Yapay zekanın, kişilerin işlerini elinden alacağı uzun zamandır konuşulan bir durum. Açıkçası iş hayatında bulunup işini doğru dürüst yapmayan o kadar çok insan var ki; gelişmiş ülkeler sistemler kurarak ancak bu kadar verimlilik sağlayabiliyorlar.

Belki sizde fark ediyorsunuz. Geçen gün bir öğretmen ile görüşüyordum. KPSS’ye hazırlanıyorum dedi. Neden devlet memuru olmak istiyorsun dedim. Bu sayede çalışmayacağım dedi. Nasıl yani çalışmamak için mi işe giriyorsun diye sordum. Evet ablam da öyle yaptı. İki sene önce devlet memuru oldu. Sonra çocuk doğurdu. İki senedir evde dedi.

Haklı tabii çocuk sahibi olmak, bir hak. Kimse bir anneye çocuğuna bakma gel işyerinde çalış da diyemez. Ancak bu pozisyonlar sistem kurucular tarafından belirlenirken, hizmetin sağlanabilmesi için bu kişilerin işe gelecekleri varsayılıyor. Devlet memurlarının aşırı güçlenmesini başka bir tartışma konusuna bırakırsak, insanların yapay zekadan korkmaları tabii ki çok mantıklı. Zira çalışmayı maaş almak, işsizliği de aç kalmak olarak anlıyorlar.

Geçenlerde twitter’da da paylaştım. İşsizlik rakamları gelecek on yılda hükümetin bir başarı veya başarısızlık kriteri olamaz. Zira bu şekilde “çalışan” bir kişinin yapay zeka nedeniyle işten çıkarılması kaçınılmaz.

Peki kimler işten çıkarılacak:

• Mesela Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığının merkez telefonu olan +(90 312) 207 80 00 numaralı hattı, evinin telefonu gibi “efendim” diye açan kişi yapay zeka ile ilk işten çıkarılacaklar arasında.
• Yurtiçi Kargo’nun, “paket kırık geldi ben de direkt yolladım, size getirmedim diye”, haddini aşan işler yapan kargo elemanı da yapay zeka gelince işinden olacak.
• Yemeksepeti’nin başarılı restoranları ön plana çıkaramayan yazılımını yapan programcı da yapay zeka tarafından işsiz kalacak.
• Vodafone’un limitsiz hattı olan abonesine, çark üzerinden internet paketi hediye eden algoritmanın planlayıcısı da yapay zeka yüzünden işsiz kalacak.
• Ya da ünlü bir SGK uzmanının asistanlığını yapıp, “çok telefon geliyor hepinizi tanımak zorunda mıyım?” sitemini yapan asistan da yapay zeka yüzünden işsiz kalacak.
• Çiçeksepeti’nin sipariş ekranından iletilen soruya, zaman kazanmak için, sipariş numaranız neydi diye soran call center şirketindeki elemanı da işsiz kalacak.
• Borusan’ın elinde Mini marka otomobil yokken reklam çıkan pazarlama elemanı da işsiz kalacak.

Geçen haftalarda sormuştum, IBM’in Watson nerelerde diye. Ortaya çıktı! IBM Watson 7800 kişinin işten çıkarılmasına sebep olacak. (

Keza BT yani British Telecom 55.000 kişinin işinin yapay zeka ile değiştirileceğini açıkladı.(

Bunlar daha başlangıç. Devamı çok hızlı gelecek. O nedenle korkmakta haklısınız. Hele işinizi doğru dürüst yapmıyorsanız.

OtelZ

Malum önümüzde kurban bayramı tatili var. Tatiller beni hep germiştir. Bunun en önemli sebebi çok fazla parametrenin olması. Zaman, bütçe, keyif arasında en verimli üçgeni kurmak istersiniz. Bir de bunu dört kişilik bir aile için yapmak ya çok becerikli bir tatil acentası (ki ben daha ne VIP servisler de ne de lokal acentelerde denk gelmedim) ya da binlerce sorgulama yapıp, bunları farklı şekillerde sıralayacağınız bir web sitesi istiyor. Dediğim gibi ben bu minvalde bir acente ile karşılaşmadım. Bir kere ETS turun VIP servisi ile 7 gün, 4 destinasyonlu bir tatil planladık ama o zaman kızımız küçük ve üç kişi olmamıza rağmen yine de Konya’da sorun yaşamıştık. Yani acenteyle yaptığım bütün planlar başarısızlıkla sonlandı.

Bu sefer planı web siteleri üzerinden yapmak istedim. Google üzerinden yaptığım birkaç aramada OtelZ’ye denk gelince, siteyi incelemeye başladım. Eşimle birlikte farklı parametrelere göre planlar yaptık. Malum internet sektöründeki birçok yarışmada jüri görevinde de bulunan biri olarak, gezdiğim siteye hemen ne zaman yapılmış, hangi alt yapıya sahip, kullanıcı arayüzü ve deneyimi noktasında iyi mi gibi çeşitli parametrelerden bakıyorum.

OtelZ sitesi yenilikçi bir tasarıma sahip. İlk dikkatimi çeken bu oldu. Büyük yazılar işlevsel bir web sitesi için çok önemli. Bunu başarmışlar. Bu oteli on kişi geziyor, on dakika içinde almazsan, alamazsın gibi pazarlama hileleri de yok. Ben OtelZ’yi müşteri tarafında buldum. Zira sorgu ekranlarında otellerin puanlarını görmek bende bu fikri doğurdu.

İlgiç bir şekilde son dönemde sıkça yakındığım çerez ekranları ve canlı destek de bu sitede rahatsız etmiyor.

Açıkcası bir süre sonra, gelecek tatilleri de planlarken buldum kendimi. Aynen Sahibinden.com gibi girince bir şuna bir buna bakayım derken sitenin içinde hayallere dalıyorsun. Üstelik son dönemde açtıkları iki sayfa yazıya gelen trafik yüzünden sistemlerini ayakta tutamayan partileri görünce insan arka taraftaki sunucu sistemini merak ediyor. Sahi nasıl bu kadar hızlı çalışıyor?

Exporgin

“Bu aralar ne yazsan kötü tarafından yazıyorsun hiç mi iyi birşey yok?” diye soran okurlarım oldu. Her ne kadar köşe yazarı olarak, bizim çalışmayanları görmek gibi kötü bir huyumuz olsa da bu hafta iki beğendiğim siteyi yazarak bu konudaki muhalefete bir son vermeyi umuyorum. Alışveriş dünyasında çok internet sitesi var. Hatta geçenlerde bir araştırma şirketi neden belli başlı siteler dışında alışveriş yapmıyorsunuz diye sordu. Belli ki tüketici markayı, markanın sitesi yerine alıştığı pazaryerlerinden alıyor. Pazaryerleri eticaretin en önemli kollarından biri. Zira bir sürü marka ve tedarikçinin malını alıp satmak, gerekirse arkasında durmak gerekiyor. Bir de iş farklı ülkelere satmak olunca hayat gerçekten çok zorlaşıyor. Benzer bir projede CTO görevini üstlenmiş biri olarak, en ufak bir hata binlerce dolarlık açıklara sebep oluyor. Üstelik birkaç saniyede.

Exporgin tam da bu tip bir web sitesi. Eğer yurt dışında satmaya uygun bir ürününüz varsa, bunu gerçekleştiriyorlar Yani ihracatın kalbinde bir web sitesi.

Malum ürünün depolanması, satışı, faturalaması ayrı bir dert. İadesi, geri bildirimleri, desteği ayrı bir dert. Sosyal medyası, dil çevirileri, her ülkede ayrı bir sosyal medya ve pazarlama operasyonu ayrı bir dert. Sunucusu, mobil uygulaması ise bambaşka bir dert. Exporgin kısa zamanda bu operasyonların hepsini toparlamış. Ben markalaşma açısından başarılı buldum. Site kolay anlaşılıyor. Genel geçer alışveriş sitesi arayüzünün dışına çıkmayarak, kullanımın kolay olması sağlanmış. Bir girmenizi öneriririm. Belki çok beğendiğiniz bir ürüne denk gelirsiniz. Zira incelediğim kadarıyla az buz ürün yok.