TÜİK verilerine göre, gelir dağılımındaki bozulma arttı: En fakir ile en zengin arasındaki makasa açılıyor

TÜİK 2023 yılı 'Gelir Dağılımı İstatistikleri' bültenine göre; gelir dağılımındaki bozulma geçen yıla göre artış gösterdi. Gelir adaletsizliğinde makas açılmaya devam ediyor, yoksul kesimin toplam gelirdeki payı yine azaldı. En zengin yüzde 10'un aldığı pay, en fakir yüzde 10'un aldığı payın 15 katı büyüklüğünde.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2023 yılına ilişkin "Gelir Dağılımı İstatistikleri" bültenini açıkladı. Türkiye'de en yüksek gelire sahip yüzde 20'lik grubun toplam gelirden aldığı pay, geçen yıl bir önceki yıla göre 1,8 puan artarak yüzde 49,8'e yükselirken, en düşük gelire sahip yüzde 20'lik grubun aldığı pay 0,1 puan azalarak yüzde 5,9'a geriledi.

Gelir dağılımında bozulma yükseldi

Gelir dağılımı eşitsizliği ölçütlerinden olan ve sıfıra yaklaştıkça gelir dağılımında eşitliği, 1'e yaklaştıkça gelir dağılımında bozulmayı ifade eden Gini katsayısı, 2023'te bir önceki yıla göre 0,018 puan artışla 0,433 olarak tahmin edildi.

Ortalama hane halkı geliri yaklaşık 168 bin TL

Türkiye'de yıllık ortalama hane halkı kullanılabilir geliri 2023'te yüzde 70,7 artarak 167 bin 983 TL oldu.

Yıllık ortalama eşdeğer hane halkı kullanılabilir fert geliri bir önceki yıla göre yüzde 72,3 artarak 48 bin 642 TL'den 83 bin 808 TL'ye yükseldi.

Gelirde en yüksek pay maaş ve ücretin

Toplam gelir içerisinde en yüksek payı, yüzde 48,5 ile bir önceki yıla göre 2,3 puan artan maaş ve ücret geliri aldı. İkinci sırayı yüzde 22,1 ile önceki yıla göre 1,1 puan artan müteşebbis geliri alırken üçüncü sırayı yüzde 17,6 ile önceki yıla göre 2,6 puanlık azalış gösteren sosyal transfer geliri oluşturdu.

Tarım gelirinin müteşebbis geliri içindeki payı yüzde 20,5 olurken, emekli ve dul-yetim aylıklarının sosyal transferler içindeki payı ise yüzde 88,4 olarak gerçekleşti.

En yüksek gelir üniversite mezunlarında

Yıllık ortalama esas iş gelirleri sırasıyla yükseköğretim mezunlarında 157 bin 851 TL, lise ve dengi okul mezunlarında 114 bin 374 TL, lise altı eğitimlilerde 89 bin 012 TL, bir okul bitirmeyenlerde 63 bin 425 TL ve okur-yazar olmayan fertlerde 45 bin 637 TL olarak hesaplandı.

Geçen yıla göre yıllık ortalama esas iş gelirinde en yüksek artış yüzde 89,7 ile lise altı eğitimli, en düşük artış ise yüzde 79,6 ile okur-yazar olmayan fertlerde oldu.

En düşük gelir Van, Muş Bitlis ve Hakkari'de

Fert gelirinin en yüksek olduğu bölge 114 bin 634 TL ile İstanbul olurken, onu 108 bin 036 TL ile TR51 Ankara ve 101 bin 372 TL ile Tekirdağ, Edirne, Kırklareli izledi. En düşük yıllık ortalama eşdeğer hane halkı kullanılabilir fert geliri ise 39 bin 173 TL ile Van, Muş, Bitlis, Hakkari bölgesinde gerçekleşti.

TÜİK'in açıkladığı verilere ekonomistlerin tepkisi

Gelecek Partisi Eski Sözcüsü Serkan Özcan, TÜİK'in açıkladığı veriye, "'Enflasyon adaletsizliktir, hırsızlıktır' derken tam da bunu kastediyorduk" tepkisini gösterdi.

“Enflasyon adaletsizliktir, hırsızlıktır” derken tam da bunu kastediyorduk!
En zengin %10’un gelirden aldığı pay en fakir %10’un tam 15 katı!
Daha bunlar 2022 gelirine göre yapılan analizler, bir de 2023’ü düşünün! pic.twitter.com/L0PoznShlf
— Serkan Özcan (@serkanozcan1) January 29, 2024

Gelir dağılımları açıklandı;
Gelir dağılımımız Arjantin'den, Togo ve hatta Chad'dan daha beter (bknz GINI Katsayısı)
1 senede 2 puan birden düşmüşüz
Cibuti var ya; bizden 2 puan yüksek
Gelir dağılımını öyle bozmuşlar ki,
⭕️Ya fakirsin ya zengin
⭕️Ya 20% desin ya 80% de…
— İris Cibre ? (@iriscibre) January 29, 2024

Tüm gelir dağılımı göstergeleri daha da bozulmuş!
-En zengin %20 toplam gelirin %49,8’ine konuyor.
-En yüksek gelirli %20 en düşük gelirli %20’nin 8,4 katı kazanıyor.
-En yüksek gelirli %10 en düşük gelirli %10’un 15 katı kazanıyor!
AKP rejimi zengini daha zengin yapıyor! pic.twitter.com/joc3RlYFfN
— Hayri Kozanoğlu (@HayriKozanoglu) January 29, 2024

Para politikası yoluyla gelir dağılımı nasıl bozulur konulu çalışma. pic.twitter.com/EdWy3Ozb2x
— Hakan Kara (@ali_hakan_kara) January 29, 2024

Bireysel gelir bölüşümünde ciddi bozulma!
TÜİK'in bugün açıklanan Gelir Dağılımı İstatistikleri 2023 verilerine göre (2022 sonuçları) bireysel gelir dağılımında bozulma sürüyor.
En yüksek yüzde 20'lik grubun toplam gelirden aldığı pay 2013'te yüzde 45,9 iken 2022'de yüzde… pic.twitter.com/UcY9ncClpK
— aziz çelik (@EmeginHalleri) January 29, 2024

?Gelir dağılımında bozulma tarihi zirvede
?Gelir dağılımı eşitsizliği ölçütlerinden olan Gini katsayısı önceki yıl 0,433 ile veri setinin en yüksek seviyesine çıktı.
?Söz konusu katsayı sıfıra yaklaştıkça gelir dağılımında eşitliği, bire yaklaştıkça gelir dağılımında… https://t.co/3cXXydWiDl pic.twitter.com/jq7Asq0j0h
— Tarım Editörü (@irfandonat) January 29, 2024

Üniversite bitirmek? Türkiye'de 2023'te yıllık ortalama esas iş gelirinde en yüksek artış % 89,7 ile lise altı eğitimlilerde.
-Bir okul bitirmeyen de gelir artışı % 82,5 oldu.
-Lise mezunlarında gelir artış % 82 oldu.
-Üniversite mezunlarında gelir artış oranı 80,5'te kaldı...
— Dr. Barış Esen (@barisesen) January 29, 2024

İşte yeni Türkiye!

Son 10 yılda (2012-2022) en zengin yüzde 5'in gelirinin en yoksul yüzde 5'in gelirine oranı 20 kattan 31 kata çıkmış.

Zenginler daha zengin olmuş!

4,3 milyon zengin 4,3 milyon yoksulun 31 katı gelire sahip!

"Enflasyona ezdirmedik "palavrasına bir de… pic.twitter.com/SLysbhLNiT
— aziz çelik (@EmeginHalleri) January 29, 2024