Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın son kabine toplantısı ardından yaptığı açıklamaları çerçevesinde “yeni normal” yaşam biçimine pazartesi itibarıyla başladık ülke olarak.
Böylelikle, pandemideki gelişmeleri izleyen Bilim Kurulu’nun tavsiyelerin hükümet tarafından değerlendirilmesiyle birlikte ne kadar süreceğini bilinmeyen bir yaşam biçimine adım atıldı.
Yeni yaşam biçimiyle ilgili yaşananları aktarmadan evvel artık günlük hayatımızın vazgeçilmezi haline gelen Covid -19’la ilgili dünyadaki gelişmeleri takip etmek sürecin iyi okunması için gerekli.
• • •
Coronavirüs pandemisini takip eden önde gelen uluslararası izleme merkezlerinden Worldometers’a göre dünya genelindeki vaka sayısı 6.3 milyonu devirdi, 6.5 milyona doğru hızla ilerliyor. Hafta sonunda vaka sayısının 7 milyonu zorlayacağı ön görülüyor.
Ölçüm rakamlarına göre, geride kalan hafta içinde arka arkaya üç günde dünya genelinde şimdiye kadar bir günde en yüksek vaka sayısı belirlendi.
Önce 27 Mayıs’ta 106 bin 475 olarak tespit edilen en yüksek vaka sayısı, 28 Mayıs’ta 116 bin 304’e, 29 Mayıs günü ise 125 bin 511’e ulaştı. 28 Mayıs günü dünya genelinde yaşamını yitiren hasta sayısı 4 bin 872 oldu. Buna göre, her ne kadar ölüm sayısında azalma olsa da, Covid – 19 yayılma hızını artırarak devam ediyor.
Geride bıraktığımız haftada Avrupa, Asya ve Türkiye’de nisbeten hızını kesen virüsün yayılmada etkinlik gösterdiği yeni bölgeler Güney Amerika, Afrika ve Hindistan oldu. Özellikle Brezilya, Meksika, Peru ve Şili, Coronavirüsün yeni etki alanı haline geldi. Ülke yönetiminin virüsle mücadeleye kayıtsız kaldığı Brezilya’nın Covid – 19’un günlük yayılım hızı rakamlarında ABD’yi geçerek dünya lideri olması kaçınılmazdı.
Dünya genel sıralamasına baktığımızda, Brezilya 2., Hindistan 7., Peru 10., Şili 13. sırada yer alıyor. Türkiye ise 11. sırada.
Yanı sıra komşumuz İran’da daha önce kontrol altına alınan vaka artışı son dönemde yeniden hızlı biçimde yükselmeye başladı. Mayıs başında binin altında seyreden günlük vaka sayısı bugünlerde 3 bin sınırına dayandı.
Virüsün kaynağı olan Çin’in Wuhan kentinde vakalarda görülen küçük hareketlenmeler dikkat çekmişti. Yeni bir dalga kaynağının yaşanmasını önlemek isteyen Çin yönetimi, 11 milyon nüfuslu kentte 10 günde içinde tam 6.5 milyon kişiye hasta olup olmadığına bakmaksızın “tarama testi” yaptı.
• • •
Covid – 19’un son durumuyla hakkında dünyanın farklı bölge ve ülkelerinden verdiğim bu örnekler, “yeni normal”e geçiş yapan ülkemizi de yakından ilgilendiriyor kuşkusuz.
Sağlık Bakanı Koca’nın deyimiyle “kontrollü normalleşme”den yeni normale geçtiğimiz pazartesiden itibaren iki – üç gün içinde çevremizde bizzat yaşadıklarımız, özellikle televizyonlar ve sosyal medyadan kamuoyuna yansıyan görüntüler, önümüzdeki günlerin habercisi olacak nitelikte.
Hatırlayalım, 22 Mayıs’ta virüsün yayılma hızı yüzde 2.5’a kadar gerilemişti. Fakat sonrasında yeni normalin başladığı pazartesi gününe kadar bu rakam yüzde 4.9’a kadar yükseldi. Biraz yapılan test yapılma sayısındaki düşüş, biraz da önlemelerin esnetilmesi sonrasında yaşanan iki kata yakın belirgin artış, arka arkaya iki kez uygulanan dörder günlük sokağa çıkma yasağı sonrasında 1 Haziran günü yüzde 2.6’ya ancak gerileyebildi.
Önce AVM’lerin ve turizm sezonun açılmasıyla başlayan yeni dönem, ardından günlük yaşamın hemen her aşamasındaki önlemlerin esnetilmesi ile devam ederken son olarak toplu taşım araçlarındaki “yüzde 50 kapasite” kısıtlaması da bitirildi.
Gerçi Cumhurbaşkanı Erdoğan son açıklamasında rakamların yükseliş göstermesi halinde daha sıkı önlemlerin alınabileceğini belirtti.
Buna rağmen, ülkenin içinde bulunduğu ekonomik tablonun, hükümetin bir an önce yeni normale dönülmesini sağlayacak kararların alınmasını hızlandırdığı gerçeğini hesaba katarsak elbette yeni durum ülke geneli için bir handikap yaratacak.
Bilim Kurulu’nun bazı üyelerinin sürekli yaptıkları uyarıları da dikkate aldığımızda ciddi bir sürecin bizi beklediğini söylemek yanlış olmayacaktır.
Önümüzdeki pazartesi günü Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın açıklayacağı rakamlar, halkın “yeni normal”e uyum sağlayıp sağlamadığını net biçimde gösterecek. Ülke olarak girdiğimiz sınavın sonucu pazartesi akşamı anlaşılacak.
Beşiktaş’ın teklifi
Bu arada Beşiktaş yönetimi futbol federasyonuna çok güzel bir öneri getirdi. Başkan Ahmet Nur Çebi, federasyona yaptığı resmi başvuruda gelecek yıl yapılacak lige pandemide yaşamını yitiren değerli bilim insanı Prof. Dr. Cemil Taşçıoğlu’nun adının verilmesini teklif etti.
Federasyonun öneriyi kabul edip yaşama geçirmesi, Taşçıoğlu nezdinde Covid – 19’la mücadele eden binlerce sağlık emekçisini mutlu edecektir.