde eleştirenler bile geldiğimiz noktada bizimle aynı çizgiye yönelmişlerdir. İşte bunu son Semerkant zirvesinde, ardından Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nda, orada yaptığımız Türk evindeki tüm liderlerle onların ifadeleri ile tespit ettik” dedi.

Cumhurbaşkanı konuşmasının devamında Rusya’yı örnek verdi, “Yıllardır ülkemize dayatılan faiz, enflasyon kur dengesi teorilerinin hiçbir soruna çözüm sağlamadığını bu işin sahipleri de ikrar ediyor. Enflasyonu faiz artırarak kontrol altına alma yaklaşımı kimse tarafından dile getirilmiyor, getirilse de ciddiye alınmıyor. Artık büyük liderler bile faiz düşürmenin faydalı olduğuna karar verdi, mesela Putin de faiz düşürmeye başladı. Gelişmiş ülkeler eski modeli kullanarak ekonomiyi durgunluğa sokacak durumu göze almıyor" ifadelerini kullandı.

ERDOĞAN’IN GÖRÜŞTÜĞÜ ÜLKELER VE FAİZ KARARLARI
Cumhurbaşkanı Erdoğan Semerkant’taki zirve sırasında Hindistan, Pakistan, İran, Rusya ve Çin gibi ülkelerin liderleriyle bir aradaydı. BM Genel Kurulu için gittiği ABD’de de, Guatemala, Gürcistan, Almanya, İngiltere, Ürdün, İsrail, japonya, Avusturya, Lübnan, İngiltere, Polonya, İspanya, Katar, Kırgızistan, Güney Kore, Finlandiya, Kazakistan, Japonya ve Katar liderleriyle ikili görüşme yaptı.

Erdoğan’ın “Artık düşük faizden yana” dediği Rusya’da enflasyon ağustos ayında yüzde 14,3 olarak açıklandı, üstelik bir önceki aya göre 0,8 puan azaldığı duyuruldu. Bu çerçevede Rusya Merkez Bankası faiz oranlarını aşağı çekti, yüzde 7,5 olarak açıkladı.

Bir diğer örnek de Çin. Çin’de ağustos ayı enflasyon oranı yüzde 2,5. Çin ekonomideki durgunluk riskini gerekçe göstererek faiz oranlarını aşağı çeken az sayıdaki ülkeden birisi. Çin, ağustos ayında bir yıllık kredi faizini 3,70’ten yüzde 3,65’e düşürdü.

Erdoğan’ın Semerkant’ta aynı masada oturduğu bir diğer büyük ekonomi ise Hindistan. Hindistan’ın enflasyonu yüzde 7. Hindistan Merkez Bankası ağustos ayı toplantısında Çin ve Rusya’nın aksine faiz oranlarını yukarı çekti, yüzde 4,9’dan yüzde 5,4’e yükseltti.

Cumhurbaşkanının ABD’de görüştüğü liderlerin yönettiği ülkelerse hala enflasyonu toplumun en önemli düşmanı olarak görüyorlar ve durgunluğu göze alıp faizleri yükselterek soruna çözüm arıyorlar. Batılı demokrasilerde zaten merkez bankalarının bağımsızlığı var ve o ülkelerdeki yöneticiler merkez bankasına talimat vererek faizi düşüremiyor.

Türkiye adı geçen ülkeler arasında enflasyon oranı ile politika faizi arasında makasın en açık olduğu ülke. Türkiye yüzde 80 enflasyona rağmen faiz indirimine devam ediyor. Merkez Bankası son toplantısında yüzde 13 olan faiz oranını yüzde 12’ye indirdi.

ENFLASYONDA TEK HANE VAADİ ÖNÜMÜZDEKİ YILLARA
Erdoğan İTO toplantısındaki konuşmasında enflasyonla ilgili de açıklamalar yaptı. Erdoğan, “Hiç arzu etmediğimiz seviyelere çıkan enflasyon meselesini de önümüzdeki şubat ayından itibaren önce makul düzeylere indireceğiz sonraki yıllarda da enflasyonu olması gerektiği gibi tek haneli rakamlara düşürmekte kararlıyız” dedi.

Hükümetin yeni ekonomi programını uygulamaya koyduğunda hedef seçimlere kadar enflasyonu tek haneye indirmekti. Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati bu yönde açıklamalar yapıyordu. Enflasyon kontrolden çıktıktan sonra bu söylem değişti. Aralık 2021 ve Ocak 2022’deki yüksek enflasyonun denklemden çıkacağı hesap edilerek artık rakamların düşeceği vaadi öne çıktı.

Geçen yıl aralıkta enflasyon 13,58, ocakta ise 11,10 olarak gerçekleşmişti. Bu iki yüksek rakamın denklemden çıkması ile Erdoğan’ın “Şubat ayından düşecek” dediği süreç başlayacak. Tahminen şubatta enflasyon yüzde 50’ler seviyesinde olacak.

Erdoğan enflasyonla ilgili vaadini dile getirirken bir polemiği de başlattı. Cumhurbaşkanı, “ Biz geçmişte bunu yaptık mı? Yaptık. Faizi 4,6’ya indirdik. Enflasyon 6,2’ye geldi. Bunu biz başardık. Birileri değil” dedi, o dönem ekonominin başında bulunan DEVA Partisi Genel Başkanı Ali Babacan’a gönderme yaptı. Erdoğan, “Bunun üzerinden kendine paye çıkarmak isteyenler var. Ya sen kimsin? İmzayı atan kim, sen kimsin. 6 sıfırı Türk lirasından çıkaran, bu başbakan. Sen kimsin? Başbakan olur vermedikten sonra sen ne yapabilirsin ya? Çıkıp televizyon ekranlarında ben yaptım. Ben ekonomi bakanıyım, ben devlet içinde böyle bir süreci işletiyorum. Peki ya bu işin başı kim?” diye sordu.